Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej – czy jest możliwa?
Instalacja fotowoltaiczna, by była możliwie jak najbardziej opłacalna, powinna być idealnie dopasowana do indywidualnych potrzeb energetycznych inwestora. Profesjonalne firmy fotowoltaiczne, podczas doboru mocy instalacji PV biorą więc pod uwagę zarówno bieżące zużycie energii w domu czy firmie, ale i również planowane w przyszłości inwestycje. To nie oznacza jednak, że energii już zawsze będzie wystarczająco dużo.
Badania ekspertów pokazują bowiem, że zużycie prądu systematycznie rośnie, tak w Polsce jak i na świecie. Zjawisko to obejmuje również prosumentów, którzy korzystając z darmowej, wyprodukowanej przez siebie energii, przestają oszczędzać prąd, dokupując kolejne, energochłonne urządzenia – takie jak np. pompy ciepła czy klimatyzację. Rachunki zaczynają rosnąć i stajemy przed pytaniem, czy można rozbudować instalację fotowoltaiczną?
Dołożenie paneli fotowoltaicznych to nie wszystko
Laikom może się wydawać, że powiększenie instalacji fotowoltaicznej to pestka – wystarczy przecież zamontować dodatkowe moduły i gotowe. Niestety, nie jest to takie proste. Samo dołożenie paneli do istniejącej instalacji fotowoltaicznej w wielu przypadkach nie rozwiąże problemu zbyt małych uzysków. Pod uwagę należy bowiem wziąć sporo aspektów dodatkowych – takich jak moc obecnych modułów czy ilość dostępnego miejsca na montaż. Co więcej, ilość i moc modułów powinna być sprzężona z drugim niezwykle ważnym elementem zestawu fotowoltaicznego, a mianowicie z falownikiem.
Obecnie, instalacje fotowoltaiczne montowane są na dwa sposoby:
- z jednym falownikiem centralnym, obsługującym wszystkie moduły;
- z wieloma mikrofalownikami, oddzielnymi dla każdego modułu lub kilkoma mikrofalownikami obsługującymi po 1-4 moduły.
Rozbudowa systemu PV różni się od siebie w obu przypadkach.
Rozbudowa fotowoltaiki a falownik centralny – co wziąć pod uwagę?
Przygotowując się do powiększenia fotowoltaiki działającej z jednym falownikiem trzeba zwrócić uwagę na kilka aspektów.
Dopasuj moc paneli
W instalacja fotowoltaicznej z jednym falownikiem centralnym panele łączone są szeregowo (w string). W tym przypadku falownik śledzi maksymalny punkt mocy łącznie, dla wszystkich modułów w danym szeregu. W praktyce oznacza to, że wszystkie one będą pracować z mocą najsłabszego. Zasada ta znajduje zastosowanie w przypadku częściowego zacienienia niektórych modułów, ale też w kwestii rozbudowy instalacji fotowoltaicznej.
Aby powiększenie instalacji fotowoltaicznej przebiegło gładko, dołożone panele fotowoltaiczne powinny posiadać taką samą moc nominalną, jak te już zamontowane. W przeciwnym wypadku potencjał instalacji nie zostanie w pełni wykorzystany. Przykładowo, jeśli w działającej instalacji dołożycie panele fotowoltaiczne o mocy 400 W do paneli o mocy 350 W, wszystkie będą pracować z mocą 350 W.
Sprawdź, czy falownik da radę
W instalacjach szeregowych falowniki zwykle dobiera się tak, by ich moc nominalna była nieco mniejsza niż moc nominalna wszystkich modułów. Jest to celowy zabieg, związany w warunkami atmosferycznymi panującymi w Polsce oraz specyfiką pracy samego urządzenia.
Parametry paneli fotowoltaicznych są podawane w odniesieniu do specyficznych warunków otoczenia – tzw. STC (Standardowych Warunków Testowych). W praktyce nie występują one jednak często, dlatego zwykle (przez ok. 85% czasu) panele pracują ze znacznie mniejszą mocą, do której obsłużenia wystarczy inwerter o mniejszej mocy. Co więcej, niedociążony falownik wykazuje niższą sprawność, co znów przemawia za przewymiarowaniem mocy paneli PV względem falownika. O ile? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Przyjmuje się, że dla naszej szerokości geograficznej stosunek mocy paneli do falownika może wynosić od 80 do 125%. Zaleca się jednak, by sięgał ponad 100%, najlepiej ok. 120 – 125%. Dla fotowoltaiki wschód-zachód stosunek ten może być jednak większy i może sięgać nawet 130-160%.
