Łatwo dostępne i tanie panele fotowoltaiczne
Fotowoltaika, jako dziedzina naukowa jest stosunkowo młoda. Choć jej początków można szukać w XIX wieku, intensywniejsze badania zaczęto prowadzić dopiero w latach ‘50 XX wieku. W efekcie, jeszcze w latach ‘60 cena ogniw sięgała 100 dolarów w przeliczeniu na watt. Już w latach ‘70 nastąpił przełom, dzięki któremu udało się obniżyć ceny ogniw fotowoltaicznych do 20 dolarów za watt.
Od tamtej pory panele fotowoltaiczne taniały. Statystyki prowadzone przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej pokazują, że w latach od 2010 do 2019, średni całkowity koszt instalacji fotowoltaicznej (z montażem) zmalał z 4.700 dolarów za 1 kW (4,7 dolara/watt) do ok. 990 dolarów za 1 kW (0,99 dolara/wat). Tylko dla tego przedziału czasu oznacza to spadek o ok. 80%.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych IRENA
Jak wynika z analizy rynku przeprowadzonego przez enerad.pl, w Polsce monokrystaliczne moduły fotowoltaiczne średniej jakości moduły kosztują ok. 1,47 zł/watt (ok. 0,43 dolara/watt). Z ich ceną da się jednak zejść niżej - do ok. 1-1,1 zł/watt (ok. 0,25-0,27 dolara/watt). Oczywiście kupić można też drożej - na rynku znajdziemy moduły z wyżej półki, które kosztują nawet 5 zł/watt (ok. 1,26 dolara/watt). Można jednak powiedzieć, że tanie panele fotowoltaiczne nie są dzisiaj rzadkością.
Skąd takie różnice? Co wpływa na cenę tanich paneli fotowoltaicznych?
Tania fotowoltaika - co wpływa na jej cenę?
Na koszt instalacji fotowoltaicznej, w największym stopniu wpływa:
- cena modułów fotowoltaicznych, która pochłania ok. 50% całkowitych kosztów,
- koszt inwertera - wynoszący ok. 15-20% ogółu wydatków,
- montaż - który również wynosi ok. 15-20% całej ceny inwestycji.
Moduły
Istnieje kilka kwestii, które mają bezpośrednie przełożenie na to, czy panel fotowoltaiczny będzie tani czy drogi. Większość z nich związana jest z samym urządzeń, jednak wpływ mogą mieć również czynniki zewnętrzne. W 2020 roku, ceny podzespołów fotowoltaicznych podskoczyły z racji pandemii koronawirusa. Źródłem problemu były częściowo zamknięte fabryki w Chinach oraz utrudniony przez zamknięte granice transport. Na tymczasowe fluktuacje cen mogą mieć też wpływ różnice w cenach komponentów - tani krzem to tanie panele fotowoltaiczne i na odwrót.
Wróćmy jednak do tego, co sprawia, że najtańsze panele fotowoltaiczne kosztują ok. 1 zł/watt. Wpływ na koszty ma:
- rodzaj modułu fotowoltaicznego - choć najpopularniejsze są obecnie monokrystaliczne panele fotowoltaiczne, nie musi to być najtańszy wariant. Mniej mogą bowiem kosztować moduły polikrystaliczne - a to ze względu na tańszą produkcję. Nie zmienia to jednak faktu, że w pewnych sytuacjach bardziej uzasadnione ekonomicznie mogą być moduły monokrystaliczne - np. gdy brak miejsca na montaż.
- parametry urządzenia - kwestie takie jak sprawność, moc, współczynnik temperaturowy - mogą się różnić wśród paneli tej samej marki i typu. Za wyższą moc i sprawność modułu zapłacimy więcej, bo uzyskamy z niego więcej energii. Droższe mogą być też urządzenia np. z większą odpornością na wiatr, wysokie temperatury czy radzące sobie z nietypowym środowiskiem - np. mgłą solną czy amoniakiem. Im prostsza konstrukcja tym będzie taniej.
