Dodatek osłonowy - dla kogo? Ile wyniesie?

Inflacja w Polsce najwyższa od 21 lat

Jak wynika z szacunków Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), inflacja konsumencka w grudniu 2021 roku okazała się wyższa, niż oczekiwali tego analitycy. Przyspieszała w tym czasie szósty miesiąc z rzędu wynosząc 8,6 proc. w ujęciu rocznym (tylko w stosunku do listopada 2021 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 0,9 proc.). Natomiast tempo wzrostu cen konsumenckich było najwyższe od 21 lat:

Źródło: Bankier na podstawie danych GUS

Wzrost cen odczuwalny jest praktycznie w każdym segmencie towarów i usług. Więcej zapłacić musimy nie tylko za żywność, materiały budowlane, mieszkania i czynsze, ale i nośniki energii. Nowy rok powitał nas gigantycznymi podwyżkami cen prądu i cen gazu. Rachunki za:

• energię elektryczną dla statystycznego gospodarstwa domowego w 2022 roku będą wyższe średnio o 24 proc. (co miesięcznie oznacza wzrost o ok. 21 zł netto);
• za gaz wzrosną natomiast średnio aż o 54 proc. Przy czym tzw. “kuchenkowicze” (odbiorcy w grupie W-1.1) zapłacą więcej o 41 proc., czyli o 9 zł więcej. W przypadku zaś odbiorców z grupy taryfowej W-3.6, zużywających większe ilości paliwa do m.in. ogrzewania domu, wzrost płatności wyniesie aż 58 proc., czyli 174 zł miesięcznie (okazuje się jednak, że podwyżki cen gazu mogą sięgać nawet kilkuset procent, o czym informują władze wielu polskich miast).

Polskę, podobnie zresztą jak inne kraje Unii Europejskiej, czeka nie tylko trudna zima, ale i cały 2022 rok. Rosnące bowiem ceny podstawowych produktów i usług powodują, że coraz więcej gospodarstw domowych ma problem z opłaceniem rachunków. W odpowiedzi na trudną sytuację oraz ryzyko obniżenia jakości życia, wprowadzone zostały korzystne rozwiązania w ramach Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej, będącej realnym wsparciem dla obywateli:

Źródło: KPRM

Dzięki Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej od stycznia do marca 2022 br. przeciętny rachunek za prąd wzrósł jedynie o 6 zł, a nie 21 zł, jak wynika to z wprowadzonych podwyżek. Tarcza zwalnia bowiem z akcyzy energię sprzedawaną gospodarstwom domowym i redukuje VAT na trzy miesiące z 23 do 5 proc. Dzięki temu podwyżka dla przeciętnego gospodarstwa domowego zużywającego ok. 1,8 MWh miesięcznie (taryfa G11), będzie w tym okresie mniejsza o ok. 70 proc.

Źródło: KPRM - Twitter

Wśród najważniejszych założeń Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej znalazło się również obniżenie stawiki VAT na gaz ziemny z 23 proc. do 8 proc. (od stycznia do marca 2022 roku):

Źródło: KPRM - Twitter

Dodatek osłonowy - rekompensata podwyżek cen prądu i gazu

Ponadto, aby zrekompensować wzrost kosztów żywności, a także cen energii elektrycznej, gazu i żywności, w ramach Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej 17 grudnia 2021 roku Sejm Przyjął ustawę o dodatku osłonowym, na który przeznaczono bezprecedensową kwotę 4,7 mld zł:

Źródło: Serwis Rzeczypospolitej Polskiej

Tym kluczowym elementem rządowej tarczy objętych ma być blisko 7 mln gospodarstw domowych, co stanowi prawie połowę wszystkich gospodarstw w naszym kraju. Nowe świadczenie ma na celu wsparcie osób o niskich dochodach i walkę z ubóstwem energetycznym. Dodatek osłonowy przysługuje:

• gospodarstwom jednoosobowym, w których dochód nie przekracza 2.100 zł netto miesięcznie;
• gospodarstwom wieloosobowym, w których dochód na osobę nie przekracza 1.500 zł netto miesięcznie.

Dodatek osłonowy - jaka jest jego wysokość?

Przepisy o dodatku osłonowym obejmują cały 2022 rok, a wypłata dodatków będzie realizowana w dwóch równych ratach, w terminie - do 31 marca i do 2 grudnia br. Wysokość dodatku osłonowego zależy od liczby członków rodziny i dochodu. W przypadku:

• gospodarstw domowych jednoosobowych o dochodach do 2.100 zł netto dodatek osłonowy wyniesie w skali roku 400 zł;
• gospodarstw domowych 2-3-osobowych o dochodach do 1.500 zł netto na osobę miesięcznie, dodatek osłonowy wyniesie w skali roku 600 zł;
• gospodarstw domowych 4-5-osobowych o dochodach do 1.500 zł na osobę miesięcznie uzyskany dodatek osłonowy wynosić będzie w skali roku 850 zł;
• gospodarstw domowych 6-osobowych i więcej, o dochodach do 1.500 zł na osobę miesięcznie w skali roku, dodatek wyniesie 1.150 zł.

Dodatek osłonowy a źródło ogrzewania

Należy jednak pamiętać o tym, że kwota dodatku osłonowego uzależniona jest od źródła ogrzewania. W przypadku gospodarstw domowych, w których głównym źródłem ogrzewania jest: kominek, koza, kocioł na paliwo stałe, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe (zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi, wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków), dopłata do prądu wyniesie dla:

• gospodarstw domowych jednoosobowych o dochodach do 2.100 zł miesięcznie 500 zł w skali roku;
• gospodarstw domowych 2-3-osobowych o dochodach do 1.500 zł na osobę miesięcznie 750 zł w skali roku;
• gospodarstw domowych 4-5-osobowych o dochodach do 1.500 zł na osobę miesięcznie 1.062,5 zł w skali roku;
• gospodarstw domowych 6-osobowych i więcej o dochodach do 1.500 zł na osobę miesięcznie 1.437,5 zł w skali roku.

