Fotowoltaika dla gminy - czysta energia dla wspólnot samorządowych
Zgodnie z przepisami Ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy - Prawo energetyczne, szeroko pojęte zaopatrzenie wspólnoty samorządowej w energię elektryczną jest zadaniem własnym gminy. Wśród jej obowiązków jest zatem m.in. planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg na terenie gminy, finansowanie tego oświetlenia, a także planowanie i organizacja zaopatrzenia w energię na obszarze gminy. Jednocześnie gminy obowiązuje prawny wymóg podejmowania działań, ukierunkowanych na ochronę środowiska - w tym na ograniczenie emisji szkodliwych pyłów i gazów do atmosfery. Idealnym sposobem na jednoczesne realizowanie tych dwóch zadań jest właśnie fotowoltaika, która pozwala na przekształcenie promieniowania słonecznego w energię elektryczną w sposób cichy, bezobsługowy i co najważniejsze - ekologiczny.
Gdzie konkretnie sprawdzi się fotowoltaika w gminie? Gdy pominiemy aspekt fotowoltaiki dla domów prywatnych, a także fotowoltaiki dla firm, które to należy traktować oddzielnie, instalacja fotowoltaiczna dla gminy to rozwiązanie, które sprawdzi się w m.in.:
oświetlaniu ulic, chodników,
urzędach,
szkołach,
stacjach uzdatniania wody, pompowniach,
przychodniach,
szpitalach,
jednostkach straży pożarnej,
budynkach socjalnych,
zakładach komunalnych,
innych budynkach użyteczności publicznej.
Jak wynika z danych, powyższe przypadki, stanowią zaledwie ułamek ogólnego zużycia energii elektrycznej na terenie gminy.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych jednej z gmin
Jednak jako obowiązkowe zadania własne, stanowią jednocześnie jeden z głównych kosztów gminy związany ze zużyciem prądu. Rocznie wydatki na ten cel, nawet w niewielkiej jednostce samorządu terytorialnego, wynoszą obecnie ok. 270.000 zł. W przyszłości będą jeszcze większe, z dwóch powodów. Po pierwsze wzrośnie zapotrzebowanie na prąd (nawet o ok. 55%). Drugą przyczyną będzie drożejący prąd. Według prognoz ekspertów z firmy Energia Polska, samorządy mogą spodziewać się podwyżek cen prądu nawet o 60%. To właśnie między innymi dlatego, lokalne wspólnoty decydują się na wdrożenie fotowoltaiki w gminach.
Fotowoltaika dla gminy - jakie zalety?
Instalacja fotowoltaiczna dla gminy to rozwiązanie, które niesie ze sobą różne rodzaje korzyści - od tych ekologicznych, poprzez ekonomiczne, na wizerunkowych kończąc.
Redukcja emisji CO2 - ochrona środowiska to jedno z kluczowych wyzwań, jakie zostały powierzone gminom. Jednym ze sposobów na sprostanie im może być redukcja emisji pyłów i gazów, dzięki zastosowaniu fotowoltaiki. 1000 kWh energii z tego źródła, to 812 kg mniej CO2.
Niższe rachunki - właściwie zaprojektowana fotowoltaika pozwala ograniczyć wydatki na prąd, nawet o około 90%. Rozwiązanie to jest o tym opłacalniejsze, im wyższa jest cena energii i im więcej się jej zużywa. W perspektywie 60% wzrostów kosztów prądu, to jedno z lepszych wyjść.
Wykorzystanie nieużytków - na terenach gmin bardzo często można natrafić na obszary (np. nieużytki rolne, wyrobiska), które z różnych względów nie nadają się do efektywnej eksploatacji. Produkcja czystej energii ze słońca to sposób na przywrócenie im użyteczności społecznej.
Edukacja ekologiczna - wdrożenie w gminie instalacji fotowoltaicznej może być jedną z metod edukacyjnych z zakresu rozwiązań ekologicznych, która może zachęcić mieszkańców do sięgania po odnawialne źródła energii również w budynkach mieszkalnych.