To oznacza, że w wielu przypadkach rozbudowa instalacji fotowoltaicznej o kilka modułów nie powinna wiązać się w wymianą falownika, który jest ostatecznie urządzeniem dość drogim (to ok. 15-20% całego kosztu instalacji PV). Kosztu tego jednak nie zawsze można uniknąć.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej z mikrofalownikami
Najprościej wygląda rozbudowa fotowoltaiki niskonapięciowej, czyli fotowoltaiki z mikroinwerterami. W tym przypadku, panele są łączone szeregowo i każdy z nich może otrzymać własny, niewielki falownik. Dzięki temu moduły pracują niezależnie od siebie, jak oddzielna mini instalacja. Należy w tym miejscu podkreślić, że są również mikrofalowniki, które obsługują więcej niż 1 moduł, np. Hoymiles czy ApSystems będą w stanie współpracować nawet z 4 panelami.
Dołożenie paneli fotowoltaicznych w tym modelu jest bardzo proste, bo wystarczy dokupić preferowaną ilość modułów oraz odpowiednią do nich liczbę mikroinwerterów (w zależności od tego, jaki mikrofalownik wybierzemy). Co istotne, nie jesteśmy już zmuszeni do dopasowywania mocy modułów do siebie – mamy pod tym względem pełną elastyczność.
Samodzielna rozbudowa instalacji PV – na co uważać?
Powiększenie instalacji fotowoltaicznej zawsze wiąże się z kosztami. By je zminimalizować niektórzy rozważają samodzielną rozbudowę instalacji PV. Rozwiązanie to może być jednak ryzykowne z kilku względów.
- Po pierwsze, samodzielny montaż fotowoltaiki czy też samodzielna rozbudowa instalacji PV wiąże się z ryzykiem popełnienia wielu, brzemiennych w skutkach błędów – zarówno na etapie doboru dodatkowych modułów czy inwertera, jak również podczas samych prac instalacyjnych. Niewłaściwie dobrane podzespoły mogą sprawić, że zamiast zwiększyć uzyski z naszej instalacji, dodatkowo je zmniejszymy (jeśli np. zbytnio przeciążymy falownik bądź nie dopasujemy modułów pod względem parametrów). Najniebezpieczniejsze błędy montażowe to złe dopasowanie i niewłaściwa instalacja złączek MC4 (ryzyko pożaru!), niepoprawny dobór zabezpieczeń, zerwanie gwintów i wiele innych.
- Po drugie, ingerencja w system fotowoltaiczny przeprowadzona przez nieuprawnione osoby może wiązać się z utratą gwarancji. Większość firm fotowoltaicznych, oferujących gwarancję na montaż fotowoltaiki zastrzega sobie prawo do jej nieuznania, jeśli instalacja była modyfikowana (czyli też rozbudowywana) przez osoby nieuprawnione – w praktyce osoby inne niż sam wykonawca. Podejmując się samodzielnej rozbudowy instalacji PV musimy mieć tego świadomość.
- Po trzecie, instalacje fotowoltaiczne to systemy pracujące pod wysokim napięciem, często umieszczone na znacznej wysokości. A to oznacza, że jakiekolwiek modyfikacje wiążą się z zagrożeniem życia i zdrowia osoby dokonującej zmian. Profesjonaliści są przeszkoleni pod względem BHP oraz najlepszych praktyk i to właśnie im najlepiej jest zostawić tę pracę.
- Po czwarte, jeśli nie posiadasz niezbędnych uprawnień (np. certyfikatu UDT czy uprawnień SEP), samodzielnie rozbudowana instalacja fotowoltaiczna może mieć problemy z akceptacją przez OSD przy procedurze zgłoszenia rozbudowy instalacji fotowoltaicznej.
