Panele fotowoltaiczne na eternicie - czyli spotkanie nowoczesnej technologii z technologią PRL
Eternit to handlowa nazwa falistych płyt azbestowo-cementowych, które od lat 60. XX wieku do 1997 roku cieszyły się w Polsce (i nie tylko) ogromną popularnością. Tanie, niepalne, stanowiące dobrą termoizolację płyty trafiły na dachy około 35% budynków w Polsce. Dopiero po latach okazało się, że jeden z głównych składników eternitu - azbest, jest wyjątkowo szkodliwy dla zdrowia i może powodować ciężkie choroby: pylicę azbestową, choroby opłucnej, a także nowotwory (raka oskrzeli, jajników, nerek, krtani).
Dalszego produkowania i wykorzystywania eternitu oraz produktów azbestowych zakazano pod koniec lat 90. W Polsce znajdowały się jednak już wówczas miliony ton eternitu, którego dla bezpieczeństwa i zdrowia, należało się pozbyć. Proces ten idzie jednak dość opornie, bo koszty utylizacji materiałów azbestowych są wysokie (prace muszą być przeprowadzone przez wyspecjalizowane firmy), podobnie jak koszty wymiany poszycia dachu. By ułatwić Polakom usuwanie tego szkodliwego materiału, uruchomiono więc specjalny "Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”, który będzie działał do 2023 roku.
Boom na fotowoltaikę i wzrosty cen prądu dzieją się jednak już teraz. Jeśli posiadacie dom z poszyciem z eternitu, być może zastanawiacie się więc, czy skoro ostateczny termin usunięcia materiałów azbestowych mija dopiero w 2032 roku, panele fotowoltaiczne na eternicie to może jednak dobry pomysł? Spieszymy z odpowiedzią!
Panele fotowoltaiczne na eternicie - czy to dobry pomysł?
Zacznijmy od tego, że w teorii, montaż paneli fotowoltaicznych na eternicie jest możliwy. Ostatecznie mamy do czynienia z poszyciem niepalnym, przez który dość łatwo można się dostać do konstrukcji dachu, by przytwierdzić mocowanie paneli fotowoltaicznych.
Tyle jednak teorii, bo w praktyce, fotowoltaika na eternicie nie ma większego uzasadnienia ekonomicznego i funkcjonalnego. Dlaczego?
Eternit jest po prostu niebezpieczny
Zacznijmy od tego, że znalezienie (profesjonalnej!) firmy fotowoltaicznej, która wykona montaż paneli fotowoltaicznej na eternicie, będzie bardzo trudne. Azbest, wchodzący w skład eternitu, składa się z bardzo drobnych włókien, które łatwo mogą się wzbić w powietrze przy pracach instalacyjnych - np. przy wierceniu, chodzeniu etc. Ekipy pracujące przy tym materiale muszą być więc odpowiednio zabezpieczone oraz przeszkolone z zakresu jego obsługi. Muszą również posiadać kompetencje związane z samym montażem fotowoltaiki - by instalacja mogła działać bezawaryjnie i wydajnie.
Demontaż i ponowny montaż do dodatkowe koszty
Montaż instalacji fotowoltaicznej to przedsięwzięcie długoterminowe, które wiążę się z dość wysokim, wstępnym nakładem środków. Za instalację o mocy ok. 3 kW trzeba zapłacić ok. 15.000 zł brutto. Z tego, ok. 15-20% pochłonie sama usługa montażu - w przeliczeniu mowa o ok. 2.000 - 3.000 zł. Montując panele fotowoltaiczne na eternicie, świadomie godzicie się na to, że za jakiś czas będziecie musieli wyłożyć pieniądze na demontaż i ponowne zamocowanie paneli fotowoltaicznych. To zwiększy koszty całej inwestycji o co najmniej 4.000 - 6.000 zł (a może nawet i więcej, bo prace przy eternicie są niebezpieczne dla zdrowia), a tym samym wydłuży czas zwrotu z inwestycji.
Ryzyko uszkodzenia
Zdjęcie i ponowne założenie instalacji fotowoltaicznej wiąże się także ze zwiększonym ryzykiem uszkodzenia - czy to modułów, czy też innych elementów instalacji. Niewidoczne gołym okiem mikropęknięcia, które mogą się pojawić podczas tych prac, mogą prowadzić do spadków w uzyskach, ale także trwałego uszkodzenia modułów.
Brak systemów montażowych
Bez względu na to, którego producenta systemu montażowego wybierzecie, w jego ofercie raczej nie znajdziecie konstrukcji przewidzianej pod poszycia z eternitu. To bardzo kruchy i niebezpieczny materiał, do którego trudno będzie dopasować któryś z dostępnych systemów montażowych. Oczywiście można spróbować “podrasować”, któryś z dostępnych systemów instalacyjnych jest to jednak przedsięwzięcie ryzykowne. Trzeba bowiem pamiętać, że konsekwencją niedostosowania mocowań do miejsca instalacji może być nieszczelność dachu, uszkodzenia modułów wywołane przez nierównomierne i nieplanowane obciążenia mechaniczne (wiatr, śnieg), ale też, w skrajnych warunkach, całkowite zerwanie instalacji PV.
Z powyższych argumentów wynika, że montaż paneli fotowoltaicznych na dachu nie jest rozsądnym pomysłem. Ostatecznie, wcześniej czy później będziemy zmuszeni do wymiany niebezpiecznego poszycia dachu, jakim jest eternit. A to będzie wymagało poniesienia dodatkowych kosztów i ryzyka związanego z demontażem i ponownym montażem instalacji. I to przy założeniu, w ogóle znajdziemy firmę fotowoltaiczną, która zdecyduje się na wykonanie prac w pierwszej kolejności.
