Fotowoltaika na działkę, do ogrodu i na altanie. Warto?

Fotowoltaika na działkę ROD i do ogrodu - ekologiczny prąd

Fotowoltaika to rozwiązanie, które umożliwia przekształcenie promieni słonecznych w czystą energię. Jak to możliwe? Na powierzchni paneli fotowoltaicznych, wchodzących w skład instalacji fotowoltaicznej zachodzi tzw. zjawisko fotowoltaiczne, którego efektem jest pojawienie się prądu stałego. Ten zostaje przekazany do inwertera, który zmienia go w prąd zmienny, czyli taki, którego używamy na co dzień.

Jak z pewnością się już domyślacie, fotowoltaika najefektywniej będzie pracować latem, gdy promieniowanie słoneczne jest największe, a dzień jest najdłuższy. Warto jednak wiedzieć, że w praktyce, dobre wyniki z fotowoltaiki można osiągać od marca, aż do października. To właśnie dlatego fotowoltaika jest najlepszym rozwiązaniem na działkę - ostatecznie zwykle w tych miesiącach najczęściej obieramy ten kierunek wypoczynku.

Źródło: PVGIS

Powyżej znajdziecie wykres generacji energii z fotowoltaiki o mocy 1 kW zlokalizowanej w Polsce Środkowej. Rocznie może ona dostarczyć nawet ponad 1.000 kWh energii.

Bezsprzeczną zaletą paneli fotowoltaicznych na działce ROD jest ich uniwersalność. W przeciwieństwie np. do przydomowych elektrowni wiatrowych, fotowoltaika z porównywalną skutecznością działa na terenie całego kraju.

Fotowoltaika na działce bez prądu, czyli zestaw solarny z akumulatorem na działkę

W przypadku odizolowanego miejsca, w którym nie ma możliwości założenia przyłącza, właściwie jedynym słusznym i dostępnym wyborem jest instalacja fotowoltaiczna off-grid. Zestaw solarny z akumulatorem na działkę nie musi być podłączony do sieci, a jednak (właściwie skonfigurowany) jest w stanie zapewniać stały dostęp do prądu na kilka - kilkadziesiąt godzin, nawet w przypadku załamania pogody. Co czego składa się fotowoltaika na działkę rekreacyjną w wariancie off-grid?

Panele fotowoltaiczne, czyli kluczowy element każdej instalacji - to przede wszystkim od nich zależy, ile energii zostanie wyprodukowane. Przy doborze modułów należy zwrócić uwagę na wiele aspektów technicznych i nie tylko - m.in. ich rodzaj (np. panele polikrystaliczne czy monokrystaliczne), ale także oferowaną gwarancję, jakość, efektywność czy wiarygodność producenta. Podjęcie decyzji w sprawie paneli nie dla każdego będzie łatwym zadaniem - jeśli macie z tym problem, sprawdźcie nasz ranking paneli fotowoltaicznych 2023.

Magazyn energii - pozwala on na magazynowanie nadwyżek energii i wykorzystanie jej wieczorami lub wtedy, gdy pogoda nie pozwala na zaspokojenie bieżącego zapotrzebowania na energię. W przypadku instalacji off-grid bardzo często wybiera się akumulatory żelowe, które dobrze sobie radzą z niestabilnymi sieciami zasilającymi.

Regulator ładowania - to urządzenie, które dba o optymalne ładowanie akumulatora (zabezpiecza przed zbyt wysokim napięciem ładowania) oraz chroni instalację przed wystąpieniem prądu zwrotnego.

Inwerter (falownik) - urządzenie, którego zadaniem jest przekształcenie prądu stałego, produkowanego przez panele, w prąd przemienny o wartości 230 V, czyli taki, jaki znajduje się w gniazdkach.