Dla zachowania postanowień gwarancji, po rozbudowę instalacji fotowoltaicznej należy zwrócić się do firmy wykonawczej, która dostarczyła fotowoltaikę. Jeśli gwarancja już nie obowiązuje bądź z jakiejś przyczyny nie chcecie lub nie możecie z niej korzystać, sprawdźcie nasz ranking firm fotowoltaicznych. Znajdziecie w nim wiodące firmy PV.
Zgłoszenie rozbudowy instalacji fotowoltaicznej – to Twój obowiązek!
Dokonując modyfikacji instalacji fotowoltaicznej, warto pamiętać, że ciąży na nas pewien obowiązek względem operatora sieci jakim jest zgłoszenie rozbudowy instalacji fotowoltaicznej.
Zgodnie z art. 20 pkt. 2 Ustawy o odnawialnych źródłach energii, wytwórca (prosument), którego mikroinstalacja jest podłączona do sieci OSD ma obowiązek poinformować operatora o zmianie mocy zainstalowanej mikroinstalacji w terminie 14 dni od dnia zmiany. Niedopełnienie tego obowiązku wiąże się z karą w wysokości 1.000 zł.
Jak wygląda procedura zgłoszenia rozbudowy instalacji fotowoltaicznej? W istocie przebiega bardzo podobnie, co procedura przyłączenia fotowoltaiki do sieci, o której szczegółowo pisaliśmy w naszym artykule: “Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci? Formalności krok po kroku”.
O ile moc umowna mikroinstalacji nie przekracza mocy przyłączeniowej, potrzebny będzie więc:
- wniosek zgłoszeniowy z danymi wnioskodawcy i informacjami na temat instalacji,
- schemat instalacji przedstawiający sposób podłączenia mikroinstalacji,
- parametry techniczne i karty katalogowe wykorzystanych urządzeń,
- ewentualnie – pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej – PGE
W przypadku PGE procedury zgłoszenia rozbudowy instalacji fotowoltaicznej są identyczne, co w przypadku zgłoszenia instalacji. Oprócz wspomnianych wyżej dokumentów, należy jeszcze dostarczyć schemat instalacji elektrycznej obiektu zawierający układ pomiarowo-rozliczeniowy, zgodny z PGE Dystrybucja.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej – Tauron
Podobnie jest ze zgłoszeniem rozbudowy instalacji fotowoltaicznej w Tauronie. Tu istotne jest by zapoznać się tzw. Klauzulą informacyjną Tauron Dystrybucja, stanowiącą część zgłoszenia.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej – Energa
Jeśli chodzi o zgłoszenie rozbudowy instalacji fotowoltaicznej, Energa oprócz podstawowych dokumentów może wymagać jeszcze danych na temat ustawień podstawowych zabezpieczeń i układu sterowania mocą bierną w falowniku.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej – Enea i Innogy
W przypadku powyższych operatorów, nie powinniśmy napotkać żadnych dodatkowych wymagań związanych z aktualizacją mocy instalacji fotowoltaicznej.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej a dotacja “Mój Prąd” i “Czyste powietrze”
Mający miejsce w ostatnich latach boom na instalacje fotowoltaiczne w Polsce w dużej mierze uzależniony był od długiej listy dofinansowań do fotowoltaiki. Czy jednak gdy w grę wchodzi rozbudowa instalacji fotowoltaicznej, dotacja jest możliwa?
Zarówno w przypadku programu “Czyste powietrze”, jak i “Mój Prąd 2023” dotacja na rozbudowę instalacji fotowoltaicznej nie jest dostępna. Środki są przyznawane wyłącznie na nowo powstałe mikroinstalacje o mocy 2-10 kW. Powiększenie instalacji fotowoltaicznej trzeba będzie zatem sfinansować z własnych środków lub też z kredytu na fotowoltaikę.
Powiększenie instalacji fotowoltaicznej – warto?
Dołożenie paneli fotowoltaicznych do instalacji może wiązać się ze sporymi wydatkami. Koszt dobrej jakości modułu to wydatek rzędu 500-700 zł. Do tego należy doliczyć koszt ewentualnej wymiany/zakupu falownika (w zależności o mocy) – ok. 6-8 tysięcy złotych lub zakup mikroinwerterów – ok. 600-1500 zł za sztukę. Pozostaje pytanie, czy warto decydować się na rozbudowę fotowoltaiki?
