Szkoły muszą się przygotować na kolejne podwyżki prądu
Analizując rachunki za prąd z pewnością zauważyliście, że ceny prądu w ostatnich latach mocno wrosły. Wasze obserwując potwierdzają m.in. dane Głównego Urzędu Statystycznego - zgodnie z którymi, koszty energii w latach 1999-2014 zwiększyły się aż o 137%.
Mało optymistycznie maluje się też scenariusz na przyszłe lata. Według Instytutu Energetyki Odnawialnej, do 2035 roku możemy spodziewać się dalszych, ok. 40% podwyżek. W samym tylko 2020 roku ceny prądu wzrosły przeciętnie o kilkanaście procent. W 2023 roku podwyżki wyniosły ok. 150% (odbiorców indywidualnych chroni jednak ustawa zamrażająca ceny prądu).
Źródło: Prognozowane ceny energii do 2035 roku na podstawie mix-u energetycznego z KPEiK – szacunki IEO
Szkoły, w zależności od wielkości i profilu, zużywają przeciętnie od 20.000 kWh do nawet około 70.000 kWh rocznie - czyli tyle, co średniej wielkości firma. Przy takiej konsumpcji energii, każda, nawet niewielka podwyżka cen prądu oznacza wzrost rachunków o kilka tysięcy złotych.
Co gorsza, energia zużywana w Polsce w około 70-80% pochodzi ze spalania węgla, co nie pozostaje bez znaczenia na jakość powietrza, którym oddychamy. W 2017 roku zajęliśmy niechlubne 21 miejsce w rankingu emitentów CO2, w wynikiem 327 milionów ton. Korzystanie wyłącznie z tradycyjnych źródeł prądu odbija się zatem zarówno na naszym zdrowiu, jak i portfelach.
Jak pokazują przykłady w Polsce i na całym świecie, jednym ze sposobów na zahamowanie tych niekorzystnych trendów może być właśnie fotowoltaika. W samym tylko Szczecinie, na to rozwiązanie zdecydowało się 11 szkół i 2 przedszkola. Kolejne takie inwestycje powstają nie tylko w aglomeracjach, takich jak Warszawa czy Kraków, ale również mniejszych miastach - np. w Toruniu, Rudzie Śląskiej, Niepołomicach czy Polanowie.
Co wpływa na tak dynamiczny rozwój fotowoltaiki dla szkół i uczelni? Korzyści jest wiele, poniżej omówiliśmy kilka najważniejszych z nich.
Co daje fotowoltaika dla szkół?
Ochrona ekosystemu - Kryzys klimatyczny, którego jednym z głównych powodów jest emisja dwutlenku węgla, staje się coraz bardziej odczuwalny. Upały, pożary, zmniejszanie się zasobów wody to wyzwania, którym coraz częściej musimy się mierzyć. Zastępując tradycyjną energię, energią z OZE możemy mieć realny wpływ na powstrzymanie tych zmian. 1000 kWh energii ze słońca redukuje emisję dwutlenku węgla o 812 kg.
Niższe rachunki - Inwestycja w energię słoneczną ma również swój wymiar pragmatyczny. Odpowiednio dobrana i zainstalowana fotowoltaika jest w stanie znacznie ograniczyć wydatki na prąd. W zależności od konfiguracji instalacji i profilu energetycznego, oszczędności mogą sięgnąć nawet 90%. Jako że elektrownia słoneczna może wydajnie działać przez kilkadziesiąt lat, zyski w okresie eksploatacji sięgają kilkuset tysięcy złotych.
Kształtowanie eko-postaw - Jednym z wyzwań szkoły jest zaszczepianie w młodych ludziach wartości i kształtowanie właściwych postaw, również tych związanych z ekologią. Wdrożenie i korzystanie z fotowoltaiki może być jednym ze skuteczniejszych sposobów realizowania tych zadań. Na jej przykładzie łatwiej będzie pokazać uczniom znaczenie i korzyści dla środowiska płynące z odnawialnych źródeł energii.
Lepsze wykorzystanie budżetu - Bez wątpienia, utrzymanie szkoły wiąże się z wysokimi kosztami, a środki z samorządów nie zawsze bywają wystarczające. Pieniądze jakie szkoła zaoszczędzi dzięki fotowoltaice będzie można przeznaczyć na istotniejsze potrzeby - zakup materiałów dydaktycznych i sprzętów, organizację dodatkowych zajęć dla dzieci czy przeprowadzenie niezbędnych remontów. Zyska zarówno szkoła, jak i uczniowie.
Fotowoltaika dla szkół - jak dobrać instalację?
Jeśli chodzi o inwestycję w fotowoltaikę, jedną z bardziej wymagających kwestii jest właściwe opracowanie projektu instalacji oraz przeprowadzenie montażu. W głównej mierze to właśnie od nich zależy wydajność, a co za tym idzie, opłacalność fotowoltaiki dla uczelni i szkół. Na co należy zwrócić uwagę dobierając instalację fotowoltaiczną dla uczelni czy przedszkola?
- Moc fotowoltaiki - wielkość instalacji dobierana jest głównie pod kątem zużycia energii. Nie powinno się jej jednak przewymiarowywać. Dlaczego? Od mocy instalacji uzależniony jest system rozliczania nadwyżek prądu. W przypadku instalacji o mocy do 50 kWp, szkoła będzie traktowana jak Prosument. Nadwyżki będzie mogła zatem “magazynować” w sieci i częściowo (w 80% lub 70%) odbierać w mniej wydajnych okresach, np. zimą - zgodnie z zasadą net-meteringu. Nadprodukcję energii z większych instalacji (>50 kWp) można jedynie odsprzedawać po cenach, jakie panują na rynku konkurencyjnym. Ta opcja jest jednak mniej opłacalna niż net-metering.
