Rozliczenie energii wprowadzonej do sieci z fotowoltaiki

Rozliczanie energii wprowadzonej do sieci z PV - wszystko zależy od obowiązującego systemu

Od 2022 roku w Polsce równolegle funkcjonują dwa systemy rozliczenia energii z fotowoltaiki - tzw. net-metering (system opustów) oraz net-billing.

Pierwszy z nich (net-metering) opiera się na rozliczaniu ilości wprowadzonej energii. Z kolei net-billing - na jej wartości. To, z którego systemu korzystacie, zależy od daty przyłączenia Waszej instalacji do sieci. Jeśli instalacja została podłączona do sieci przed 1 kwietnia 2022 roku (i nie zgłosiliście chęci przejścia na nowe zasady fotowoltaiki) - korzystacie z net-meteringu. W przeciwnym wypadku, waszym systemem rozliczeniowym jest net-billing.

Jeśli chcecie poznać lub przypomnieć sobie szczegółowe zasady obu systemów znajdziecie w naszych artykułach:

• Co to jest net-billing?
• Co jest net-metering (system opustów)?

Jak wygląda rozliczenie energii wprowadzonej do sieci? Wariant I - system opustów

Poniżej przedstawiliśmy informacje na temat sposobu rozliczania energii wprowadzonej do sieci, pochodzące wprost od sprzedawców energii takich jak PGE, Tauron czy Enea. Przy czym należy podkreślić, że każdy z nich kieruje się jednakowymi zasadami rozliczania energii z fotowoltaiki, określonymi odgórnie w ustawie o odnawialnych źródłach  energii.

Rozliczenie energii wprowadzonej do sieci - PGE

PGE opracowało obszerny poradnik, obejmujący zasady czytania faktury prosumenckiej oraz metod rozliczenia energii z fotowoltaiki.

Źródło: poradnik PGE "Włącz się na fotowoltaikę"

Gdy ilość energii umieszczonej w wirtualnym magazynie nie pozwala na zbilansowanie poboru, by obliczyć, ile energii trzeba będzie pobrać z sieci trzeba skorzystać z następującego wzoru:

Energia pobrana - (Energia wprowadzona x Współczynnik bilansowania),

czyli:

• dla instalacji o mocy do 10 kW: 100 kWh - (100 kWh * 0,8) = 20 kWh
• dla instalacji o mocy od 10,01 do 50 kWh: 100 kW - (100 kWh * 0,7) = 30 kWh

W tym przypadku, Prosument, w zależności o mocy, musiałby więc dokupić 20 lub 30 kWh.

Źródło: poradnik PGE "Włącz się na fotowoltaikę"

Gdy energii wprowadzonej jest więcej niż pobranej, wzór wyglądają nieco inaczej:

Energia wprowadzona - (Energia pobrana / Współczynnik bilansowania),

czyli:

• dla instalacji o mocy do 10 kW: 200 kWh - (100 kWh/ 0,8) = 75 kWh
• dla instalacji o mocy od 10,01 do 50 kWh: 200 kW - (100 kWh/0,7) = 57 kWh

W tym przykładzie, po zbilansowaniu, w zależności mocy fotowoltaiki, w magazynie pozostanie 57 lub 75 kWh.

Dla ciekawych mamy jeszcze metodę obliczania poboru energii z poszczególnych, miesięcznych porcji. W tym celu, w pierwszej kolejności należy obliczyć, jaki ułamek energii zostanie pobrany z każdej porcji energii. Ustalany jest on oddzielnie dla każdej faktury.

Źródło: poradnik PGE "Włącz się na fotowoltaikę"

Aby obliczyć proporcję poboru należy skorzystać z poniższego wzoru:

((Łączna energia pobrana / Współczynnik bilansowania) / Łączna energia wprowadzona) x 100%,

czyli,

• dla instalacji o mocy do 10 kW i danych z powyższego przykładu: ((200 kWh/0,8) / 500) * 100% = 50%
• dla instalacji o mocy od 10,01 kW do 50 kW i danych z powyższego przykładu: ((200 kWh/0,7) / 500) * 100% = ok. 57 %

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej, jak wygląda rozliczenie fotowoltaiki w PGE, sprawdźcie przygotowany przez firmę poradnik. Możecie go pobrać tutaj:

Poradnik PGE "Włącz się na fotowoltaikę"

Przykładowe rozliczenie fotowoltaiki z ENEA

Na podobnej zasadzie, jak zobaczyliście powyżej, przeprowadzane są rozliczenia fotowoltaiki w ENEA.

Źródło: enea.pl

Przykładowe rozliczenie energii oddanej do sieci na fakturze znajdziecie na stronie: https://www.enea.pl/pl/dladomu/obsluga-klienta-i-kontakt/faktury-i-rozliczenia#ac_2_tab1

Rozliczenie energii z fotowoltaiki - Energa

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku Energii - również i tutaj, operator nie przygotował szerszego omówienia zasad rozliczania fotowoltaiki. Firma opracowała za to przykładową fakturę prosumencką, wyjaśniającą poszczególne pozycje na rachunku.