- renoma - oczywiście nie bez znaczenia dla taniej fotowoltaiki są też marki producentów. Te bardziej uznane na rynku będą oczywiście droższe. Jednak zanim zdecydujecie się na instalację “po kosztach” z wykorzystaniem urządzeń “no name” pamiętajcie, że to inwestycja na długie lata. Wybierając renomowanego producenta będzie mieć większą pewność, że w razie jakichkolwiek problemów będziecie mieli się gdzie zwrócić.
- gwarancje - w przypadku modułów fotowoltaicznych istnieją dwa typy gwarancji: produktowa oraz wydajnościowa. Gwarancja na produkt z wyższej półki może wynieść nawet 20-25 lat, ale za to trzeba zapłacić więcej. Przeciętna gwarancja na jakość produktu to z kolei 12-15 lat. Jeśli chodzi o gwarancję wydajnościową, to rynkowe minimum to 80% wydajności wyjściowej po 25 latach. Płacą więcej możemy uzyskać wydajność po 25 latach rzędu 85-88%.
- technologia - rozwiązania technologiczne mają bezpośredni wpływ na wydajność i wytrzymałość urządzenia, a co za tym idzie także na koszty. Tanie panele fotowoltaiczne to te bez technologii half-cut, MWT czy PERC. Oczywiście to również te panele, które mają mniejszą sprawność (zdolność do produkcji energii) oraz które słabiej radzą sobie z obciążeniami wywołanymi przez wiatr czy śnieg, częściowym zacienieniem.
Inwerter
Falownik, to jedna z kosztowniejszych części systemu fotowoltaicznego, którego cena sięga zwykle kilku tysięcy. Nic więc dziwnego, że inwestorzy próbują na nim oszczędzać.
Nie mniej jednak większość zasad, które dotyczą wpływają na wartość paneli fotowoltaicznych, można również odnieść do falowników. Urządzenia różnią się ceną ze względu na producenta, moc, typ (sieciowy, wyspowy, hybrydowy), efektywność, ilość faz czy dostępne funkcje (np. moduł WiFi do monitoringu).
Tańsze urządzenia, zwykle:
- pochodzą od mało znanych producentów bez przedstawicielstwa w Polsce czy Europie,
- mają krótką gwarancję (mniej niż 5 lat), która w dodatku może być utrudniona,
- są wykonane z komponentów niższej jakości, mniej odpornych na warunki otoczenia, co wpływa na awaryjność.
Montaż
Na to czy fotowoltaika będzie tania wpływają również kwestie związane z montażem. Choć zasady prawidłowego montażu paneli fotowoltaicznych są uniwersalne, to już zakres dodatkowych usług oferowanych w ramach montażu się różni w zależności od firmy i ma wpływ na koszt przedsięwzięcia.
Obecnie w standardzie, oprócz wykonania instalacji, firmy fotowoltaicznej oferują m.in.:
- wsparcie w uzyskaniu środków z dowolnego źródła - np. kredytu na fotowoltaikę, ale też dofinansowania do fotowoltaiki. W takim przypadku, to wykonawca znajdzie ofertę, a potem przygotuje wniosek i niezbędną dokumentację kredytową lub związaną z dotacją. Klient musi zaś jedynie poczekać na wypłatę środków.
- monitoring pracy - wiele firm, w cenie usługi, zapewnia też kontrolę pracy instalacji. W ten sposób możliwe jest wyłapanie np. uszkodzeń czy błędów, które obniżyłyby opłacalność inwestycji.
- gwarancję na usługi wraz z polisą OC - pomylić może się każdy, jednak warto by firma brała na siebie odpowiedzialność za ewentualne niedociągnięcia. Profesjonalne (nie zawsze najtańsze) firmy fotowoltaiczne zabezpieczają interesy inwestora gwarancją na usługi i polisą, która pokryje potencjalne koszty wynikłe z błędów.
- zgłoszenie instalacji do OSD - podłączenie fotowoltaiki do sieci też wiąże się z formalnościami. Większość instalatorów wykona je jednak za nas, w cenie usługi.
Tania fotowoltaika będzie miała w standardzie jedynie montaż - bez żadnych dodatkowych usług. A zatem to inwestor będzie musiał zatroszczyć się o środki, koordynację procesu podłączenia fotowoltaiki do sieci, a potem monitoring jej pracy.
