Fotowoltaika dla sadownika - rozwiązanie konieczne?
Gospodarstwo sadownicze, według danych projektu Ozerise, jest w stanie skonsumować nawet do 22.000 kWh w ciągu kwartału. Lwia część tej energii (ok. 60-90%) jest przeznaczana na cele produkcyjne - na działalność chłodni, pomp wody czy np. generatorów azotu. W przyszłości, zapotrzebowanie na energię będzie jeszcze większe, z racji postępującej w rolnictwie mechanizacji.
Jednocześnie, ceny energii w Polsce nie rozpieszczają. Według danych GUS, w okresie od 1999-2014, stawki za energię wzrosły o niebagatelne 137%! Nic też nie wskazuje na to, aby trend ten miał się odwrócić - zgodnie z prognozami ministerstwa gospodarki, do 2030 roku mogą wzrosnąć o kolejne 80-100%. Przyszłość sadownictwa będzie zatem kosztowna. I to bez względu na to, czy gospodarstwo korzysta z taryfy dla gospodarstw domowych czy taryfy dla małych działalności gospodarczych (taryfa C).
Lekiem na te energetyczne bolączki jest inwestycja we własną instalację OZE. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest fotowoltaika dla rolnictwa. Dlaczego cieszy się takim zainteresowaniem?
Zalety paneli słonecznych w gospodarstwie sadowniczym
Korzyści z zastosowania fotowoltaiki dla sadownika jest wiele. Oto kilka najważniejszych zalet tego rozwiązania.
Duże oszczędności - odpowiednio zaprojektowana fotowoltaika może wyprodukować latem takie ilości energii, które wystarczą na całkowite pokrycie dziennego zapotrzebowania energetycznego i to z naddatkiem. Pozwala to ograniczenie rachunków za prąd nawet o 90%.
Stabilny budżet - przez wahania na Towarowej Giełdzie Energii, ceny prądu bardzo szybko mogą ulec zmianie. Własna elektrownia słoneczna to skuteczny sposób, na to by ustrzec się przed niespodziewanymi, dodatkowymi kosztami z tym związanymi.
Niezależność energetyczna - korzystając z fotowoltaiki sami dla siebie produkujemy prąd niezbędny do codziennego użytkownia. Dzięki właściwie dobranej instalacji (on-grid lub off-grid), można niemal całkowicie uniezależnić gospodarstwo od dostawców energii elektrycznej.
Ochrona środowiska - stan ekosystemu to dla rolnictwa być albo nie być - to właśnie ono, jako pierwsze odczuwa skutki zmian klimatycznych. Decydując się na produkcję czystej energii ze słońca, można mieć realny wpływ na poprawę stanu powietrza w Polsce. 1 kWh instalacji to o 812 kg mniej CO2.
Bezobsługowość - poprawnie zamontowana fotowoltaika, efektywnie produkuje energię elektryczną, nie wymagając jednocześnie niemal żadnej obsługi. Ewentualna konserwacja ogranicza się do mycia paneli fotowoltaicznych raz na jakiś czas, np. raz czy dwa razy do roku.
Ulga w podatkach - rolnicy, którzy zdecydują się na fotowoltaikę mogą liczyć na odpisy podatkowe. Przykładem może tzw. ulga inwestycyjna, dzięki której można obniżać należy podatek rolny, nawet przez 15 lat. U rolników prowadzących działalność gospodarczą, możliwe jest również dokonywanie odpisów amortyzacyjnych.
Kiedy zwróci się fotowoltaika dla sadownika?
Jednym z głównych argumentów, przemawiających za wdrożeniem przydomowej elektrowni słonecznej są oczywiście oszczędności. A te, w przypadku fotowoltaiki są pokaźne - szczególnie teraz, gdy dostępnych jest wiele programów wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii. Po jakim czasie zwróci się instalacja fotowoltaiczna w gospodarstwie sadowniczym?
