Fałszywe rachunki za prąd i wezwania do zapłaty w SMSach i e-mailach
Jedna z najczęstszych metod oszustwa polega na wysyłaniu do konsumentów fałszywych rachunków za prąd, gaz lub inne usługi energetyczne. Oszuści mogą podawać się za rzeczywistych dostawców energii, żądając płatności za rzekomo zaległe faktury lub oferując nieistniejące zniżki za wcześniejszą płatność. Kontakt najczęściej odbywa się cyfrowo - możecie zatem natknąć się na e-maile i SMSy z linkami do fałszywych rachunków, wezwań do zapłaty czy ostrzeżeń o odłączeniu prądu.
Jak się bronić przed fałszywymi rachunkami za prąd?
Oto możecie zrobić, by nie paść ofiarę oszustwa na fałszywe faktury za prąd:
- Pod żadnym pozorem nie udostępniać innym osobom swoich haseł i loginów - uczciwi dostawcy usług nigdy nie proszą o podanie przez internet naszych danych i nie żądają też autoryzacji płatności.
- Przed kliknięciem w link dokładnie mu się przyjrzeć. Często bowiem wykorzystuje się, banalne ale trudne do wykrycia sztuczki (np. zastępując literę „O” cyfrą „0”, czy literę „l” cyfrą „1”).
- Dokładnie przeczytać e-maila. Często te fałszywe zawierają błędy ortograficzne, gramatyczne i interpunkcyjne (choć w erze AI będą one coraz rzadsze). W przypadku wątpliwości wiadomość taką porównać z innymi e-mailami od tego samego nadawcy.
- Znaleźć certyfikaty bezpieczeństwa takiej strony internetowej, które najczęściej ukryte są pod ikonką "kłódki". Jednocześnie adres takiej strony powinien rozpoczynać się od HTTPS, a nie HTTP.
- Nigdy nie klikać łączy w wiadomościach e-mail, chyba że wiemy dokąd prowadzą i jesteśmy pewni, że znamy nadwacę.
- Nie przekazywać poufnych danych przez telefon - w przypadku gdy nie mamy pewności, co do tego z kim rozmawiamy to na wszelki wypadek nie przekazujmy tej osobie wrażliwych informacji (imienia, nazwiska, numeru PESEL i innych).
- W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, czy wiadomość na pewno pochodzi od danej firmy czy instytucji, należy skontaktować się z jej przedstawicielem (np. za pośrednictwem infolinii - korzystając z danych np. z oficjalnej strony lub papierowego rachunku).
Ostrzeżenia i poradniki, jak się bronić przed fałszywymi SMSami o fakturach od PGE, Taurona i Enei:
- https://www.gkpge.pl/dla-domu/strefa-klienta/nie-daj-sie-oszukac
- https://www.tauron.pl/dla-domu/obsluga-i-pomoc/bezpieczenstwo-w-sieci
- https://www.enea.pl/pl/bezpieczenstwo-klientow
Wprowadzające w błąd umowy na sprzedaż prądu
W tym przypadku oszustwo polega na najczęściej na nierzetelnym informowaniu klienta o ofercie i wymuszaniu na nim podpisaniu umowy, bez dokładnego zapoznania się z ofertą. Oszuści oferują klientom "korzystne" umowy na sprzedaż prądu, co w teorii ma wiązać się z niższymi cenami i dodatkowymi bonusami. Umowy te mogą jednak zawierać ukryte opłaty lub klauzule, które wiążą klienta na długi okres czasu. Posługują się przy tym technikami manipulacyjnymi - np. "ofertą ograniczoną czasowo".
Jak się bronić?
- Weryfikuj informacje. Nie wierz handlowcowi na słowo i nie podejmuj pochopnie żadnej decyzji. Zawsze weryfikuj otrzymane dane w niezależnych źródłach. Zapytaj sąsiadów, znajomych, poszukaj informacji o ofercie w Internecie.
