Fotowoltaika cena 2023 - jaki koszt paneli fotowoltaicznych i instalacji?

Koszt instalacji fotowoltaicznej - dlaczego tak trudno go określić?

Szukając odpowiedzi na pytanie “ile kosztuje fotowoltaika” z pewnością wiele razy, zamiast otrzymać konkretną odpowiedź, zostaliście poproszeni o kontakt z przedstawicielem firmy instalacyjnej. Wbrew pozorom, takie podejście nie jest jedynie próbą pozyskania Waszych danych osobowych.

Instalacja fotowoltaiczna to złożony system, który dla optymalnej pracy powinien (a nawet musi) być dopasowany do profilu energetycznego inwestora oraz warunków montażu. W teorii fotowoltaika wszędzie wygląda i działa tak samo. W praktyce, jej wydajność będzie inna w zależności m.in. od:

• regionu - różne województwa mają różny potencjał wytwórczy (jest to związane z tzw. nasłonecznieniem, którego jednostką jest kWh/m2/rok).
• zastosowanych podzespołów - zarówno panele, jak i falowniki fotowoltaiczne wykorzystują różne technologie, które to determinują ich parametry pracy. Różnice w sprawności (skuteczności przemieniania jednej energii na drugą) poszczególnych marek i modeli falowników oraz paneli fotowoltaicznych może wynieść nawet kilka procent.
• sposobów montażu - przyjęło się, że optymalna instalacja paneli fotowoltaicznych zakłada montaż na dachu czy gruncie, pod kątem 30-40 stopni, z orientacją na południe. Nie jest to jednak jedyna możliwość - w pewnych sytuacjach korzystny może okazać się montaż fotowoltaiki wschód zachód czy nawet instalacja paneli fotowoltaicznych na ścianie.

Do tego, wpływ na wydajność instalacji mogą mieć kwestie zupełnie indywidualne dla każdego inwestora, np. poziom zacienienia, odległość instalacji od punktu przyłączenia czy stan instalacji elektrycznej.

Faktycznych czynników decydujących o ostatecznej wycenie fotowoltaiki w 2023 roku jest jednak znacznie więcej.

Co jeszcze ma wpływ na wycenę fotowoltaiki?

Uwarunkowanie wpływające na koszt instalacji fotowoltaicznych można podzielić na dwie grupy: mikroskalowe i makroskalowe.

Od czego zależy koszt fotowoltaiki? Czynniki mikroskalowe

W mikroskali na całkowitą cenę instalacji fotowoltaicznych mają wpływ  kwestie, takie jak:

• marka i typ wykorzystywanych podzespołów - podobnie jak w przypadku każdej innej branży, poszczególne elementy instalacji PV mogą różnić się od siebie ceną, w zależności od producenta. Rozbieżności mogą sięgać nawet kilka tysięcy złotych na falowniku i kilkuset złotych na pojedynczym module. Różnice w cenach poszczególnych podzespołów wynikają jednak nie tylko z marki, ale i też z zastosowanej technologii. Przykładowo moduły typu IBC (Integrated back contact) mogą być znacznie droższe o standardowych modułów PERC (m.in. ze względu na wyższy koszt produkcji).
• charakterystyka firmy instalacyjnej - nie jest żadną nowością, że usługi wykonawców instalacji fotowoltaicznych mogą się znacznie różnić ceną. Większe firmy, z wypracowaną marką, działające na terenie całej Polski będą zwykle droższe od lokalnych instalatorów. Mogą też oferować inny zakres obsługi - np. dodatkowe ubezpieczenie, wydłużoną gwarancję czy wyręczenie klienta w formalnościach związanych z przyłączeniem fotowoltaiki do sieci lub uzyskaniem dotacji.
• miejsce montażu - wpływ na ostateczną cenę fotowoltaiki ma również to, gdzie konkretnie zostanie umieszczona instalacja. Fotowoltaika na gruncie jest zwykle o kilkanaście, kilkadziesiąt procent droższa od fotowoltaiki na dachu - m.in. ze względu na bardziej kosztowną konstrukcję czy konieczność przeprowadzenia wykopów do przewodów. Co więcej, nawet cena fotowoltaiki dachowej nie jest jednolita - innej wyceny można spodziewać się po blachodachówce, a innej po dachówce ceramicznej (w tym przypadku montaż wymaga m.in. szlifowania dachówek, co oczywiście podnosi koszt usługi).
• typ inwestora - nie bez znaczenia jest również to, czy montażu dokonuje osoba fizyczna na potrzeby budownictwa mieszkalnego, czy też może przedsiębiorstwo lub spółdzielnia mieszkaniowa. W tym pierwszym przypadku zostanie bowiem naliczony 8% podatek VAT. W przypadku firma naliczany jest 23% podatek VAT, który może być jednak w całości odliczony.

