Fotowoltaika - krok po kroku. Jak wygląda cały proces?

Fotowoltaika - jak zacząć inwestycję?

Tak naprawdę, pierwszy i często najtrudniejszy krok do fotowoltaiki to pojęcie samej decyzji o montażu. Choć ta technologia jest obecna na rynku od grubo ponad 50 lat, w świadomości Polaków wciąż obecne są różnego rodzaju mity na jej temat. Zastanawiamy się m.in. czy fotowoltaika jest bezpieczna, choć szereg badań nie dostarczył dowodów na jej negatywny wpływ na ludzkie zdrowie i samopoczucie.

Tymczasem, instalacja fotowoltaiczna, zamiast zagrożeń niesie szereg korzyści. Niższe o kilkadziesiąt procent rachunki, realny wpływ na ochronę środowiska, uniezależnienie się od podwyżek cen energii, zwiększenie wartości nieruchomości - to tylko niektóre z nich.

Fotowoltaika, to jedno z najbardziej uniwersalnych OZE - jej eksploatacja nie wiąże się hałasem, jest też właściwie całkowicie bezobsługowa i może być bezawaryjna przez dziesiątki lat. Dlatego jeśli rozważamy inwestycję we własne, odnawialne źródło energii - instalacja fotowoltaiczna może być najlepszym wyborem.

Fotowoltaika - od czego zacząć przygotowania?

Jeśli klamka już zapadła, czas przejść do konkretnych przygotowań. Pamiętajmy, że przydomowa elektrownia słoneczna to spora inwestycja, na długie lata. Jeśli ma nam dobrze służyć, musimy ją szczegółowo zaplanować. Oto, jakie kroki należy podjąć.

Przeanalizuj rachunki za prąd

Pierwszym konkretnym działaniem, jakie powinniśmy podjąć jeśli chcemy zainstalować fotowoltaikę jest więc analiza naszych rachunków za prąd - najlepiej z kilku miesięcy, tak by móc wyłapać ewentualne fluktuacje w zużyciu. Co warto podkreślić, rachunków nie należy sprawdzać jedynie pod kątem bieżącego zużycia, ale również jego potencjalnych zmian. Jeśli planujemy zakup energochłonnych urządzeń (np. kuchni indukcyjnej, pompy ciepła, klimatyzacji) warto sobie tę informację odnotować, gdyż przyda się na dalszych etapach realizacji.
Wysokość rachunków za prąd bezpośrednio przekłada się na moc, a co za tym idzie, cenę instalacji fotowoltaicznej.

Ustal miejsce

Instalacje fotowoltaiczne najczęściej spotykamy na dachu. Nie jest to jednak jedyne rozwiązanie. Fotowoltaika może bowiem trafić również na grunt (to tzw. fotowoltaika wolnostojąca), ale też na ogrodzenie, balkon czy nawet fasadę. Warto się dobrze zastanowić, bo zmiana położenia będzie wiązała się ze sporym i niepotrzebnym wydatkiem.

Podejmując decyzję, gdzie konkretnie trafią nasze panele, warto wziąć pod uwagę kilka kwestii:

• ilość miejsca na montaż - instalacja o mocy ok. 5 kW wymaga ok. 15 modułów fotowoltaicznych o mocy 350 W, które zajmą ok. 26 m2. Im większa moc, tym więcej miejsca będzie potrzebne.
• orientacja miejsca montażu - przyjmuje się, że pod względem wydajności najlepiej, by instalacja była skierowana na południe. Opłacalne jest również umiejscowienie jej w kierunku wschodnio-zachodnim (wówczas instalacja pracuje dłużej). Najmniej opłacalnym kierunkiem jest północ, dlatego unika się go przy montażu.
• zacienienie - kwestia potencjalnego zacienienia jest niezwykle ważna. Cień, co oczywiste, jest naturalnym wrogiem produkcji energii ze słońca. Zacienienia mogą jednak również doprowadzić do nienaturalnego wzrostu temperatury w niektórych ogniwach i uszkodzenia modułu. Analizując kwestię zacienienia trzeba wziąć po uwagę nie tylko pory dnia, ale również i roku. Uwagę trzeba natomiast zwrócić na komin, lukarny, drzewa, słupy elektryczne, wzniesienia terenu czy inne przeszkody, które mogłyby rzucać cień na miejsce montażu.

