Upały to ryzyko braku prądu - dlaczego?
Słoneczne dni i temperatury powyżej 30 stopni Celsjusza to recepta nie tylko na udany urlop. Mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, że to właśnie letnie upały stwarzają ogromne ryzyko rozległych, nagłych braków prądu, określanych jako blackout. O krok od takiej awarii w Polsce byliśmy już kilkukrotnie. Przykładem może tu być sierpień 2015 roku, gdy aby uniknąć przeciążenia całego systemu elektroenergetycznego, Polskie Sieci Elektroenergetyczne (odpowiedzialne za przesył energii w całej Polsce) wymusiły redukcję zapotrzebowania u największych konsumentów energii.
Dlaczego upały zwiększają ryzyko braków prądu? Są dwie główne przyczyny:
- Wyższe temperatury oznaczają zwiększone zapotrzebowanie na energię niezbędną do chłodzenia pomieszczeń. Przykładowo, według szwedzkich badań, podczas najcieplejszych dni w roku, zapotrzebowanie na energię w Sztokholmie wzrosło o 68%, natomiast w Madrycie - o 43%. Z ustaleń naukowców wynika, że jest to więcej niż początkowo zakładano.
- Upały wpływają na obniżenie poziomów rzek, co przekłada się na mniejszą produkcję z elektrowni wodnych. Co więcej, wysoka temperatura zbiorników wodnych zmniejsza możliwość chłodzenia konwencjonalnych bloków energetycznych, które wówczas nie mogą działać wydajnie.
Następstwem braków prądu podczas upałów jest właściwie kompletny paraliż kraju - nie działają domowe sprzęty, telefony komórkowe, sygnalizacja świetlna, komunikacja miejska. By uniknąć tego scenariusza, Polskie Sieci Elektroenergetyczne latem (ale nie tylko!) systematycznie zachęcają do ograniczenia poboru energii elektrycznej. Jak się za to zabrać?
Jak oszczędzać prąd podczas upałów?
Sposobów na oszczędzanie prądu jest wiele, ale nie każdy z nich sprawdzi się podczas upałów. Gdy temperatura na zewnątrz wzrasta powyżej norm, Możesz wypróbować kilku tricków:
- Wyłączaj nieużywane urządzenia z gniazdka - nie zostawiaj ich na trybie „stand by”. Zasada ta dotyczy wszystkich urządzeń, m.in. telefonów, laptopów, telewizorów itd.
- Wybierz w komputerze tryb oszczędzania energii lub zrównoważony. Możesz odłączyć urządzenia, z których nie korzystasz (karta sieciowa Ethernet lub port HDMI).
- Zadbaj o dobre ustawienie lodówki, tak by była wentylowana ze wszystkich stron, odsuń ją nieco od ściany. Zadbaj także, by słońce nie świeciło bezpośrednio na nią, przez co urządzenia zużywa więcej prądu.
- Unikaj jednoczesnego wykorzystania kilku urządzeń, które są prądożerne: odkurzacza,miksera, pralki, piekarnika itp.
- Energochłonne czynności, takie jak: robienie prania, prasowanie, odkurzanie, zmywanie w zmywarce planuj na godziny, w których zapotrzebowanie na prąd jest mniejsze (w dalszej części artykuły dowiesz się, jak ustalić, kiedy przypadają te godziny).
- Jeśli korzystasz z klimatyzacji, podnieś temperaturę - zamiast 23 stopni, ustaw 25-26 stopni, a zaoszczędzisz sporo energii.
- Nie otwieraj na długo okien podczas upałów, bo w ten sposób podnosisz temperaturę w pomieszczeniu. Gdy masz otwarte okno, zawsze wyłączaj klimatyzację. Wietrz krótko i intensywnie.
- Zamontuj rolety lub folie termoizolacyjną – dzięki nim w mieszkaniu będzie chłodniej bez stosowania klimatyzacji lub wiatraków.
- Gotowanie posiłków, które podnosi temperaturę w budynku, przełóż na wieczór, gdy temperatura jest niższa i łatwiej jest wywietrzyć mieszkanie.
- Zmniejsz temperaturę ciepłej wody użytkowej. Latem gorąca woda nie jest niezbędna, a ten krok pozwoli obniżyć pobór energii.
- Jeśli wyjeżdżasz na urlop, opróżnij lodówkę i skorzystaj z tzw. trybu wakacyjnego.
- Jeśli to możliwe, rozważ montaż instalacji OZE - np. instalacji fotowoltaicznej.
Kiedy oszczędzać prąd latem?
Największa potrzeba związana z oszczędzaniem prądu latem dotyczy szczególnie tych dni, w których temperatury są najwyższe. Nie od razu stanowią one jednak problem - ryzyko przerw w dostawach wzrasta, wraz z ilością upalnych dni.
Wskazówką, kiedy warto oszczędzać prąd latem (i nie tylko) mogą być także informacje na temat energetycznych godzin szczytu, publikowane przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Są to godziny, w których dla bezpieczeństwa całej sieci, zalecane jest oszczędzanie energii przez Polaków. Wytyczne z godzinami szczytu PSE publikuje codziennie - na dany dzień, oraz z wyprzedzeniem na kolejny dzień. Możecie je znaleźć na stronie głównej PSE: https://www.pse.pl/home.
Informacje na temat aktualnych i planowanych godzin szczytu możecie też znaleźć w specjalnej aplikacji - Energetyczny Kompas, opracowanej przez PSE. Jest ona dostępna na telefony z Androidem oraz system iOS.
Systemowe narzędzia do walki z brakiem prądu podczas upałów
Warto wiedzieć, że zachęcanie obywateli do oszczędzania prądu to nie jedyny sposób na walkę z ryzykiem braków prądu podczas upałów. Bardzo ważnym narzędziem, służącym do utrzymania stabilności pracy systemu elektroenergetycznego jest tzw. usługa DSR (Demand Side Respond). Program ten zakłada, że część podmiotów o znaczącym zużyciu energii (m.in. firmy z sektora spożywczego, chemicznego, hutniczego, papierniczego) dobrowolnie zobowiąże się do obniżenia swojego zapotrzebowania na prąd w krytycznych momentach, w zamian za finansową rekompensatę.
W ten sposób, PSE może minimalizować ryzyko wielkoobszarowych wyłączeń, a przedsiębiorstwa zyskują dodatkowe środki (Polskie Sieci Elektroenergetyczne płacą im bowiem ok. 200 tys. zł za samą gotowość do obniżenia redukcji mocy o 1 MW w godzinach szczytu).
Osobiście postawiłam na trzy rozwiązania: po pierwsze wyłączam światła gdy nie ma potrzeby ich uzywania, po drugie nie trzymam urządzeń podłączonych do prądu w trybie czuwania i wreszcie po trzecie, wszystkie żarówki wymieniłam na ledy 🙂