Pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej - czego się spodziewać?

Pierwsze uruchomienie fotowoltaiki - kilka słów na początek. Dlaczego jest ważne?

Realizacja inwestycji w fotowoltaikę składa się z wielu istotnych momentów. Jednym z najważniejszych jest pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej.

Zanim przejdziemy dalej, musimy podkreślić, że paradoksalnie możemy mieć do czynienia z aż dwoma pierwszymi uruchomieniami fotowoltaiki:

1. zaraz po montażu - jest to tzw. rozruch próbny,
2. po zamontowaniu licznika dwukierunkowego - jest to właściwe pierwsze uruchomienie, po którym instalacja zacznie dla nas produkować energię.

O ile włączenie instalacji fotowoltaicznej po wymianie licznika, raczej nie budzi żadnych wątpliwości (przecież po to budujemy fotowoltaikę, by produkowała nam prąd), o tyle rozruch testowy nie każdemu może wydawać się ważny. To błąd.

Testowe, pierwsze uruchomienie fotowoltaiki pozwala upewnić się, czy wszystkie prace montażowe zostały wykonane poprawnie i że całość systemu będzie w stanie działać bezproblemowo.

W przypadku falowników stringowych, pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej to również moment, w którym dokonuje się konfiguracji urządzenia (ustawia się wówczas np. język, kod sieciowy, datę, łączy się falownik z urządzeniami do monitoringu instalacji PV etc.).

Wśród wymaganego minimum badań, uwzględnia się m.in.:

• testy ciągłości przewodów, uziemienia oraz/lub przewodów połączeniowych instalacji wyrównania potencjałów,
• badanie rezystancji izolacji,
• pomiar obwodu otwartego łańcucha modułów,
• pomiar prądu zwarcia łańcucha modułów,
• pomiar prądu podczas pracy falownika,
• testy wyłączników/rozłączników.

Dopiero po upewnieniu się, że system działa poprawnie, a parametry instalacji są zgodne z przyjętymi normami, można włączyć instalację fotowoltaiczną. Jeśli instalator nie wykonał rozruchu próbnego instalacji PV, nie powinniśmy dokonywać odbioru instalacji fotowoltaicznej,

Uwaga! Po pierwszym, próbnym włączeniu instalacji fotowoltaicznej, system należy wyłączyć do momentu wymiany licznika na dwukierunkowy!

Pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej - kto powinien przeprowadzić?

Przejdźmy teraz do kwestii, kto powinien przeprowadzić pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej?

Jeśli chodzi o testowe uruchomienie, które wykonuje się zaraz po montażu i po przeprowadzeniu pomiarów, to ze względu na konieczność przeanalizowania poprawności pracy i ewentualną konfigurację falownika, włączeniem instalacji fotowoltaicznej powinien zająć się instalator. Wymóg przeprowadzenia rozruchu przez przeszkolonego specjalistę bardzo często znajdziemy w instrukcjach obsługi falowników. Samodzielne próby ingerencji (szczególnie, jeśli nie posiadamy kompetencji) mogą później utrudnić dochodzenie swoich praw związanych np. z gwarancją na fotowoltaikę.

Źródło: Instrukcja obsługi falownika Symo 3 - 8,2 kW

W przypadku uruchomienia właściwego, które następuje po wymianie licznika na dwukierunkowy, włączenie instalacji fotowoltaicznej może już przeprowadzić właściciel instalacji (oczywiście przy założeniu, że został odpowiednio przeszkolony przez montera, podczas montażu instalacji PV).

Kiedy można uruchomić instalację fotowoltaiczną?

Skoro wiemy już, kto może włączać fotowoltaikę, warto odpowiedzieć sobie jeszcze na pytanie, kiedy można uruchomić instalację fotowoltaiczną, by uzyskać niezbędne informacje i nie narazić się na nieprzyjemności?

Tu ponownie należy rozróżnić dwie sytuacje:

• Rozruch testowy (próbny) - powinno przeprowadzać się bezpośrednio po wykonaniu instalacji oraz po przeprowadzeniu niezbędnych testów i pomiarów. Oczywiście, ze względu na to, że fotowoltaika do pracy potrzebuje światła, uruchomienie powinno nastąpić w ciągu dnia. I to najlepiej w okresie, gdy do paneli będzie docierać dostatecznie duża ilość światła, by rozbudzić falownik - a zatem nie tuż przed zmrokiem.
• Rozruch właściwy - w tym przypadku ponownie, potrzebujemy światła słonecznego - instalacja fotowoltaiczna wyłącza się w nocy, dlatego próba uruchomienia systemu po zmroku jest z góry skazana na niepowodzenie. Jednak nawet ważniejszą zasadą jest to, że właściwe włączneie instalacji fotowoltaicznej może nastąpić dopiero po wymianie licznika na dwukierunkowy. Dlaczego?