Od czego zależy cena fotowoltaiki 2023? Makroskala

W makroskali, trzeba uwzględnić zawirowania gospodarcze wpływające na rynek fotowoltaiki, a zatem bezpośrednio na ceny dostępnych na nim produktów i usług. W tym kontekście wśród czynników determinujących cenę fotowoltaiki można wskazać m.in. wysoką inflację i słabą złotówkę, wojnę, a także konsekwencje uzależnienia rynku od dostawców z Azji.

Uzależnienie od rynków azjatyckich

Z danych Instytutu Energetyki Odnawialnej wynika, że dwa podstawowe komponenty (panele fotowoltaiczne i falowniki) wykorzystywane do budowy instalacji fotowoltaicznych w Polsce pochodzą w głównej mierze z Chin. Aż ok. 90% wszystkich sprzedanych modułów pochodzi od azjatyckich producentów. Również w przypadku falowników, chińskie urządzenia mają znaczący udział w rynku, wynoszący ok. 60%. Co więcej, choć w Polsce działa kilku producentów modułów PV, jednak wszyscy oni polegają na ogniwach sprowadzanych z Azji.

Taka sytuacja nie pozostaje bez wpływu na ostateczny koszt podzespołów fotowoltaicznych. Wszelkie zawirowania na chińskim rynku, będą mocno odczuwalne w Europie, w tym również w Polsce.

Inflacja i słaba złotówka

Istotnym czynnikiem determinującym ceny fotowoltaiki jest inflacja w Polsce, która w czerwcu 2023 roku wynosiła 11,5%. Mniejsza wartość nabywcza pieniądza w kraju przekłada się nie tylko na cenę podzespołów, ale również koszty pracy (a montaż odpowiada za ok. 15 - 20% całkowitej ceny fotowoltaiki).

Sytuację dodatkowo pogarsza fakt, że transakcje zakupu podzespołów fotowoltaicznych, z racji uzależnienia od zewnętrznych dostawców, zawierane są w głównej mierze w obcej walucie - dolarach lub euro. Tymczasem w ostatnich miesiącach polski złoty borykał się ze spadkami, co oczywiście odbiło się na cenach instalacji fotowoltaicznych w Polsce.

Wojna

Konflikt w Ukrainie obnażył braki w bezpieczeństwie energetycznym europejskich państw. Aż 40% gazu zużywanego w Unii Europejskiej pochodziło z Rosji. Wprowadzenie sankcji na rosyjskie paliwa energetyczne wywołało destabilizację europejskiego rynku energetycznego. Ceny energii zaczęły osiągać rekordowe poziomy, a kraje wspólnoty zostały zmuszone do wdrożenia planów oszczędzania energii i znalezienia jej alternatywnych źródeł - np. w postaci OZE. To przełożyło się na wzrost popytu m.in. na fotowoltaikę. Dodatkowo wojna zakłóciła łańcuchy dostaw, co pogłębiło negatywny efekt.

Jak to wszystko przełożyło się na ceny fotowoltaiki w 2023 roku?

Fotowoltaika - cena w 2023 roku z montażem. Jaki koszt instalacji fotowoltaicznej?

W 2023 roku przeciętna cena fotowoltaiki wynosi od ok. 26.000 do 47.000 zł brutto. Dotyczy ona systemu PV o mocy ok. 8 kW, gdyż jak wynika m.in. z danych Agencji Rynku Energii oraz danych serwisu enerad.pl, tyle wynosi obecnie średnia moc prosumenckiej instalacji fotowoltaicznej.

Powyższa wycena uwzględnia VAT w wysokości 8% i dotyczy kompleksowej usługi fotowoltaicznej obejmującej:

• wykonanie audytu i dobór mocy systemu,
• zakup, dostawę i montaż elementów instalacji PV (paneli fotowoltaicznych, falownika, konstrukcji, przewodów solarnych, zabezpieczeń),
• zgłoszenie instalacji do zakładu energetycznego.

Przykładowe ceny fotowoltaiki w 2023 roku

Wspominaliśmy już, że na ostateczną cenę fotowoltaiki ma wpływ szereg czynników, w tym m.in. miejsce montażu oraz zastosowane podzespoły. Poniżej znajdziecie tabelę z przykładowymi wycenami instalacji fotowoltaicznych w 2023 roku.