Jako przykład do obliczeń posłuży nam gospodarstwo sadownicze państwa Nowaków. Posiadają oni m.in. dwie chłodnie do owoców, które zużywają ok. 30.000 kWh oraz inne urządzenia. Łączne zapotrzebowanie na prąd, uwzględniające również zużycie gospodarstwa domowego, wynosi w tym przypadku mniej więcej 40.000 kWh na rok. Za taką ilość energii muszą zapłacić około 28.000 zł na rok. Aby zmniejszyć wydatki i zadbać o środowisko, państwo Nowak zdecydowali się zainwestować w instalację fotowoltaiczną.
Już w pierwszym roku, oszczędności wyniosą ponad 25.000 zł. Przez cały czas działania instalacji (który szacuje się na ok. 25 lat), przy 6% rocznym wzroście energii, państwo Nowak będą w stanie zaoszczędzić nawet do 1,5 mln zł! Przy uwzględnieniu ulgi inwestycyjnej w wysokości 25% (o której napiszemy nieco później) oraz podwyżek cen energii, instalacja powinna zwrócić się po około 6 latach. Jeśli państwo Nowak byliby czynnymi płatnikami VAT, czas ten byłby jeszcze krótszy i wyniósłby ok. 4 lata.
Po osiągnięciu zwrotu, przez blisko kolejnych 20 lat, instalacja będzie produkować dla gospodarstwa darmowy prąd ze słońca.
Ulga inwestycyjna w podatku rolnym a fotowoltaika dla sadownika
Fotowoltaika to technologia, której rozwój jest stymulowany przez różne metody wsparcia ze strony organów państwowych. Jedną z nich jest możliwość skorzystania przez gospodarstwo sadownicze z tzw. ulgi inwestycyjnej na panele fotowoltaiczne. Przysługuje ona podmiotowi, który płaci podatek rolny i który:
jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym gruntów,
jest posiadaczem samoistnym gruntów lub posiadaczem gruntów, stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego bądź Skarbu Państwa.
W ramach ulgi istnieje możliwość odliczenia od podatku rolnego 25% kosztów poniesionych w związku z inwestycją w fotowoltaikę. Maksymalny czas przez który można dokonywać odpisów wynosi 15 lat.
Odliczeniem są objęte wydatki na zakup i montaż niezbędnych urządzeń. Koniecznie jest jednak posiadanie dokumentów handlowych, potwierdzających poniesienie kosztów (m.in. faktur, paragonów). Jakie są inne warunki ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym na fotowoltaikę dla sadownika?
O odpis można ubiegać się dopiero po zakończeniu całego przedsięwzięcia.
Odliczenie będzie przysługiwało na te grunty rolne, które są położone na terenie gminy, w której zlokalizowana jest instalacja.
Z ulgi nie można skorzystać, jeśli nawet część związanych z tym wydatków została pokryta ze środków z programów publicznych.
Jak to wszystko wygląda w praktyce? Za przykład weźmy wspomnianych już państwa Nowaków.
VAT na instalację fotowoltaiczną w gospodarstwie sadowniczym
Prowadzący gospodarstwo państwo Nowak z przykładu powyżej, nie byli czynnymi płatnikami podatku od towarów i usług. Wielu rolników ma jednak prawo odliczyć ten podatek i szczególnie dla nich wysokość podatku VAT na instalację fotowoltaiczną będzie miała ogromne znaczenie. Jaka stawka obowiązuje w przypadku fotowoltaiki dla sadowników?
Od listopada 2019 roku, wysokość podatku VAT na fotowoltaikę w gospodarstwie sadowniczym wynosi:
23% - jeśli instalacja została zamontowana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podatek może zostać w całości odliczony, przez uprawnionych do tego rolników.
8% - jeśli wyprodukowana energia będzie zasilała wyłącznie urządzenia domowe.
Fotowoltaika dla sadownika - skąd wziąć środki?