Budowanie wizerunku - fotowoltaika może pomóc gminom w kreowaniu swojego wizerunku, jako jednostki ekologicznej i odpowiedzialnej społecznie. Skorzystanie z tej opcji może przynieść różne zyski - od potencjału turystycznego, po silniejszą pozycję w negocjacjach z inwestorami.
Efektywne wykorzystanie budżetu - fotowoltaika to inwestycja długoterminowa, która może skutecznie zaspokajać potrzeby mieszkańców gminy. Ulokowanie w niej środków z budżetu może być jedną opłacalniejszych decyzji, zwiększających efektywność zarządzania samorządowymi finansami.
Fotowoltaika w gminie - co wziąć pod uwagę?
Instalacje fotowoltaiczne dla obiektów użyteczności publicznej to spore przedsięwzięcie, wymagające dogłębnej analizy. Podejmując decyzję o wdrożeniu fotowoltaiki w gminie warto mieć zatem na uwadze:
Moc instalacji - w przypadku gminnych obiektów użyteczności publicznej, takich jak urzędy czy szkoły, najkorzystniejsze będzie skorzystanie jednej z dwóch opcji - z mikroinstalacji o mocy do 50 kWp i oddawania nadprodukcji do sieci lub doboru fotowoltaiki w taki sposób, by nie produkowała żadnych nadwyżek. Mikroinstalacja (do 50 kWp) pozwala rozliczanie energii w systemie net-meteringu. Ewentualne nadwyżki energii trafiają do sieci dystrybutora i mogą zostać odebrane (w stosunku 1:0,8 lub 1:0,7) nocą lub zimą, gdy panele nie są wydajne. Alternatywą do tego rozwiązania jest dostosowanie instalacji do bieżącego zużycia, by uniknąć produkcji nadwyżek, które dla gmin nie będą opłacalne.
Rodzaj instalacji - fotowoltaika w gminie może działać przy podłączeniu do sieci dystrybucyjnej (wówczas jest to tzw. instalacja on-grid), jak również autonomicznie - jako instalacja off-grid. To, która z nich się lepiej się sprawdzi w jednostce samorządu terytorialnego, zależy od wielu czynników. Jednym z głównych jest cena. Instalacja off-grid wymaga zwykle dość drogich akumulatorów.
Cechy urządzeń - pod kryterium kryje się przede wszystkim technologia zastosowana w kluczowych podzespołach instalacji - panelach fotowoltaicznych i inwerterach. Przy ich ocenie trzeba uwzględnić wiele kwestii technicznych i użytkowych - m.in. wydajność, żywotność, ale także gwarancję, co dla nowicjuszy może być trudnym zadaniem. Istnieją jednak przydatne narzędzia, takie jak np. nasz ranking paneli fotowoltaicznych 2023, które mogą ułatwić podjęcie decyzji.
Jakość montażu - ta kwestia, choć często pomijana, ma duże znaczenie dla efektywności paneli. Źle zaprojektowana czy niewłaściwie zainstalowana fotowoltaika, zamiast korzyści może przynieść wydatki. Dlatego warto poświęcić chwilę, aby znaleźć godnego zaufania instalatora, który zna się na rzeczy i dostarczy usługi najwyższej jakości. Gdzie takiego szukać? Sprawdźcie przygotowany przez nas ranking firm fotowoltaicznych.
Kwestie projektu i wdrożenia fotowoltaiki w gminie najlepiej pozostawić zatem specjalistom, którzy będą w stanie uwzględnić wszystkie, niezbędne wymagania techniczne i prawne związane z instalacją.
Fotowoltaika dla gminy - koszty i opłacalność
Głównym argumentem za wdrożeniem fotowoltaiki w gminie, oprócz zysków dla środowiska, są znaczne oszczędności, jakie można osiągnąć. Ile kosztuje i kiedy zwróci się fotowoltaika dla gmin? Posłużmy się przykładem
Pewien urząd gminy zużywa ok. 39.000 kWh energii rocznie. Daje to rachunki rzędu ok. 24.000 zł. Dach budynku gminy spełnia jednak wymagania do montażu fotowoltaiki - skierowany jest na południe, a wokół nie ma obiektów, które by go zaciemniały. Samorząd zdecydował o inwestycji w fotowoltaikę o mocy ok. 50 kWp i skorzystaniu ze statusu Prosumenta.