- Dokładnie przeczytaj umowę oraz sprawdź cennik opłat/prowizji. Zawsze zapoznaj się ze wszystkimi dokumentami, które są związane z ofertą, w szczególności z cennikami i OWU (Ogólnymi Warunkami Umowy). Daj sobie na to odpowiednio dużo czasu - nawet jeśli handlowiec próbuje wywrzeć na Tobie presję. Jeśli czegoś nie rozumiesz, nie wahaj się skontaktowac z prawnikiem lub rzecznikiem praw konsumenta.
- Podpisałeś umowę – żądaj swojego egzemplarza! Zawsze upewnij się, że otrzymujesz kopię umowy. To Twoje prawo i ochrona.
- Od umowy zawartej poza lokalem firmy możesz odstąpić w ciągu 14 dni od jej zawarcia! Wykorzystaj prawo do odstąpienia od umowy, jeśli masz wątpliwości co do jej warunków.
Oszustwa "na prąd" przez telefon
Oszuści dzwonią do klientów, podając się za przedstawicieli firm energetycznych i oferują korzystne "promocje" na prąd. Często namawiają do natychmiastowej podania danych osobowych lub danych bankowych, celem "autoryzacji".
Jak się bronić przed oszustwami na sprzedaż prądu przez telefon?
- Bądź sceptyczny wobec ofert sprzedaży przedstawianych przez telefon. Zwłaszcza jeśli wymagają one podania danych osobowych lub dokonania opłat z góry.
- Weryfikuj tożsamość rozmówcy. Poproś rozmówcę o podanie pełnej nazwy firmy, dla której pracuje, oraz danych kontaktowych, takich jak numer telefonu czy adres. Użyj tych informacji do samodzielnej weryfikacji autentyczności firmy, najlepiej korzystając z oficjalnych źródeł dostępnych w internecie.
- Nie ujawniaj danych osobowych. Nigdy nie podawaj swoich danych osobowych, danych konta bankowego czy innych wrażliwych informacji przez telefon, chyba że masz absolutną pewność, z kim rozmawiasz i że rozmowa jest bezpieczna.
- Daj sobie czas. Jeśli zgadzasz się na ofertę, poproś o przesłanie wszystkich szczegółów na piśmie przed podjęciem jakichkolwiek zobowiązań. To da ci czas na przemyślenie decyzji.
- Sprawdzenie wiarygodności oferty. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji, sprawdź ofertę w internecie. Wyszukaj nazwę firmy wraz z dodatkowym słowem "opinie" lub "oszustwo", aby zobaczyć, czy inni konsumenci mieli podobne doświadczenia.
- Szukanie oficjalnych komunikatów. Regularnie odwiedzaj strony internetowe zaufanych dostawców usług i instytucji rządowych, które często publikują ostrzeżenia przed oszustwami i aktualne metody oszustw.
Podszywanie się pod pracowników firm energetycznych
Oszuści podszywają się pod pracowników firm energetycznych i proszą o wpuszczenie do domu, np. w celu "sprawdzenia instalacji elektrycznej".
Jak się bronić?
- Zawsze proś o identyfikator firmowy. W ten sposób upewnisz się, że faktycznie masz do czynienia z przedstawicielem firmy energetycznej. Nie otwieraj drzwi, dopóki poznasz tożsamości osoby po drugiej stronie.
- Kontakt z firmą. Zeryfikuj tożsamość osoby, dzwoniąc bezpośrednio do firmy, którą rzekomo reprezentuje. Użyj oficjalnego numeru telefonu znalezionego na stronie internetowej firmy lub na ostatniej fakturze, a nie tego podanego przez osobę przy drzwiach.
- Tylko umówione wizyty. Zasada jest taka, że pracownicy firm energetycznych zazwyczaj odwiedzają domostwa wyłącznie w przypadku wcześniej zaplanowanych wizyt. Jeśli nikt nie informował cię o planowanej wizycie, to duże prawdopodobieństwo, że masz do czynienia z oszustem.
Zobacz jak jeszcze mogą działać oszuści energetyczni:
Fotowoltaika - oszustwo na panele fotowoltaiczne
Uwaga na oszustów podszywających się pod instalatorów pomp ciepła!
Czyste Powietrze - oszuści podszywają się pod NFOŚiGW!