Odpowiedź na to pytanie w dużej mierze zależy od tego, w jakim stopniu wzrosło (lub wzrośnie) zapotrzebowanie na energię. Jeśli przykładowo planujemy w domu montaż pompy ciepła czy też innego ogrzewania elektrycznego, możemy być pewni, że zużycie znacząco wzrośnie. Rozbudowa instalacji PV pozwoli wówczas zachować niskie rachunki za prąd.
Jeśli wzrosty zapotrzebowania są niewielkie lub nieregularne, warto się dłużej zastanowić lub też poprosić o audyt fotowoltaiczny naszego wykonawcę, który pomoże nam przeanalizować wszystkie za i przeciw oraz wybrać najlepsze rozwiązanie.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej po 2022 roku – na jakich zasadach?
W czerwcu 2021 roku pojawiły się informacje, że obowiązujący obecnie system opustów czeka likwidacja. Po długich bataliach i zmianach projektu ustawy nowelizacyjnej, 02.12.2021 roku Sejm przegłosował poprawki likwidujące system opustów dla instalacji, które zostaną podpięte do sieci po 1 kwietnia 2022 roku. Miejsce systemu opustów zajmie system sprzedaży nadwyżek energii, określany pojęciem „net-bilingu„. W tym przypadku, naprodukcja prądu będzie odsyłana do sieci energetycznej, a następnie wyceniania po średniej cenie z miesiąca, obowiązującej na Rynku Dnia Następnego. Nowe zasady, obejmą wszystkie mikroinstalacje, które zostaną przyłączone do sieci i uruchomione po 1 kwietnia 2022 roku.
Jak wynika z wyliczeń Ministerstwa Klimatu:
„(…) biorąc pod uwagę planowane wsparcie z programu „Mój Prąd” (3 000 zł) oraz ulgę podatkową, prosument w projektowanym nowym systemie (net-billingu) zaoszczędziłby ok. 1 670 zł rocznie w przypadku przejścia na taryfę G12 w porównaniu do konsumenta o identycznym poziomie zużycia energii (4,5 MWh rocznie). Jest to oszczędność około 56 proc. w porównaniu do gospodarstwa bez instalacji PV.”
Dla porównania, w systemie opustów, rachunki można zmniejszyć nawet o 90%. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Sunday Polska, w tym systemie średnia obniżka rachunków wśród respondentów wyniosłaby 65%.
Rozbudowa fotowoltaiki po 2022 roku – czy nadal będzie nas obowiązywać system opustów?
Część inwestorów, którzy do tej pory nie zdążyli zainwestować w fotowoltaikę, bojąc się utraty korzyści płynących z systemu opustów rozważa montaż niewielkiego systemu i późniejszą rozbudowę instalacji fotowoltaicznej po 2021 roku. Pojawia się jednak pytanie, na jakich warunkach byłby rozliczany taki prosument? Czy rozbudowa instalacji PV pozbawi nas prawa do korzystania z systemu opustów?
Zgodnie z informacjami, przekazywanymi przez Ministerstwo Klimatu oraz operatorów sieci dystrybucyjnych prosument, któremu nadano prawo do korzystania z systemu opustów nie straci go przy późniejszej rozbudowie. Zgodnie z aktualnym brzmieniem projektu ustawy, osoby, które złożą kompletny wniosek o przyłączenie instalacji do 31.03.2022 roku, będą miały zagwarantowane rozliczenie w ramach systemu opustów. Tak samo będzie, jeśli wniosek nie będzie kompletny, ale zostanie uzupełniony w ciągu 14 dni. Również i w tym przypadku, raz nabyte prawo do opustów nie przepadnie w przypadku rozbudowy instalacji po 31 marca 2022 roku.
Nowy system rozliczenia energii z fotowoltaiki według przyjętego projektu ustawy zacznie obowiązywać w pełni dopiero 1 lipca 2022 roki. Instalacje podłączone między 1 kwietnia a 1 lipca 2022 roku będą przejściowo korzystać z systemu opustów, jednak po 1 lipca zostaną one automatycznie przeniesione do net-bilingu.
Pewne jest jednak, że jeśli przed 31 marca 2022 roku złożycie poprawny wniosek o przyłącznie gotowowej instalacji, przez następnych 15 lat będziecie mogli korzystać z systemu opustów.