Warto też wziąć pod uwagę kwestie estetyczne i pamiętać, że jeśli nie chcemy montować paneli na dachu domu, zawsze możemy wybrać dach garażu lub działkę. Alternatywą jest dobór odpowiednich paneli - tzw. full black.

Określ ile chcesz wydać

Przeciętnie, cena fotowoltaiki mieści się w granicach od ok. 2.300 do 6.000 zł za 1 kWp. Ta rozpiętość wynika z tego, że ostateczny koszt inwestycji uzależniony jest od różnych czynników, takich jak np. rodzaj i marka zastosowanych podzespołów, miejsce montażu, typ inwestora czy stopień skomplikowania projektu. Na cenę wpływ ma także to, czy i jaką firmę wykonawczą wybierzemy. Oferty poszczególnych podmiotów się różnią, m.in. zakresem usług.

Wybierz instalatora

W teorii instalację fotowoltaiczną można wykonać samodzielnie. Trzeba jednak pamiętać, że fotowoltaika wykonana przez osoby bez uprawnień może nie zostać podłączona do sieci przez OSD. Dlatego, jeśli nie dysponujemy niezbędnymi kwalifikacjami, musimy poszukać firmy, która zajmie się prawidłowym montażem paneli fotowoltaicznych.

Takich podmiotów w Polsce jest około 18-20 tysięcy. Jak więc wybrać właściwie? Uwagę warto zwrócić m.in. na:

• doświadczenie i czas obecności na rynku,
• zakres oferowanych usług,
• rodzaj oferowanych urządzeń,
• obsługiwany obszar,
• oferowane gwarancje - przy czym dotyczy to zarówno podzespołów jak i gwarancji na montaż,
• fakt posiadania polisy OC,
• posiadanie własnych ekip instalacyjnych.

Gdy uda Wam się przygotować listę firm, które odpowiadają naszym kryteriom, warto zwrócić się do nich z prośbą o przygotowanie oferty. W większości przypadków jest ona bezpłatna, a pozwoli nam rozeznać się w rynku.

Jeśli nie macie czasu czy chęci, by przeprowadzać wieloetapowe analizy wykonawców, zawsze możecie skorzystać z naszego rankingu firm fotowoltaicznych, gdzie znajdziecie najlepszych instalatorów, działających na terenie całej Polski. Porównanie zostało przygotowane na podstawie opracowanych przez nas recenzji ofert poszczególnych wykonawców. Wysokie miejsca w zestawieniu otrzymały te firmy, które gwarantują klientom jasne warunki współpracy, godne zaufania podzespoły oraz wysoką jakość usług.

Fotowoltaika - krok po kroku. Jak wyglądają procedury?

Gdy decyzja o wyborze wykonawcy została podjęta, powinno być już z górki. Od tej pory, przez każdy kolejny etap powinna Was przeprowadzić firma instalacyjna. Pokażemy Wam jednak jakich kolejnych kroków wymaga fotowoltaika - tak, byście mogli kontrolować czy wszystko przebiega zgodnie z planem.

Etap pierwszy: audyt fotowoltaiczny

Jeśli mamy do czynienia z profesjonalną firmą fotowoltaiczną, pierwszym etapem współpracy będzie tzw. audyt fotowoltaiczny. Jest to szeroko zakrojona analiza technicznych i ekonomicznych możliwości montażu instalacji fotowoltaicznej. Na podstawie informacji od Was (m.in. dotyczących wysokości bieżących i planowanych kosztów energii elektrycznej, preferowanego miejsca montażu) oraz własnych obserwacji, specjaliści z firmy wykonawczej ustalą optymalną wielkość i parametry instalacji fotowoltaicznej.
Oprócz położenia względem południa i potencjalnego zacienienia, eksperci uwzględnią również m.in.:

• konstrukcję, nośność oraz typ pokrycia dachu,
• kwestie bezpieczeństwa (np. odległość inwertera od paneli),
• niekiedy również stan instalacji elektrycznej.

To etap niezwykle istotny - to od niego zależy to, z jakiej konkretnie instalacji będziemy korzystać, a co za tym idzie - ile energii nam wyprodukuje i kiedy się zwróci. Firma powinna go więc przeprowadzić z dbałością o szczegóły - różnego rodzaju pomiary, oględziny czy wykonywanie dokumentacji zdjęciowej to standardowe praktyki.