Już w pierwszym roku, rachunki za prąd w tej jednostce zmniejszą się o ok. 90%. W ciągu całego okresu żywotności paneli (25 lat), przy prognozowanym wzroście cen energii o 6%, oszczędności wyniosą ponad 1 mln zł!.
Kiedy zwróci się inwestycja w tym przypadku? Całość przedsięwzięcia kosztowałaby gminę ok. 216.000 zł brutto, co oznacza zwrot z inwestycji po ok. 9-10 latach. Jednostki samorządu terytorialnego mogą jednak korzystać np. z rządowych programów wspierania rozwoju fotowoltaiki, które gwarantują pomoc finansową w formie dotacji lub pożyczki. Dzięki temu, instalacja fotowoltaiczna w gminie może się zwrócić nawet w ciągu 3-4 lat. W pewnych sytuacjach, gminy mogą również liczyć na odliczenie podatku VAT od instalacji.
VAT na fotowoltaikę dla gminy - co warto wiedzieć?
Wysokość podatku VAT dla instalacji fotowoltaicznej dla gmin, uzależniona jest od miejsca usytuowania fotowoltaiki i tak:
dla inwestycji na obiektach objętych społecznym programem mieszkaniowym, stawka ta wynosi 8%,
w pozostałych przypadkach właściwa będzie stawka 23% podatku VAT.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na kwestię odliczeń od podatku. Zgodnie z generalną zasadą wskazaną przez Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej, aby odliczyć podatek naliczony, należy spróbować przyporządkować poniesione wydatki do poszczególnych rodzajów działalności.
Jeśli będzie to możliwe, odliczenie VAT od fotowoltaiki dla gmin jest dopuszczalne, jednak wyłącznie w przypadku, gdy nabycie towarów i usług było związane z wykonywaniem opodatkowanych czynności, prowadzonych w ramach działalności gospodarczej. Zasada ta będzie miała zastosowanie, np. w przypadku gminnych zakładów gospodarki komunalnej.
W przypadku zakupów związanych z czynnościami wyłączonymi lub niepodlegającymi VAT, prawo do odliczenia nie przysługuje wcale. Jeśli natomiast nie da się jednoznacznie określić, czy działalność w całości podlega opodatkowaniu czy jest z niego zwolniona, wówczas można odliczyć podatek, zachowując zasadę proporcji z ustawy o VAT.
Fotowoltaika dla jednostki samorządu terytorialnego - finansowanie
Elektrownia słoneczna to przedsięwzięcie korzystne pod wieloma względami - przede wszystkim ekologicznymi i ekonomicznymi. Nie da się jednak ukryć, że jak to jest przy większości inwestycji, fotowoltaika wiąże się ze sporymi kosztami wstępnymi. Zgodnie z obowiązującymi obecnie stawkami, na 1 kWp instalacji z usługą montażu, trzeba przeznaczyć ok. 4.000 - 6.500 zł brutto.
Jak już wspominaliśmy, gminy często mogą jednak liczyć na wsparcie finansowe ze źródeł krajowych czy unijnych, takich jak np. Regionalne Programy Operacyjne czy Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Zasady, wysokość i rodzaj finansowania uzależnione są od konkretnych jednostek realizujących program. Zwykle jednak, jednostki samorządu terytorialnego mogą liczyć na:
preferencyjne pożyczki,
pożyczki z możliwością częściowego umorzenia zobowiązania, pokrywające nawet do 100% kosztów kwalifikowanych,
dotacje.
Szczegółowe informacje, na temat dofinansowania do fotowoltaiki można znaleźć na stronach wojewódzkich funduszy ochrony środowiska oraz https://doradztwo-energetyczne.gov.pl/oferta-finansowania.
Oprócz dofinansowania, gminy mogą również rozważyć skorzystanie z rozwiązań komercyjnych, takich jak leasing fotowoltaiki bądź kredyt na fotowoltaikę. Warto wiedzieć, że w przypadku tego typu produktów, możliwe jest otrzymanie gwarancji spłaty od BGK.
