To, co nowe i nieznane, zawsze wzbudza strach. Największe obawy zwykle związane są z korzystaniem ze stosunkowo młodych, mało znanych technologii. Choć fotowoltaika nie do końca do takich należy (sama dziedzina narodziła się już pod koniec XIX wieku, a pierwsze urządzenia powstawały w już latach 50. XX), to jednak w Polsce, w istocie jest dość nowa i wciąż może budzić wątpliwości. A to z kolei może rodzić opór względem rozwijania energetyki solarnej w kraju.
Źródło: tvs.pl
Z jednej strony, trudno się dziwić Polakom, że chcą zadbać o zdrowie swoje i swoich bliskich. Znamy bowiem historie wynalazków, z których na fali popularności korzystali wszyscy, ale które po latach okazały nietrafionym pomysłem (dobrym przykładem jest tu azbest, niegdyś szeroko wykorzystywany, dziś eliminowany ze względu na rakotwórczość). Czy podobnie jest z energią słoneczną? Czy fotowoltaika jest szkodliwa?
Czy fotowoltaika jest bezpieczna dla zdrowia?
To pytanie pytanie zadajemy sobie od momentu, gdy branża fotowoltaiczna zaczynała w Polsce raczkować, czyli tak mniej więcej od 2014 roku.
Źródło: elektroda.pl
Choć wiedza na temat działania urządzeń solarnych jest obecnie nieporównywalnie większa niż jeszcze parę lat temu, niestety, nie brakuje ludzi, którzy są przekonani, że fotowoltaika jest szkodliwa dla zdrowia.
Sceptycy tego rozwiązania wierzą, że może ona powodować nudności, zmęczenie, zaburzenia snu, bóle głowy czy zaburzenia widzenia. W jaki sposób? Winą za taki stan rzeczy obarczają m.in. generowane przez panele fotowoltaiczne pole magnetyczne. Czy faktycznie, moduły fotowoltaiczne generują takie pole? I czy jest ono niebezpieczne dla człowieka?
Panele fotowoltaiczne a pole magnetyczne
Panele fotowoltaiczne w istocie generują pole magnetyczne, podobnie jak telefon komórkowy, Wi-Fi, Bluetooth czy nawet telewizor. W opinii pewnych grup społecznych (popularnie zwanych “foliarzami”), to pole elektromagnetyczne, nazywane też promieniowaniem elektromagnetycznym, jest źródłem różnych problemów zdrowotnych.
Prawda jest jednak taka, że choć z polem elektromagnetycznym mamy styczność właściwie na co dzień, to jednak według Światowej Organizacji Zdrowia nie ma jednoznacznych dowodów na to, że faktycznie negatywnie wpływa ono na nasze samopoczucie.
Jeśli chodzi o fotowoltaikę, to według opracowania “Health and Safety Impacts of Solar Photovoltaics” przygotowanego przez naukowców z Uniwersytetu Karoliny Północnej, panele fotowoltaiczne generują tzw. promieniowanie niejonizujące. Oznacza to, że jest ono w stanie poruszać atomami cząsteczek (czego objawem jest ciepło), ale nie jest w stanie uszkodzić naszego DNA.
W temacie “panele fotowoltaiczne a pole magnetyczne” większość obaw i teorii wynika zatem z niepotwierdzonych przesłanek.
Potencjalny wpływ fotowoltaiki na zdrowie
Czy fotowoltaika oddziałuje na nasze zdrowie? Owszem, ale pozytywny!
Analizy przeprowadzone przez badaczy z National Renewable Energy Laboratory (Krajowego Laboratorium Energii Odnawialnej) dowiodły, że energia słoneczna przyczynia się do zmniejszenia emisji tlenków azotu, siarki i cząsteczek stałych (obecnych m.in. w smogu), które to mogą powodować szereg problemów zdrowotnych - m.in. przewlekłe zapalenia oskrzeli, problemy z oddychaniem czy układem sercowo-naczyniowym. Każde 1000 kWh energii pochodzącej z fotowoltaiki dla domu czy firmy redukuje emisję dwutlenku węgla o 812 kg rocznie.
Fotowoltaika pozytywnie wpływa też na nasze nerwy - dzięki niej, rachunki za prąd nie będą groziły nam zawałem serca ;)
Czy fotowoltaika jest szkodliwa … dla środowiska?
To dość przewrotne pytanie, bo ostatecznie energia solarna jest przedstawiana jako ta, w 100% ekologiczna. Skąd więc podejrzenia, że instalacja fotowoltaiczna nie jest bezpieczna dla natury?
Generalnie, instalacja fotowoltaiczna podczas pracy w istocie nie generuje żadnych gazów, pyłów, substancji chemicznych czy nawet dźwięków. A zatem sama energia z fotowoltaiki, w istocie jest w 100% odnawialna i ekologiczna.
Jest jednak pewne ale. Panele i podzespoły fotowoltaiczne nie biorą się znikąd. Trzeba je wyprodukować, dostarczyć do klienta, a później (po kilkudziesięciu latach) zutylizować. A każdy ten etap, jak na razie może wiązać się z generowaniem dwutlenku węgla. Nie do końca jest zatem tak, że energia słoneczna jest w 100% czysta.