Czy tanie panele fotowoltaiczne to dobry pomysł?
Pozostaje pytanie, czy na urządzeniach fotowoltaicznych warto oszczędzać? Czy tanie panele fotowoltaiczne to trafiony pomysł?
Zacznijmy od tego, że w głowach wielu osób, również w temacie fotowoltaiki, działa mechanizm, który sugeruje, że “drogi = dobry”, a “tani = zły”. Choć faktycznie, niska cena bardzo wiąże się z niską jakością, nie zawsze warto kierować się tym uproszczeniem.
Inwestorzy, by być zadowoleni z fotowoltaiki, wcale nie muszą kupować najdroższych urządzeń na rynku. Z łatwością można tam bowiem dostać moduły, charakteryzujące się bardzo dobrymi lub chociaż przyzwoitymi parametrami i jakością, w rozsądnych cenach.
Najkorzystniej ekonomicznie wypadają szczególnie te, produkowane w Chinach. Wbrew opiniom niektórych, nie oznacza to, że są one niskiej jakości. Państwo Środka jest jednym z liderów technologii fotowoltaicznych. Wiodące, nagradzane w kategoriach jakości urządzenia, takich marek jak m.in. LONGi Solar, Q.Cells, Ja Solar, Jinko czy ZNShine produkowane są właśnie w Azji. To z tego kraju pochodzi też wiele patentów i technologii (m.in. MWT).
Jednocześnie warto pamiętać, że wybór najtańszych paneli fotowoltaicznych może już wiązać się ze sporym ryzykiem. Najtańsze moduły fotowoltaiczne to te, które:
- pochodzą od nieznanych marek bez przedstawicielstwa w Polsce czy chociaż UE - a to stwarza ryzyko, że w przypadku awarii nie będziemy mieli się do kogo zwrócić po świadczenia gwarancyjne (bo firma nie będzie już istniała) bądź będzie to bardzo trudne (bo produkt będzie trzeba odesłać np. za granicę).
- są wykonane z niższej jakości materiałów - technologie produkcji modułów są zbliżone, więc aby obniżyć cenę, producent musiał na czymś zaoszczędzić,
- mają minimalną gwarancję,
- są najprostszej konstrukcji - bez technologii gwarantujących wydajność i wytrzymałość.
Najtańsza fotowoltaika - czyli jaka? Jak rozsądnie obniżyć koszty inwestycji?
By znacząco obniżyć cenę instalacji fotowoltaicznej, wcale nie trzeba uciekać się do wątpliwej jakości komponentów i podstawowej usługi wykonawczej. Istnieje bowiem kilka sposobów na rozsądne ograniczenie wydatków.
1. Dofinansowanie - to opcja z jednej strony oczywista, z drugiej często niedoceniania. Obecnie, podmioty zainteresowane fotowoltaikę mogą liczyć na długą listę dofinansowań do fotowoltaiki. Największe wsparcie jest dedykowane oczywiście osobom fizycznym - te mogą skorzystać z programu “Czyste powietrze”, dotacji “Mój Prąd”, a dodatkowo z tzw. ulgi termomodernizacyjnej. Dzięki nim można obniżyć koszty przedsięwzięcia nawet o kilka tysięcy złotych.
2. Analiza ofert - na rynku działają tysiące firm fotowoltaicznych. I wiele z nich reklamuje hasłami typu “tania fotowoltaika”, jednocześnie wymagając kwot nieadekwatnych do oferowanej jakości. Dlatego, aby nie przepłacać, warto dobrze rozeznać się na rynku - poprosić o ofertę kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt firm i dokładnie je przeanalizować. Ci, którzy nie mają na to czasu, zawsze mogą skorzystać z naszego rankingu firm fotowoltaicznych.
3. Dobierz formę finansowania - jednorazowe uregulowanie całkowitych kosztów fotowoltaiki to to, na co mało kto może sobie pozwolić. Wystarczy jednak odpowiednio dopasowana forma finansowania i nasz portfel nie odczuje wydatku, a tym samym instalacja będzie się wydawała tańsza. Wiele firm instalacyjnych, współpracuje z bankami w zakresie finansowania i jest w stanie zaproponować bardzo korzystne warunki - np. raty kredytu skrojone tak, by nie przekraczały wysokości rachunków za prąd sprzed instalacji. Tym samym, spłaca się ona sama. Listę takich wykonawców znajdziecie w naszym rankingu kredytów na fotowoltaikę 2023.