Fotowoltaika do ogrodu - zestaw fotowoltaiczny na działkę podłączony do sieci

Jeśli nasza działka pełni dla nas de facto funkcję drugiego domu, w którym spędzamy każdą wolną chwilę, a infrastruktura sieciowa na to pozwala (posiadamy stałe przyłącze), warto zastanowić się nad rozwiązaniem on-grid. Fotowoltaika na altanie, podłączona do sieci jest w stanie wyprodukować nam spory zapas energii, który będzie można wykorzystywać przez cały rok (jeśli korzystamy z systemu opustów). Alternatywnie, nadwyżkę energii z fotowoltaiki można odsprzedać w ramach nowego systemu, jakim jest net-billing. Środki uzyskane ze sprzedaży prądu wyprodukowanego wiosną i latem również można wykorzystać do pokrycia wartości energii pobieranej zimą.

Podłączona do sieci fotowoltaika na działkę, ze względu na brak konieczności zakupu magazynu energii może być opcją tańszą od wariantu off-grid.

Wyjściem pośrednim, może być jeszcze fotowoltaika hybrydowa, która jest w stanie zarówno współpracować z siecią, jak i wykorzystywać magazyn energii. Ze względu na konieczność zastosowania specjalnego inwertera oraz akumulatora, wariant hybrydowy jest wyjściem najdroższym. Jest jednak najbardziej uniwersalny i zapewnia największe bezpieczeństwo (trzeba bowiem pamiętać, że on-gridowa fotowoltaika nie działa w razie braku prądu w sieci).

Jaki zestaw fotowoltaicznych na domek letniskowy?

Dopasowanie ilości i mocy paneli fotowoltaicznych na działkę powinno być uzależnione od całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną. Jak sprawdzić ile prądu będzie potrzebne?

Prognozowane, dzienne zużycie energii najprościej ustalimy, mnożąc moc nominalną sprzętów, których będziemy używać na działce przez ich szacowany czas pracy w ciągu całego dnia.

Jako przykład weźmy oświetlenie o mocy 40 W (0,04 kW), działające przez ok. 4 godziny dziennie, które zużyje w przybliżeniu 0,16 kWh energii. W przypadku lodówki obliczenia będą prostsze, gdyż większość producentów w dokumentacji podaje szacowaną ilość energii, którą w ciągu roku zużyje urządzenie - wówczas wystarczy ją tylko podzielić przez 365, aby otrzymać dzienne zapotrzebowanie. Małe lodówki (przewidziane na działki) dziennie zużyją ok. 0,30 kWh. Do tego zapewne dojdzie ładowarka do telefonu (ok. 2 godziny ładowania po 20 W, daje nam 0,04 kW) oraz laptopa (ok. 100 W pracujące ok. 4 godziny, co daje 0,4 kWh).  Po zsumowaniu zużycia wszystkich urządzeń, które mają być zasilane fotowoltaiką, otrzymamy ilość energii, którą dziennie powinny wyprodukować panele. Jeśli będziemy oszczędzać wyjdzie nam około 0,9-1,2 kWh na dobę.

Do pokrycia podobnego zapotrzebowania wystarczy zestaw solarny solarny z akumulatorem na działkę o parametrach:

• moduł (polikrystaliczny) ok. 160 W,
• akumulator (żelowy) 100Ah.

Do tego oczywiście konieczny będzie właściwie dobrany regulator ładowania oraz przetwornica.

Jeśli spędzamy na działce więcej czasu (przyjeżdżamy np. popołudniami, w dni wolne od pracy i weekendy) i posiadamy przyłącze, warto rozważyć większą instalację. W takiej sytuacji, instalację można dobrać na podobnej zasadzie co w przypadku standardowej przydomowej elektrowni fotowoltaicznej. A mianowicie, można przyjąć, że 1 kWp instalacji wyprodukuje ok. 1.000 kWh energii rocznie i uwzględniając wysokość rachunków, oszacować zapotrzebowanie na energię. Przykładowo:

• Roczne zużycie energii domku letniskowego: 800 kWh
• Sposób rozliczenia: system opustów - 1:0,8
• Orientacyjna moc paneli fotowoltaicznych do ogrodu: 1,2 x 1.000 = 960 kW

W przypadku net-billingu dobór mocy jest nawet prostszy - optymalna moc paneli fotowoltaicznych na działkę powinna być zbliżona do rocznego zapotrzebowania. Zatem, jeśli domek zużywa ok. 800 kWh energii rocznie, sam zestaw również powinien mieć taką moc.