Źródło: energa.pl

Kompletny ulotkę dotyczą rozliczenia znajdziecie znaleźć na: https://www.energa.pl/dom/faktura-prosumencka.html.

Rozliczenie fotowoltaiki - Tauron

Podobną fakturę wyjaśniającą rozliczenie fotowoltaiki przygotował również Tauron. Poniżej znajdziecie kluczowy fragment, uwzględniający ilość energii pobranej oraz oddanej do sieci.

Dwie pierwsze kolumny określają ilość energii pobranej i wprowadzonej, wynikające z odczytu licznika. Kolumna 3, określa ilość energii wprowadzonej do sieci, pochodząca z poprzednich okresów rozliczeniowych. Kolumna 4, podaje współczynnik bilansowania (korekty), a w kolumnie 5 znajduje się całkowita ilość energii wprowadzonej do sieci w danym okresie rozliczeniowym, skorygowana o współczynnik bilansowania.

Źródło: tauron.pl

Jeśli chcecie sprawdzić całą, przykładową fakturę prosumencką od Taurona to znajdziecie ją na: https://www.tauron.pl/dla-domu/obsluga-i-pomoc/faktura-net-metering-tauron.

E.ON - rozliczenie fotowoltaiki

Materiały przedstawiające metody rozliczenia fotowoltaiki, w uproszczonym zakresie opracowała także spółka E.ON (dawniej Innogy). Poniżej fragment z poradnika E.ON - rozliczenie fotowoltaiki w net-meteringu.

Źródło: ulotka "Jesteś prosumentem. Dowiedz się więcej o swojej fakturze. Net-metering"

Cały poradnik przygotowany przez E.ON możecie znaleźć na stronie sprzedawcy: Jesteś prosumentem. Dowiedz się więcej o swojej fakturze. Net-metering.

Rozliczenie energii wprowadzonej do sieci. Wariant II - net-billing

Sposób rozliczania energii z fotowoltaiki wprowadzonej do sieci w ramach net-billingu dla wielu jest znacznie większym wyzwaniem niż rozliczenie w ramach systemu opustów. Na szczęście firma E.ON przygotowała całkiem przejrzysty poradnik, który wyjaśnia w jaki sposób przebiega rozliczenie energii wprowadzonej do sieci.

Poniżej przedstawiamy sekcję dotyczącą rozliczenia depozytu prosumenckiego - czyli kwoty otrzymanej za wprowadzenie energii do sieci.

Źródło: ulotka E.ON "Jesteś prosumentem? Dowiedz się więcej o swojej fakturze. Net-billing

Koniecznie zapoznajcie się z całością ulotki opracowanej przez firmę E.ON: Jesteś prosumentem? Dowiedz się więcej o swojej fakturze. Net-metering

Rozliczenie nadwyżek wprowadzonych do sieci a okres rozliczeniowy w ZE

W przypadku fotowoltaiki kwestią, która budzi sporo wątpliwości jest tzw. okres rozliczeniowy, czyli czas między kolejnymi odczytami licznika. Sprzedawcy energii w swoich umowach zwykle oferują jedno-, dwu-, cztero-, sześcio- lub dwunastomiesięczne okresy rozliczeniowe.

Krótki okres rozliczeniowy (1-6 miesięczny) nie sprawi jednak, że będziecie mieli mniej czasu na wykorzystanie wyprodukowanych nadwyżek. Bez względu na częstotliwość pojawiania się rachunków, nadprodukcję z fotowoltaiki możecie wykorzystać w ciągu 12 miesięcy. I to zarówno w net-billingu, jak i w net-meteringu.

Jak to wygląda w praktyce? Oto przykład w oparciu o net-metering:

Pan Jan rozlicza się co pół roku, w okresie styczeń-czerwiec oraz lipiec-grudzień. W marcu 2021 jego instalacja wyprodukowała nadwyżkę energii elektrycznej, która została zmagazynowana w sieci elektroenergetycznej. I chociaż rozliczenie z ZE Pan Jan dostanie dopiero na początku lipca, to bez względu na to, nadwyżkę może wykorzystać do końca kwietnia 2022. Przy rozliczeniu miesięcznym sytuacja wygląda dokładnie tak samo - Prosument ma na wykorzystanie nadwyżki 12 miesięcy od wprowadzenia energii do systemu.

Co warto wiedzieć, domyślnie, dla umowy kompleksowej, podpisywanej po założeniu instalacji PV obowiązuje taki sam okres rozliczeniowy, jak w przypadku poprzedniej umowy. Zatem jeśli do tej pory rozliczaliście się energetyką co dwa miesiące i nie zgłosiliście chęci zmiany okresu rozliczeniowego, to po rozpoczęciu produkcji z PV, nadal będziecie rozliczać się w systemie dwumiesięcznym. Podczas podpisywania umowy kompleksowej macie jednak szansę zmiany tego okresu, na taki, który będzie dla Was najkorzystniejszy.

Jakie będzie najlepsze rozliczenie energii z fotowoltaiki: roczne czy półroczne?

Osoby inwestujące w fotowoltaikę mogą sobie zadawać pytanie, jaki okres rozliczeniowy przy fotowoltaice będzie najbardziej opłacalny?