Jak z pewnością zauważyliście, rozpiętość cenowa w instalacjach fotowoltaicznych może być zaskakująco szeroka. Przykładowo, zgodnie z uzyskanymi przez nas ofertami, w zbliżonej cenie można zakupić instalację PV o mocy 8 kW, jak i 5 kW. Radzimy ostrożnie podchodzić do tego typu ofert. Może się bowiem okazać, że konkurując ceną wykonawca oszczędza na jakości montażu lub też, że mamy do czynienia ze zwykłym oszustwem na fotowoltaikę.

Fotowoltaika - cena za 1 kW

Jak wynika z przeprowadzonych przez nas analiz rynkowych w 2023 roku cena fotowoltaiki dla gospodarstw domowych i małych firm (o mocy do 10 kW) w przeliczeniu na 1 kW wynosi średnio od 3.250 zł do 8.000 zł brutto.

Dobra wiadomość jest jednak taka, że wraz ze wzrostem mocy całego systemu fotowoltaicznego, jednostkowa cena za 1 kW fotowoltaiki maleje.

Źródło: Rynek fotowoltaiki w Polsce 2022

Przejdźmy teraz do kosztu jednego z kluczowych elementów instalacji PV - paneli fotowoltaicznych. Jaka jest cena paneli fotowoltaicznych w 2023 roku i od czego może zależeć?

Od czego zależy cena paneli fotowoltaicznych?

Z analiz m.in. Instytutu Energetyki Odnawialnej wynika, że w koszcie fotowoltaiki największy udział ma cena paneli słonecznych. W zależności od mocy instalacji, stanowi ona od ok. 37% do 51% całkowitej ceny instalacji fotowoltaicznej. Przy czym im wyższa moc systemu, tym większy udział ceny paneli fotowoltaicznych w koszcie inwestycji.

Ceny modułów fotowoltaicznych, podobnie jak ceny cały systemów PV mogą być mocno zróżnicowane. Wpływ na ostateczny koszt modułów ma bowiem szereg czynników, takich jak m.in.:

• marka i producent - na rynku fotowoltaicznym działają setki, mniejszych i większych producentów modułów fotowoltaicznych, z różnych regionów świata. Ich renoma, ale także koszty związane z produkcją czy transportem mają bezpośrednie przełożenie na cenę paneli słonecznych. Za produkty z wyższej półki, pochodzące od cenionych producentów, takich jak np. Sunpower czy REC trzeba zapłacić więcej. Zwykle jednak za tym dodatkowym wydatkiem idzie wyższa jakość produktu.
• zastosowane technologie - choć na pierwszy rzut oka wszystkie panele PV mogą wyglądać tak samo, różnią się one między sobą zastosowanymi materiałami i technologiami. Wyższego kosztu można się spodziewać m.in. w przypadku modułów z krzemem typu N czy też z ogniwami typu IBC czy TOPcon.
• parametry pracy - wyższa cena paneli słonecznych może wiązać się także z ich parametrami pracy. Zwiększona sprawność, niski współczynnik temperaturowy, większa wytrzymałość na obciążenia mechaniczne czy czynniki chemiczne mogą podnieść koszt modułu PV.
• rodzaj modułu - póki co na rynku dominują monokrystaliczne moduły jednostronne. Dostępne są jednak również inne warianty, w tym droższe o ok. 20% ( ale i wydajniejsze) panele dwustronne, a także moduły polikrystaliczne czy amorficzne (w ich przypadku niższa cena wiąże się także z niższymi zdolnościami produkcyjnymi).
• wygląd - ci, którym nie odpowiada standardowy wygląd modułów PV, mogą dopłacić do bardziej estetycznych modułów “full black”, posiadających czarną ramę oraz czarną folię EVA.

Panele fotowoltaiczne - cena w 2023 roku. Jaki jest koszt modułów?

W 2023 roku przeciętna cena paneli fotowoltaicznych o mocy (375 - 550 W) waha się od ok. 800 do 2.200 zł. Ostateczna cena zależy jednak m.in. od marki i modelu, cech urządzenia czy marży dystrybutora.

W przeliczeniu na 1 Wp ceny paneli słonecznych popularnych producentów (m.in. Jinko Solar, JA Solar, Risen, Trina Solar czy Astronergy) wynoszą od ok. 2,02 do nawet 5,27 zł. Średnio wynosi ona 2,61 zł/Wp. 