Etap drugi: dobór urządzeń i kosztorys

Po ustaleniu wszystkich najważniejszych danych, firma wykonawcza zwykle przygotowuje ofertę, zawierającą konkretne urządzenia. Bardzo często, klient ma do wyboru kilka wariantów zestawów fotowoltaicznych, różniących się m.in. marką i typem urządzeń, długością gwarancji, a także ceną. Wraz z ofertą powinien trafić do Was kosztorys całego

Profesjonalni wykonawcy często przygotowują również wizualizację projektu, tak by inwestor mógł sobie wyobrazić, jak instalacja będzie wyglądała w miejscu montażu.

Źródło: Smartsolar – Wizualizacja przygotowana po audycie fotowoltaicznym.

Na tym etapie większość firm informuje również klienta o dostępnych rozwiązaniach finansowych i pomaga dobrać najlepsze. W grę, w zależności od podmiotu, zwykle wchodzi:

• kredyt na fotowoltaikę dla osób fizycznych lub firm, który może zostać podpisany bez konieczności odwiedzania banku, za pośrednictwem wykonawcy - listę firm oferujących to rozwiązanie zawiera nasz ranking kredytów fotowoltaicznych,
• leasing fotowoltaiki czyli opcja, z której najczęściej korzystają inwestorzy biznesowi,
• fotowoltaika na raty - w formie np. abonamentu, którego raty są zbliżone do wysokości rachunków za prąd sprzed montażu instalacji.

Etap trzeci: podpisanie umowy

Zaproponowane wcześniej warunki instalacji możecie negocjować, prosząc np. o zastosowanie modułów innego producenta.

Gdy oferta będzie Wam już odpowiadała, będziecie mogli podpisać umowę. Przed jej autoryzacją dokładnie się zapoznajcie z jej zapisami! Sprawdźcie jakie obowiązki leżą po obu stronach, jakie są terminy realizacji, gwarancji oraz potencjalne konsekwencje odstąpienia od transakcji. Upewnijcie się również, że umowa uwzględnia ustalone wcześniej parametry instalacji. Niczego nie podpisujcie, jeśli handlowiec lub doradca nie daje Wam czasu do namysłu bądź straszy, że “okazja jest ważna tylko dzisiaj, a później przepadnie”.

Etap czwarty: prace montażowe

Gdy dopełnimy już formalności, przychodzi wreszcie czas na montaż instalacji. Jak przebiega budowa instalacji fotowoltaicznej krok po kroku? O tym szerzej napiszemy w dalszej części artykułu.
W tym miejscu wspomnimy jedynie, że prace zwykle trwają kilka dni, choć wszystko zależy od projektu, pogody czy wielkości instalacji.

Etap piąty: uruchomienie

Faktyczny rozruch instalacji, który będzie skutkował produkcją energii do wykorzystania w domu czy firmie może nastąpić dopiero po wymianie licznika na dwukierunkowy. Operator sieci ma 30 dni na wymianę urządzenia, licząc od daty złożenia wniosku. Wszelkie związane z tym formalności bardzo często wykonują firmy instalacyjnej. Jeśli chcielibyście jednak widzieć, jak wyglądają procedury od podszewki, mamy dla Was artykuł: Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci? Formalności krok po kroku.

Warto jeszcze wspomnieć, że firma wykonawcza, po zakończeniu prac może wykonać tzw. rozruch testowy. Powinien on rozpocząć się za dnia, jednak nie powinien trwać zbyt długo, gdyż bez licznika dwukierunkowego, oddając energię do sieci będziecie nabijać sobie rachunek! Standardowe liczniki nie są bowiem w stanie rozróżnić energii wprowadzanej od pobieranej.

Etap szósty: dofinansowanie do fotowoltaiki

Jak już wspominaliśmy, koszty inwestycji w przydomową elektrownię słoneczną można obniżyć korzystając z jednego z licznych dofinansowań do fotowoltaiki. Wśród dostępnych programów znajdziecie np.:

• Mój prąd i Czyste powietrze - skierowane do osób indywidualnych,
• Agroenergia - przeznaczona dla rolników,
• Energia Plus - której odbiorcą są firmy.

W przypadku większości programów wspierających, dotację możecie jednak otrzymać dopiero dla zainstalowanej fotowoltaiki. Zatem - najpierw dokonujecie montażu, dopiero potem zgłaszacie się do programu.