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez NREL, przeciętnie 1 kWh energii z fotowoltaiki jest obarczony emisją ok. 50 g dwutlenku węgla. Czy to dużo? Odpowiedzią na to pytanie niech będą dane dotyczące energii pozyskiwanej z węgla. W tym przypadku, każde 1 kWh energii to ok. 1000 g dwutlenku węgla. Nie trudno zatem wyliczyć, że energia solarna jest 20 razy bardziej przyjazna środowisku niż tradycyjne źródła energii. A przewaga ta może być tym wyższa, im więcej energii powstanie z jednego panela, np. dzięki większemu nasłonecznieniu.
Co warto też podkreślić, obciążenie fotowoltaiki śladem węglowym będzie systematycznie spadać. Wciąż udoskonalane są bowiem metody ich produkcji, transportowania i recyklingu. Dla przykładu Polska firma Selfa, figurująca w naszym rankingu paneli fotowoltaicznych, do produkcji swoich modułów wykorzystuje … właśnie energię solarną i to w 100%. Podobne działania podejmują też inne firmy, jak np. LONGi Solar.
Czy fotowoltaika jest bezpieczna - tak ogólnie?
Skoro, fotowoltaika nie ma szkodliwego wpływu na nasze zdrowie, ani nie ma też znacznego, negatywnego wpływu na środowisko, to skąd pytania czy fotowoltaika jest bezpieczna? Czy istnieją jakieś inne ryzyka związane z fotowoltaiką?
Istnieje dwa główne typy zagrożeń związanych z instalacją fotowoltaiczną:
- ryzyko pożarowe,
- ryzyko porażenia prądem.
Co jednak mocno należy podkreślić, instalacja fotowoltaiczna zamontowana i konserwowana zgodnie z przepisami i najlepszą praktyką jest bezpieczna do użytkowania. Większość zagrożeń fotowoltaicznych wynika z błędnie zaprojektowanej lub zainstalowanej fotowoltaiki, dlatego też niezwykle ważny jest właściwy dobór instalatora.
Przy podejmowaniu decyzji, kierujcie się doświadczeniem i profesjonalizmem, a nie tylko ceną. Jeśli potrzebujecie pomocy w tym temacie, skorzystajcie z naszego rankingu firm fotowoltaicznych.
Instalacja fotowoltaiczna: zagrożenia i zabezpieczenia
Jakie potencjalne niebezpieczeństwa mogą być związane z fotowoltaiką? I jakie są zabezpieczenia, by ich unikać?
Fotowoltaika - ryzyko pożaru istnieje, ale jest znikome
Choć w Polsce dane na ten temat nie są gromadzone, doświadczenia z podobnych rynków wskazują, że pożar fotowoltaiki to sytuacja marginalna. Według niemieckich badań, na 1,3 mln instalacji, zapłon wywołany fotowoltaiką miał miejsce w zaledwie 210 przypadkach (0,016% ogółu).
W co drugim przypadku, winne są czynniki zewnętrzne. Kolejna połowa incydentów to efekt:
- błędów ludzkich popełnianych przy projektowaniu i montażu - np. zły dobór przewodów, złączy czy brak uziemienia,
- awarii urządzeń - najczęściej winne są tzw. hot-spoty, czyli przegrzewające się miejsca na module, wywołane zabrudzeniami czy mikropęknięciami.
Jak się chronić? Kluczem jest ochrona przeciwpożarowa instalacji fotowoltaicznych. Od 2020 roku, wszystkie instalacje o mocy ponad 6,5 kWp będą musiały zostać uzgodnione z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż oraz zgłoszone do jednostek straży pożarnej.
Dla własnego bezpieczeństwa warto jednak podobne kroki podjąć również w przypadku mniejszych instalacji. Dodatkowo, warto wybierać doświadczonych instalatorów i starać się monitorować pracę instalacji.
Porażenie prądem
Należy pamiętać, że instalacja fotowoltaiczna jest niczym innym jak elektrownią, generującą prąd i wysokie napięcie. Nawet z wyłączonym falownikiem, odpięta od sieci zewnętrznej, jest w stanie stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia. Może bowiem pojawić się ryzyko porażenia - względem instalatorów, konserwatorów, strażaków czy innych osób wykonujących prace przy instalacji.
Fotowoltaika to system, który codziennie narażony jest na niekorzystne oddziaływanie warunków atmosferycznych - takich jak m.in. wyładowania elektryczne, mróz czy promieniowanie słoneczne, które mogą mechanicznie uszkodzić m.in. panele czy przewody fotowoltaiczne. Równie niebezpieczne są zwarcia, czy tzw. łuk elektryczny. Wszystko to może prowadzić do bezpośredniego zagrożenia życia i bezpieczeństwa człowieka.
By zminimalizować ryzyko, w systemach fotowoltaicznych stosuje się m.in.:
- zabezpieczenia przeciwporażeniowe,
- wspomniane już zabezpieczenia odgromowe,
- zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe.
Jednocześnie, elementy instalacji są projektowane w takich sposób, by radziły sobie z czynnikami atmosferycznymi. Dla przykładu, przewody fotowoltaiczne posiadają grubszą izolację, wykonaną z materiałów odpornych m.in. na wysokie temperatury czy promieniowanie UV.
Pomimo szeregu zabezpieczeń, do prac przy instalacji fotowoltaicznej powinny przystępować jedynie przeszkolone osoby, posiadające niezbędne środki ochrony osobistej.
Czy zatem fotowoltaika jest bezpieczna? Owszem! Nie jest szkodliwa dla naszego zdrowia, ani nie wpływa w większym stopniu na pogorszenie się stanu środowiska - wręcz przeciwnie. Dodatkowo, właściwie zaprojektowana, zamontowana i użytkowana, nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa i życia człowieka.