Fotowoltaika na eternicie. Koszt wymiany dachu i montażu instalacji
Skoro wiadomo już, że fotowoltaika na eternicie nie zda egzaminu, być może zastanawiacie się, ile będzie Was kosztować jedna z alternatyw, czyli wymiana poszycia i montaż na nowym dachu.
Ostateczny koszt wymiany dachu uzależniony jest od wielu czynników, takich jak np. wielkość remontowanej powierzchni, rodzaj nowego poszycia czy stan konstrukcji dachowej (jeśli konieczna będzie wymiana elementów więźby koszt może znacznie wzrosnąć).
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kosztorysu instalacji fotowoltaicznej. Tu znaczenie ma m.in.:
- zapotrzebowanie na energię w obiekcie,
- rodzaj pokrycia,
- wykorzystane podzespoły,
- typ inwestora (osoba fizyczna, firma),
- konstrukcja dachu (dwu, wielospadowy).
Można jednak przyjąć, że dla dachu o powierzchni ok. 200 m2, koszt wymiany poszycia z eternitu na blachodachówkę wyniesie ok. 25.000 - 30.000 zł brutto (z uwzględnieniem profesjonalnego demontażu i utylizacji eternitu). Część kosztów demontażu i utylizacji azbestu (od 40 do 100%) może pokryć dofinansowanie z samorządu na usuwanie eternitu.
Jak już wspominaliśmy, koszt instalacji fotowoltaicznej o mocy ok. 3 kW to ok. 15.000 zł. Kwotę tę można jednak obniżyć dzięki skorzystaniu z jednego lub kilku dofinansowań do fotowoltaiki.
Dla przykładu, wnioskując do programu Mój prąd 2021 można uzyskać 7.000 zł bezzwrotnej dotacji, co obniży koszt przedsięwzięcia do 8.000 zł. Dodatkowo pozostałą kwotę można odpisać od podstawy opodatkowania, dzięki tzw. uldze termomodernizacyjnej. Odpis z tytułu ulgi wyniesie ok. 2.000 zł. W efekcie, koszt instalacji faktycznie wyniesie nas jedynie 10.000 zł.
Uwaga! Warto wiedzieć, że istnieją firmy, które są w stanie zaoferować Wam specjalne warunki na fotowoltaikę, jeśli wymieniacie przy okazji dach. Przykładem może być instalator Revolt Energy należąca do Blachotrapez, czyli znanego producenta poszyć dachowych.
Co, jednak jeśli nie stać Was na wymianę dachu, ale nie chcecie czekać z montażem fotowoltaiki? Czy istnieją opłacalne alternatywy dla paneli fotowoltaicznych na eternicie?
Montaż paneli fotowoltaicznych na eternicie - alternatywy
Tu mamy dla Was dobrą wiadomość - jeśli nie chcecie zwlekać z korzystaniem z darmowej energii ze słońca, ale nie chcecie jeszcze wymieniać poszycia dachu, macie kilka ciekawych (i atrakcyjnych finansowo) alternatyw. Jakich?
Instalacja PV to na tyle uniwersalne rozwiązanie, że nie musi zawsze trafiać na dach. Jeśli tylko posiadacie trochę miejsca na działce (dla instalacji 3 KW, w zależności mocy modułów ok. 15 - 25 m2), z powodzeniem możecie zainwestować w fotowoltaikę wolnostojącą. Z przygotowaniem takiej konstrukcji nie będzie najmniejszego problemu - każdy szanujący się instalator fotowoltaiki będzie w stanie przygotować tego typu instalację (a już na pewno każdy z naszego rankingu firm fotowoltaicznych). Koszt instalacji na gruncie może (ale nie musi) być nieco wyższy od instalacji dachowej - o ok. 10-15%. Będzie jednak z pewnością tańszy niż wymiana dachu.
Ciekawą alternatywą dla zwykłej, gruntowej instalacji PV może być również wiata fotowoltaiczna, która oprócz generowania prądu, będzie również stanowić ochronę np. dla pojazdu bądź też swego rodzaju pomieszczenie gospodarcze. Rozwiązanie to, ze względu na konieczność zastosowania szczelnej konstrukcji i wykonania indywidualnego projektu jest jednak dość kosztowne - za system o mocy ok. 4 kW możemy zapłacić nawet w granicach 24.000 - 37.000 zł.
Oczywiście istnieje jeszcze kilka innych, bardziej ekstrawaganckich alternatyw, takich jak montaż fotowoltaiki na fasadzie budynku bądź też inwestycja np. w ogrodzenie fotowoltaiczne. Ponieważ jednak rozwiązania te nie są tak popularne jak fotowoltaika na dachu czy gruncie, ich realizacja może okazać się nieco kosztowniejsza.
Podsumowując, montaż paneli fotowoltaicznych na eternicie to niezbyt dobry pomysł. Materiał ten jest niebezpieczny, więc możecie mieć problem ze znalezieniem firmy, która wykona montaż. Co więcej, stracicie sporo środków demontując i montując ponownie instalację po wymianie poszycia. Jeśli jednak nie chcecie zwlekać z założeniem instalacji, a jednocześnie nie macie środków na wymianę poszycia, możecie rozważyć alternatywy - np. fotowoltaikę na gruncie lub carport fotowoltaiczny.