Oczywiście podane powyżej wartości są przykładowe, a o przyznaniu zarówno dodatku osłonowego, jak i jego wysokości decydować będzie gmina (wszystkie niezbędne informacje związane z wyliczaniem dochodów znajdują się we wniosku).

Co istotne, zgodnie z ustawą o dodatku osłonowym, żeby obliczyć dochód do dotacji musimy kierować się takimi samymi kryteriami jak przy świadczeniach rodzinnych (art. 23 ust. 12 i 13, art. 30 oraz art. 32 ust. 1-1d ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku). Tak więc, żeby obliczyć dochód do dopłat do energii elektrycznej, należy:

• obliczyć dochód netto;
• wziąć pod uwagę średni dochód miesięczny z 2020 roku (wniosek złożony do 31 lipca 2022 roku) lub z 2021 roku (wniosek złożony od 1 sierpnia 2022 roku).

Do dochodu natomiast nie są wliczane: dodatek energetyczny, zasiłek pielęgnacyjny, alimenty na dzieci, świadczenia uzupełniające oraz roczne świadczenia dla emerytów i rencistów, dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego, dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej (pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą), czy stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków UE lub Funduszu Pracy.

Wysokość dodatku osłonowego dochód - złotówka za złotówkę

W przypadku dopłaty do prądu, gazu i żywności, w ramach dodatku osłonowego, obowiązuje tzw. zasada złotówka za złotówkę. Co oznacza? Otóż to, że dodatek ten będzie przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, a jego kwota będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Dla przykładu, w gospodarstwie jednoosobowym, w którym dochód wynosi 2.300z ł miesięcznie, kwota dodatku osłonowego będzie równa 200 zł na 2022 rok.

Dodatek osłonowy - dodatek do prądu. Gdzie złożyć wniosek?

Dodatek osłonowy może otrzymać każdy, kto:

• nie będzie przekraczać wspomnianego wcześniej kryterium dochodowego;
• złoży odpowiedni wniosek do 31.01.2022 roku (wówczas wypłata dopłaty do energii 2022 zostanie zrealizowana do 31 marca br.) lub do 31 października 2022 roku (w tym przypadku wypłata 100 proc.dodatku zostanie zrealizowana do 2 grudnia 2022 roku).

Wniosek o dodatek osłonowy można złożyć za pośrednictwem urzędu gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania (formularz można pobrać do wydrukowania ze strony internetowej lub otrzymać w formie papierowej w urzędzie) lub w formie elektronicznej. W tym drugim przypadku konieczny jednak będzie kwalifikowany podpis elektroniczny lub Profil Zaufany. Zarówno przyjmowaniem, jak i rozpatrywaniem formularzy zajmują się gminy. Powiadomienie odnośnie przyznania dodatku osłonowego, ubiegający się o dofinasowanie, otrzyma od burmistrza, prezydenta miasta, wójta, na adres podany we wniosku. Gminy będą również odpowiedzialne za wypłacanie dodatku osłonowego z dotacji otrzymanych z budżetu państwa.

Większa ochrona odbiorcy wrażliwego

Należy również zaznaczyć, że ustawa o dodatku osłonowym wprowadziła też zmiany w prawie energetycznym chroniącym tzw. odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej. Jest nią osoba:

• której przyznany został dodatek mieszkaniowy (w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych);
• która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu jej dostarczenia.

Ustawa o dodatku osłonowym wprowadza dla odbiorcy wrażliwego energetycznie:

• zakaz wstrzymania dostaw, w sytuacji gdy posiada on zaległości w płatnościach za energię elektryczną w tzw. miesiącach zimowych;
• ochronę przed wstrzymaniem dostaw prądu wówczas gdy jest on objęty opieką długoterminową w warunkach domowych, w związku z przewlekłą niewydolnością oddechową, wymagających wentylacji mechanicznej;
• możliwość zwrócenia się przez niego do sprzedawcy energii elektrycznej albo sprzedawcy gazu o zastosowanie programu wsparcia wobec zaległych i bieżących należności.

Obniżenie rachunku za prąd - jakie inne możliwości?

Osoby, dla których dopłata do prądu jest zbyt niska lub im nie przysługuje, mogą skorzystać z innych możliwości obniżenia rachunku za energię elektryczną:

• pierwszą z nich jest zmiana sprzedawcy prądu, która jest jednym z podstawowych praw konsumenta. Od 2007 roku, a więc od chwili, gdy Polacy mają taką możliwość, zmiany takiej w kraju dokonało w sumie 940 tys. odbiorców (w tym 716,8 tys. w grupach taryfowych G i 223,4 tys. w grupach taryfowych A, B i C). Tańszą i bardziej opłacalną ofertę możecie znaleźć korzystając np. z naszej porównywarki cen prądu;
• drugą możliwością jest fotowoltaika, która cieszy się w Polsce coraz większą popularnością ze względu na liczne zalety. Należą do nich przede wszystkim uniezależnienie się od podwyżek cen prądu i korzystanie z darmowej energii z OZE, jej niezawodność i niska szkodliwość dla środowiska, czy też możliwość skorzystania z różnych form dofinansowania do fotowoltaiki. Jeszcze większe możliwości daje połączenie paneli fotowoltaicznych z pompą ciepła, dzięki któremu nie tylko można znacznie obniżyć rachunki za prąd, ale i też za ogrzewanie domu i podgrzewanie c.w.u.