Dobra wiadomość jest taka, że również i w tym temacie większość obowiązków weźmie na siebie firma instalacyjna - oczywiście jeśli leży to w zakresie oferowanych usług.

To tyle, jeśli chodzi o podstawowe etapy wdrożenia instalacji fotowoltaicznej. Warto wiedzieć, że wyglądają one tak samo w większości firm fotowoltaicznych.

Montaż paneli fotowoltaicznych - krok po kroku

Tak jak obiecywaliśmy, wyjaśnimy Wam teraz jak przebiega jeden z najważniejszych etapów całego przedsięwzięcia - budowa instalacji fotowoltaicznej, krok po kroku. Jakie etapy prac Was czekają?

Krok pierwszy: przygotowania

Punktem wyjścia jest dostarczenie na miejsce komponentów - zadanie to leży po stronie wykonawcy. Następnie powinno nastąpić sprawdzenie kompletności zamówienia. Zanim instalatorzy przystąpią do prac powinni sprawdzić czy posiadają wszystkie wymagane elementy instalacji, by prace przebiegały jak najsprawniej.

Potem przychodzi czas na pomiary i upewnienie się, że możliwy jest montaż zgodnie z opracowanym wcześniej projektem, uzgodnionym z klientem. Jeśli tak - można przystąpić do prac instalacyjnych.

Krok drugi: konstrukcja

Bez względu na to, czy mamy do czynienia z montażem fotowoltaiki na dachu czy na gruncie, pierwszym etapem jest zbudowanie tzw. konstrukcji wsporczej. Rodzaj i sposób montażu systemu zależy od docelowego umiejscowienia instalacji.

Dla przykładu, przy blachodachówce, konstrukcja przytwierdzana jest przez blachę do krokwii, za pomocą śrub dwugwintowych. Przy dachówce ceramicznej, najpierw zdejmuje się część poszycia, potem mocuje się haki do trzymania ramy, a na koniec z powrotem montuje się dachówki (wcześniej doszlifowane tak, by nie odstawały przez haki). Przy fotowoltaice na gruncie, stelaże są najczęściej wbijane w ziemię. Z kolei na dachach płaskich stosuje się zwykle tzw. system balastowy.

Krok trzeci: rozłożenie przewodów

Kiedy stelaż jest już kompletny przychodzi czas na ułożenie przewodów PV. Są te specjalne kable, wyposażone w wytrzymała izolację odporną m.in. na promieniowanie UV. By uniknąć uszkodzeń mechanicznych mocuje się do stelaży, tak by nie zwisały i nie ocierały się o pozostałe elementy konstrukcji. Należy też unikać tworzenia tzw. pętli indukcyjnych. Przewody prądu stałego, które muszą zostać połączone z falownikiem są do niego doprowadzane w specjalnej osłonie.

Krok czwarty: ulokowanie falownika

Sporo uwagi trzeba też poświęcić montażowi falownika. Należy go umieścić w odpowiedniej odległości od paneli, najlepiej w chłodnym pomieszczeniu. Inwerter nie może zostać zamontowany w nasłonecznionym miejscu bądź na palnej powierzchni. Przy montażu powinny być też zachowane odstępy wentylacyjne.

Krok piąty: prawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych

Gdy system montażowy i falownik są już na miejscu można rozpocząć rozkładnie paneli fotowoltaicznych, zaczynając od modułów krańcowych. Łączy się je ze sobą i stelażem za pomocą klem, a z ułożonymi wcześniej przewodami - za pomocą złączek MC4.

Krok szósty: sprawdzenie poprawności montażu

Ostatnim krokiem w przypadku prac montażowych jest tzw. audyt pomontażowy. Jest to nic innego jak upewnienie się, że wszystkie poprzednie etapy instalacji zostały wykonane poprawnie. Weryfikacji może dokonać firma wykonawcza lub, w razie wątpliwości inwestora, również zewnętrzny audytor.

Co i jak się sprawdza? Przede wszystkim weryfikuje się zgodność montażu elementów instalacji ze sztuką oraz założonym projektem. Oprócz tego wskazane jest wykonanie pomiarów (np. rezystancji izolacji, napięcia czy uziemienia). Rozmontuje się też np. skrzynki AC/DC w celu weryfikacji poprawności połączeń.

Jeśli wszystko się zgadza, Wasza instalacja jest gotowa do podłączenia do sieci elektroenergetycznej i produkcji prądu ze słońca.