- Rodzaj urządzeń - kluczowe podzespoły wchodzące w skład instalacji fotowoltaicznej mogą się bardzo różnić pod względem wykorzystywanej technologii, efektywności, jakości i ceny. Tylko podczas wyboru paneli fotowoltaicznych, trzeba wziąć pod uwagę wiele różnych zmiennych. Jakich? Odpowiedź na to pytanie zawiera nasz ranking paneli fotowoltaicznych 2023.
- Warunki montażu - na uzysk energii, oprócz ilości i rodzaju paneli fotowoltaicznych, wpływa też wiele czynników zewnętrznych, takich jak nasłonecznienie, nachylenie podłoża, zacienienie czy orientacja instalacji względem południa. Znalezienie optimum między wydajnością urządzeń, a potencjałem produkcyjnym otoczenia instalacji nie jest proste i wymaga ogromnego doświadczenia.
- Miejsce montażu - standardowo, panele fotowoltaiczne dla szkół (i nie tylko) trafiają najczęściej na dach. Nie jest to jednak jedyne rozwiązanie. Jeśli warunki nie sprzyjają instalacji dachowej, alternatywą jest fotowoltaika na gruncie. Decyzja o tym rozwiązaniu powinna być jednak poprzedzona dokładną analizą m.in. rodzaju gruntu.
Powyżej znajduje się jedynie część aspektów, które mają znaczenie przy projektowaniu instalacji. Optymalny dobór fotowoltaiki dla uczelni i szkół wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia. Błędy popełnione na etapie projektu czy już podczas montażu fotowoltaiki mogą skutkować awaryjnością całej instalacji i dłuższym okresem zwrotu z inwestycji. Wdrożenie elektrowni słonecznej warto zatem powierzyć specjalistom.
Fotowoltaika dla szkół - cena i opłacalność
Przejdźmy teraz do jednej z najbardziej nurtujących kwestii, związanych z instalacjami fotowoltaicznymi - kosztów. Jak wyglądają ceny fotowoltaiki dla szkół? I ile konkretnie można dzięki niej zaoszczędzić?
By odpowiedzieć na te pytania, posłużmy się przykładem pewnego liceum. Zużycie energii elektrycznej w tym obiekcie wynosi około 39.700 kWh na rok. Dach budynku jest spadzisty i usytuowany w kierunku południowym. Z tego względu, władze szkoły zdecydowały się na zamontowanie instalacji fotowoltaicznej.
Moc instalacji nie przekroczy 50 kWp, więc szkoła będzie mogła sięgać po korzyści jakie daje net-metering. Już w pierwszym roku wydatki na energię zmniejszą się o około 23.000 zł. Przy założeniu ok. 6% wzrostu cen energii, przez 25 lat (tyle przeciętnie wynosi gwarancji na wydajność paneli), liceum zaoszczędzi ok. 1,3 mln złotych.
Ile czeka się na zwrot takiej inwestycji? Jeśli szkoła zdecyduje się wykorzystać wyłącznie środki własne lub pieniądze z kredytu, okres zwrotu wyniesie około 9-10 lat. Czas ten można jednak skrócić do nawet 5-6 lat, dzięki uzyskaniu wsparcia z jednego z rządowych lub unijnych programów rozwoju fotowoltaiki.
Dodatkowe środki na fotowoltaikę dla szkół
Środki na dofinansowanie do fotowoltaiki dla szkół pochodzą przede wszystkim ze środków unijnych, jak również ze środków krajowych, rozdysponowanych przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Na jaką konkretnie pomoc można liczyć? To zależy przede wszystkim ustaleń w poszczególnych województwach oraz realizowanych programów. Najczęściej wsparcie oferowane jest w formie:
- bezzwrotnej dotacji,
- dopłat do oprocentowania kredytów bankowych - oferowanych np. w ramach premii termomodernizacyjnej,
- niskooprocentowanej pożyczki - za pomocą której pokryć nawet 100% kosztów kwalifikowanych. Koszty pożyczki mogą być w tym przypadku niższe niż w przypadku przeciętnego komercyjnego kredytu na fotowoltaikę. Udzielana jest również na dłuższe okresy np. do 20 lat.
- pożyczki z opcją częściowego umorzenia - w zależności od podmiotu, który ubiegał się o wsparcie i realizowanego zadania, anulowaniu może ulec od 5-10% do nawet 25% wartości zobowiązania.
Szczegółowych informacji na temat zasad, wysokości i terminów dofinansowania do fotowoltaiki dla szkół można szukać np. na rządowej stronie agregującej informacje o różnych formach wsparcia https://doradztwo-energetyczne.gov.pl/oferta-finansowania.
Fotowoltaika to według ekspertów przyszłość energetyki w kraju i na świecie. Pozyskiwanie taniej i czystej energii jest doskonałym rozwiązaniem nie tylko dla firm czy gospodarstw domowych, ale również i uczelni. Fotowoltaika dla szkół to sposób, który za jednym zamachem pomaga zadbać o środowisko naturalne, ułatwia wpojenie młodym ludziom proekologicznych postaw i umożliwia ograniczenie wysokości rachunków za prąd. Warto zatem sięgnąć po nią już dziś, szczególnie, że to ostatni dzwonek na uzyskanie wsparcia z rządowych programów.