Skutki włączenia instalacji fotowoltaicznej bez licznika dwukierunkowego

Sprawa jest dość prosta - bo możemy na tym stracić i to sporo. Jak to możliwe? By wyjaśnić potencjalne skutki włączania instalacji fotowoltaicznej bez licznika dwukierunkowego, to musimy wrócić na chwilę do podstaw energetyki słonecznej.

Prąd wyprodukowany przez panele, przekształcony przez falownik, w pierwszej kolejności zasila działające urządzenia. Gdy pobór jest mniejszy od produkcji, nadwyżka zostanie przesłana do sieci (chyba że dysponujemy magazynem energii, ale w tym przypadku załóżmy, że nie).

I teraz, standardowy licznik mierzy przepływ energii, ale nie jest w stanie określić, w którą stronę się on odbywa. Jeśli za jego pośrednictwem będziemy odsyłać prąd do sieci, po prostu… nabijemy sobie rachunek! Dopiero licznik dwukierunkowy rozpoznaje kierunek przepływu energii i jest w stanie poprawnie sumować energię oddawaną i pobieraną z sieci.

Włączenie instalacji fotowoltaicznej - jak wygląda?

Przybliżmy teraz nieco, kwestię włączania instalacji fotowoltaicznej od strony technicznej. Jak wygląda procedura?

Wiele zależy od urządzeń użytych w instalacji, dlatego informacji o tym, jak włączyć fotowoltaikę powinien dostarczyć Wam instalator.

Ogólna instrukcja wygląda jednak następująco:

1. Sprawdzamy, czy wszystkie przewody są właściwie podłączone do falownika.
2. W rozdzielni prądu zmiennego (AC), włączamy bezpiecznik nadprądowy oraz różnicowoprądowy (jeśli jest zamontowany).
3. Czekamy kilka chwil, by falownik się uruchomił.
4. Włączamy rozłącznik stałoprądowy, który może znajdować się w rozdzielnicy DC lub może być wbudowany w falownik (zwykle jest to przełącznik znajdujący się w dolnej części urządzenia).

Wyłączenie instalacji fotowoltaicznej - o czym pamiętać?

Jeśli chodzi o kroki wyłączania instalacji fotowoltaicznej, to podobnie jak w przypadku załączania systemu, wiele zależy od konfiguracji i zastosowanego falownika. Dlatego o kolejność działań najlepiej zapytać instalatora. Można również sprawdzić procedurę w instrukcji montażu i obsługi.

Jak może wyglądać wyłączanie instalacji fotowoltaicznej?

1. Wyłącz aparaty elektryczne po stronie AC.
2. Odczekaj kilka chwil.
3. Wyłącz przełącznik DC na falowniku lub w rozdzielni.

Uwaga! Po wyłączeniu elektrowni, przewody DC jeszcze przez jakiś czas mogą znajdować się pod napięciem. Bezwzględnie nie należy ich dotykać!

Pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej o dużej mocy - rozruch technologiczny

Co ciekawe, temat pierwszego uruchomienia instalacji fotowoltaicznej został uwzględniony w ustawie o odnawialnych źródłach energii - przepisy odnoszą się jednak wyłącznie do instalacji o dużej mocy, sprzedającej energię na warunkach rynkowych do sprzedawcy zobowiązanego.

Opisany tam rozruch technologiczny, to “praca instalacji odnawialnego źródła energii mającą na celu wyłącznie przeprowadzenie prób i testów umożliwiających końcowy odbiór tej instalacji”.

Wykonanie takiego rozruchu jest wymogiem, który narzuca na profesjonalnych wytwórców OZE ustawa prawo energetyczne.

Pierwsze uruchomienie instalacji fotowoltaicznej to etap, którego nie można pominąć - dzięki niemu można bowiem ustalić, czy całość systemu została skonstruowana i działa poprawnie. Pierwsze włączenie fotowoltaiki powinny poprzedzać testy i pomiary, wykonane i przeanalizowane przez osobę uprawnioną - instalatora z uprawnieniami. To również on powinien poinstruować użytkownika o prawidłowej procedurze włączenia i wyłączenia instalacji fotowoltaicznej.