W przypadku instalacji fotowoltaicznej, najlepiej jest wybrać okres roczny lub ewentualnie półroczny. Dlaczego?

Przede wszystkim, krótszy okres rozliczeniowy może wiązać się z wyższą opłatą abonamentową - częstsze odczytywania danych z licznika to wyższe opłaty stałe. Roczny okres rozliczeniowy będzie również lepiej korespondował ze specyfiką pracy instalacji fotowoltaicznej. Wydajność fotowoltaiki w ciągu roku ulega bowiem wahaniom - latem ilość wyprodukowanej energii będzie znacznie większa, od ilości prądu pozyskanego zimą. Dzięki rocznemu okresowi rozliczeniowemu łatwiej będzie nam odnaleźć się w podsumowaniach przesyłanych przez Zakład Energetyczny.

Uwaga! Roczne rozliczenie może mieć jednak pewną wadę, przez którą produkcja z instalacji bez jakiś czas nie będzie uwzględniana w rachunkach. Wszystko przez prognozowanie.

Rozliczenie fotowoltaiki a faktura prognozowana

Zdarza się, że inwestorzy, którzy zdecydowali się na montaż fotowoltaiki licząc na natychmiastowe zmniejszenie opłat za prąd, po otrzymaniu pierwszego rachunku srogo się zawiedli. Zamiast obiecywanych spadków na poziomie 80-90% otrzymali bowiem fakturę w wysokości zbliżonej do tej sprzed instalacji. Czy w takim przypadku rozliczenie fotowoltaiki zostało przeprowadzone nieprawidłowo?

Raczej nie. Przyczyną takiego stanu rzeczy najprawdopodobniej jest faktura prognozowana, która została wyliczona na podstawie zeszłorocznych opłat za energię. O ile nie minął jeszcze rok od założenia instalacji, faktury prognozowane mogą zatem zniekształcać zasady rozliczania prądu z fotowoltaiki.

Co w takim przypadku? Opcji jest kilka:

• Jeśli nie zakłóca to funkcjonowania naszego budżetu, możemy po prostu opłacać faktury, tworząc nadpłatę na poczet przyszłych rachunków. Dzięki temu, gdy skończy się prognozowanie, na długi czas będziemy mogli zapomnieć o regulowaniu opłat za prąd.
• Innym rozwiązaniem jest opłacenie faktur za dany okres (czyli np. za poprzednie pół roku), a następnie wystąpienie o zwrot nadpłaty.
• Ostatnim, najwygodniejszym i najkorzystniejszym ekonomicznie rozwiązaniem jest złożenie wniosku o zmniejszenie wysokości faktur prognozowanych do wysokości opłat abonamentowych. Masz do tego prawo zgodnie z rozporządzeniem Ministra Energii z 06.03.2019 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (§ 32, ust. 5).

Uwaga! Należy pamiętać, że rozliczenie rzeczywiste, w przypadku fotowoltaiki rozliczanej w net-meteringu może nie być dostępne. Tak jest m.in. w przypadku firmy Energa.

Rozliczanie fotowoltaiki a montaż instalacji - kiedy najlepiej?

Czy termin montażu instalacji fotowoltaicznej może mieć wpływ na rozliczanie fotowoltaiki? Tu odpowiedź jest prosta - data montażu fotowoltaiki nie ma wpływu na zasady jej rozliczania. Bez względu na miesiąc instalacji, zawsze będziemy mieli 12 miesięcy na wykorzystanie wyprodukowanych nadwyżek.

Jednakże, termin montażu ma wpływ produkcję energii oraz na to, jakie rachunki będziemy płacić. Jeśli zamontujemy fotowoltaikę zimą, nasza instalacja będzie mogła w pełni wykorzystać najbardziej słoneczne miesiące (marzec - październik) do wygenerowania nadwyżki na miesiące zimowe.

By zobrazować tę zależność rozważmy dwa przypadki:

Pan Michał zgłosił się do firmy fotowoltaicznej o montaż instalacji na początku lipca 2020 roku. Procedury instalacyjne trwały miesiąc - trwał bowiem szczyt sezonu montażowego. Pan Michał kolejny miesiąc czekał też na podłączenie fotowoltaiki do sieci. Jego instalacja zaczęła pracę dopiero na początku września 2020 roku. W efekcie, stracił miesiące odpowiadające za ok. 80% rocznego uzysku (marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień). Energii wyprodukowanej w kolejnych miesiącach może nie starczyć do pokrycia zimowego zapotrzebowania, więc będzie musiał zapłacić więcej za prąd.

Pan Artur procedury rozpoczął na przełomie 2020 i 2021 roku. Ponieważ fotowoltaika zimą cieszy się mniejszym zainteresowaniem, prace montażowe zostały zakończone w I połowie stycznia. Licznik dwukierunkowy podpięto natomiast w połowie lutego 2021, dzięki czemu instalacja Pana Artura jeszcze w tym miesiącu zaczęła produkować dla niego energię. Nadwyżki z wiosny i lata pokryją jego zimowe zapotrzebowanie, w efekcie jego rachunek będzie niższy.