4. Nie przewymiaruj - instalacja zwraca się szybciej i jest tańsza, jeśli zostanie dopasowana do indywidualnych potrzeb inwestora. By tak było wykonawca powinien przygotować projekt w oparciu o bieżące i planowane zużycie energii elektrycznej i lokalne warunki montażowe (nasłonecznienie, zacienienie, azymut, możliwy kąt nachylenia) w danym miejscu. Zdarza się jednak, że firmy montują gotowe zestawy, zwymiarowane “na oko” tak, by jakoś pasowały do przeciętnego gospodarstwa domowego. W ten sposób możemy np. zapłacić więcej za moc, której nigdy nie użyjemy.
5. Zrezygnuj z niepotrzebnych usług - jak już wspominaliśmy, wiele firm oprócz samego montażu oferuje też opcje dodatkowe, które podnoszą koszty inwestycji. Warto zatem (z rozsądkiem) przyjrzeć się im i zdecydować czy są nam potrzebne. Dla przykładu, jeśli posiadamy już wykupione ubezpieczenie domu obejmujące fotowoltaikę, być może warto poszukać oferty bez ubezpieczenia instalacji w cenie jej montażu?
Tania instalacja fotowoltaiczna - sprawdź ofertę, zanim się zdecydujesz!
Instalacja fotowoltaiczna to inwestycja wieloletnia, która przynosi szereg, wymiernych korzyści w postaci m.in. niższych rachunków za prąd - a to ma swoją cenę. Koszt fotowoltaiki można jednak obniżyć, analizując oferty czy korzystając z dofinansowania. Szukając sposobów na uniknięcie kosztów, warto pamiętać, że hasło “tania instalacja fotowoltaiczna” w ofercie wykonawcy nie zawsze może oznaczać okazję. Niekiedy, może też oznaczać próbę oszustwa “na panele fotowoltaiczne”.
Dlatego, jeśli znajdziecie wyjątkowo tanią fotowoltaikę, zanim podejmiecie wiążące decyzje:
Sprawdźcie firmę - to pierwszy krok jaki powinniście podjąć. Zanim podpiszecie cokolwiek, zweryfikujcie firmę w KRS lub CEIDG. Zobaczcie ile lat działa na rynku i jakie ma doświadczenie. Możecie też sprawdzić opinie w Internecie, jednak zachowajcie czujność - nie wszystkie muszą być wiarygodne. Alternatywnie możecie poprosić o referencje, które samodzielnie zweryfikujecie.
Sprawdźcie ofertę - zanim nawiążecie współpracę zweryfikujcie zaprononowaną ofertę. Porównajcie ceny, wykorzystane urządzenia i zakres usług z konkurencją. Upewnijcie się, że firma jest w stanie dostarczyć oferowany sprzęt w terminie (niektóre firmy nie posiadają magazynów, ale zamawiają sprzęt na bieżąco, a jeśli go zabraknie - dokonują podmianki, bez informowania klienta).
Zapytaj o uprawnienia - aby instalacja działała poprawnie i mogła zostać podłączona do sieci, musi być wykonana przez przeszkolone osoby. Dlatego warto się upewnić, że instalatorzy posiadają np. uprawnienia SEP lub certyfikat UDT w zakresie fotowoltaiki.
Nie płać całości z góry - zaliczka w branży fotowoltaicznej nie jest niczym wyjątkowym. Jeśli jednak firma wymaga uiszczenia całej opłaty przed wykonaniem prac, powinno to wzbudzić nasze zdecydowane wątpliwości.
Uważaj na okazje “ograniczone czasowo”- tania fotowoltaika tylko dzisiaj, jeśli od razu podpiszecie umowę? To podejrzane praktyki, na które nie można dać się nabrać. Rzetelna firma pozwoli klientowi na spokojnie zapoznać się z ofertą i dokumentami. Nigdy nie podpisujcie umowy pod wpływem emocji!