Przykładowe ceny paneli słonecznych w 2023 roku

Przyjrzyjmy się teraz przykładowym cenom modułów fotowoltaicznych pochodzących od producentów popularnych w Polsce w 2023 roku.

Porównując powyższe ceny z cenami paneli fotowoltaicznych w 2022 roku można zauważyć wzrosty - oscylujące w granicach kilku procent. Niestety, biorąc pod uwagę liczebność modułów w instalacji, nawet tak niewielkie wzrosty mogą okazać się dotkliwe.

Koszt fotowoltaiki - jak można go zmniejszyć?

Koszty instalacji fotowoltaicznych niestety nie należą do najniższych. Istnieje jednak kilka rozwiązań, dzięki którym zakup paneli słonecznych nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia. Jakie są opcje?

• Dotacje - w 2023 roku dotacje do fotowoltaiki może być nawet większym wsparciem niż jeszcze w 2022 roku. Zwiększono bowiem poziom dofinansowania m.in. w programie “Mój Prąd”, ale także w “Czystym powietrzu” czy w premii termomodernizacyjnej. Co więcej, wiele wskazuje na to, że w 2023 roku pojawią się nowe narzędzia wsparcia m.in. z programu FEnIKS, FENG czy KPO.
• Kredyt na fotowoltaikę - choć przez podwyżkę stóp procentowych kredyty znacznie zdrożały, te z przeznaczeniem na odnawialne źródła energii wciąż dostępne są na korzystnych warunkach. Są one nawet o 10% tańsze niż standardowe oferty kredytowe, dzięki m.in. nienaliczaniu prowizji czy zmniejszeniu oprocentowania.
• Leasing fotowoltaiki w przypadku firm dobrym rozwiązaniem może być również leasing fotowoltaiki. Rozwiązanie to pozwala zacząć korzystać z odnawialnych źródeł energii bez konieczności angażowania własnych środków, a dodatkowo umożliwia zmniejszyć obciążenia fiskalne (raty leasingowe można odliczyć od podatku, podobnie jak np. opłatę wstępną).

Cena fotowoltaiki w 2023 roku zacznie znów spadać? Prognozy

Początek 2023 roku przywitał nas informacją o gwałtownym spadku cen krzemu. Różnica w cenie od sierpnia 2022 roku do stycznia 2023 roku wyniosła -58%. Jest sygnał, że trwający od 2021 roku wzrost cen modułów może zostać przerwany, a ceny paneli słonecznych w 2023 roku ustabilizują się, by w dalszej części roku nawet zacząć spadać. Przyczynić do tego mają się nie tylko niższe ceny krzemu, ale również przewidywana przez ekspertów nadwyżka podaży na rynku PV oraz unormowanie się kosztów przesyłek kontenerowych. I faktycznie, w połowie 2023 roku odnotowano najniższą w historii cenę modułów PV. Potwierdzają to analizy serwisu pvxchange.

Trendy w cenach paneli fotowoltaicznych 06.2022 - 06.2023, źródło: pvxchange.com

Na spadek cen paneli fotowoltaicznych w Chinach wpływ miało m.in. zwiększe możliwości produkcyjnych, ale także dalsze, znaczące spadki cen krzemu. Niestety, nie ma co liczyć, że spadki cen paneli w Chinach od razu przełożą się niższy koszt fotowoltaiki w Polsce i Europie. Magazyny w krajach Starego Kontynentu wciąż są bowiem wypełnione modułami kupionymi po wyższych cenach, co oznacza, że do czasu ich upłynnienia, nie można liczyć na zauważalne obniżki.

Jeśli chodzi o falowniki, to ich producenci wciąż muszą się borykać z problemami z dostępnością mikrochipów oraz pozostałych komponentów. Zachęciło ich to do przemodelowania produktów, co wymaga jednak ponownego przeprowadzenia testów i procedur certyfikacyjnych. To może wywołać opóźnienia i wyższe koszty w pierwszej części 2023 roku. Według ekspertów serwisu pvXchange, w okolicach II kwartału tego roku, podobnie jak w przypadku modułów, sytuacja powinna się ustabilizować.

Na ceny fotowoltaiki wciąż będzie miała jednak dość wysoka inflacja, rosnące koszty wynagrodzeń a także trwająca wojna. Jednak ze względu na podwyżki cen prądu oraz większe dotacje, fotowoltaika w 2023 roku wciąż będzie opłacalną inwestycją. Nawet pomimo istotnych spadków cen instalacji fotowoltaicznych.