Choć to fotowoltaika to rozwiązanie korzystne pod wieloma względami, nie da się ukryć, że jest to stosunkowo duży wydatek. Zastanawiacie się, jak sfinansować to przedsięwzięcie? Oto kilka propozycji.
Środki własne - zakup instalacji z oszczędności to najtańsza opcja, dzięki której czas zwrotu z inwestycji będzie najkrótszy. Jak pokazują analizy, ulokowanie kapitału w fotowoltaice może przynieść zyski blisko 10-krotnie wyższe od odsetek z przeciętnej lokaty bankowej (obecnie średnie oprocentowanie depozytów to zaledwie 1,25%).
Kredyt na fotowoltaikę w banku komercyjnym - to rozwiązanie, które dopiero zyskuje na popularności. Obecnie tego typu produkt, dostępny jest w kilku instytucjach finansowych, np. w PEKAO czy BNP Paribas. W przypadku kredytu, przy obliczaniu zwrotu z inwestycji, należy jeszcze uwzględnić koszty obsługi zobowiązania. Bardzo często jednak, wysokość raty jest zbliżona do wysokości przeciętnych rachunków za prąd, dzięki czemu inwestujący nie odczuwa dodatkowego obciążenia.
Leasing fotowoltaiki - to rozwiązanie opłacalne szczególnie dla rolników prowadzących działalność gospodarczą. Podobnie, jak w przypadku kredytu, rata leasingowa zwykle nie przekracza lub przekracza w niewielkim stopniu, wysokość średniego rachunku za prąd bez fotowoltaiki. Dodatkowo, zaletami tego rozwiązania jest minimalna ilość formalności oraz możliwość “wrzucenia” instalacji w koszty uzyskania przychodu.
Dofinansowanie do fotowoltaiki - instalacje OZE, w tym również fotowoltaika to rozwiązania promowane przez państwo. Sadownicy, którzy zdecydują się na inwestycję z ekologiczne źródła energii mogą skorzystać z różnych programów wsparcia.
Program | Agroenergia | Modernizacja gospodarstw rolnych |
Dla kogo | Rolnicy indywidualni prowadzący gospodarstwa o wielkości nie przekraczającej 300 ha. Działalność rolnicza musi być prowadzona przez co najmniej 5 lat. | Rolnik, prowadzący działalność zarobkową, a także rolnik posiadający gospodarstwo min. 1 ha lub kierujący tym gospodarstwem. |
Moc instalacji | Bez ograniczeń | Bez ograniczeń |
Forma wsparcia | Niskooprocentowana pożyczka, bezzwrotna dotacja | Bezzwrotna dotacja |
Zakres wsparcia | Montaż i przyłączenie nowej instalacji fotowoltaicznej | Kupno instalacji, z której energia posłuży wyłącznie do prowadzenia działalności |
Kwota wsparcia | W przypadku pożyczki - do 100% kosztów kwalifikowanych. W przypadku dotacji - nawet 40% kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 800 tys. zł. | Standardowo - dotacja musi wynieść nie mniej niż 30% i nie więcej niż 50% kosztów kwalifikowanych. W przypadku młodych rolników, górna granica wynosi 60%. Jeśli chodzi o kwotę, to w zależności od obszaru programu, maksymalnie wyniesie ona 900, 500 lub 200 tys. zł. |
Terminy | Wnioski należy złożyć przez generator wniosków. Konieczne jest także dostarczenie wniosku w wersji papierowej. Nabór powinien ruszyć w I połowie 2020 roku. | Wnioski w wersji papierowej, składane do lokalnych biur ARiMR. |
Fotowoltaika dla sadowników to rozwiązanie, które niesie ze sobą wiele korzyści, w tym dwie, kluczowe z punktu widzenia agrobiznesów. Pierwszym plusem jest możliwość znacznego obniżenia rachunków za prąd - nawet o ok. 90%. Drugim, realny wpływ na stan środowiska naturalnego w Polsce, od którego zależy przecież przyszłość całego rolnictwa, w tym również sadownictwa.