Fotowoltaika na domek letniskowy - cena

Pozostaje pytanie, ile może wynosić koszt zestawu fotowoltaicznego na działkę? Tu wszystko zależy od tego, na jaki typ instalacji się zdecydujemy, jak dużej instalacji będziemy potrzebować, jakie urządzenia wybierzemy lub też kto zamontuje zestaw (czy zlecimy to firmie, czy też pokusimy się o samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych).

Jeśli chodzi o fotowoltaikę na domek letniskowy, cena może być nawet dość niska - przy założeniu, że będziemy oszczędnie korzystać z energii. Niewielki (moduł o mocy 160 Wp i akumulator 100 Ah) zestaw solarny z akumulatorem na działkę to wydatek rzędu ok. 2.500 zł brutto.

W przypadku większej fotowoltaiki do ogrodu off-grid (z dopasowanym magazynem energii) o mocy ok. 0,75 kW koszt to około 6.000 zł brutto (bez montażu, z podatkiem 23% VAT). Koszt kompletnego zestawu fotowoltaicznego na działkę on-grid to również wydatek rzędu ok. 7.500 zł brutto - tu jednak w cenie mamy moc ok. 1,155 kW oraz montaż.

Gdzie zamontować zestaw fotowoltaiczny na działkę?

Nie tylko pora roku ma znaczenie, jeśli chodzi o ilość energii wyprodukowanej przez fotowoltaikę. Aby liczyć na jak największy uzysk z instalacji, panele fotowoltaiczne na działkę powinny być właściwie zamontowane. Co to znaczy? Wziąć pod uwagę należy m.in.:

Ułożenie paneli względem stron świata - największą wydajność paneli osiągniemy, jeżeli zostaną one skierowane idealnie na południe. Odchylenie od tego ułożenia zmniejsza efektywność instalacji - najmniej korzystne jest oczywiście ukierunkowanie paneli na północ.

Kąt nachylenia paneli - najlepiej, aby panele znalazły się na powierzchni nachylonej pod kątem 35° - 38°. Każde odchylenie o 10° od tej wartości będzie przynosić kilkuprocentowe straty wydajności.

Ilość cienia - przy wyborze miejsca montażu należy unikać obszarów zacienionych - nawet częściowo czy sporadycznie w ciągu dnia. Minimalna ilość cienia może zmniejszyć wydajność ogniwa o ok. 30%.

Ryzyko zabrudzenia - podobnie jak zacienienie, zabrudzenia negatywnie wpływają na efektywność paneli. Należy zatem zadbać o to, by ryzyko ich zanieczyszczenia (pyłem, liśćmi czy ptasimi odchodami) było jak najmniejsze. Szczególnie, że samodzielnie mycie paneli wodą może spowodować osadzenie się kamienia.

Ryzyko uszkodzeń - miejsce montażu powinno być również tak dobrane, aby uniemożliwiało osobom trzecim dostęp do instalacji i minimalizowało ryzyko uszkodzeń mechanicznych.

Dobrym rozwiązaniem może być więc np. zamontowanie paneli fotowoltaicznych na altanie.  Oczywiście pod warunkiem, że jej dach będzie w stanie poradzić sobie z ciężarem modułów, oraz że uwzględniamy kwestie ochrony PPOŻ (dobre praktyki zalecają montaż paneli na niepalnym podłożu lub na płaszczyźnie wyposażonej w niepalną izolację cieplną).

Rozwiązaniem może być też fotowoltaika na gruncie - przy czym w tym przypadku konieczna będzie specjalna konstrukcja wspierająca, ustawiona na betonowych podkładach lub wbita w ziemię. W tym wariancie, warto upewnić się, że moduły nie będą zacieniane przez np. rosnącą trawę.

Fotowoltaika na altanę - gotowy zestaw, samodzielny dobór czy pomoc profesjonalistów?

Osoby rozważające wdrożenie fotowoltaiki na działce zwykle stają przed wyborem - wybrać gotowy zestaw fotowoltaiczny czy spróbować skompletować instalację samemu? A może poprosić o pomoc firmę fotowoltaiczną?

Samodzielny dobór instalacji fotowoltaicznej na działkę to nie lada wyzwanie, które wymaga wiedzy na temat sposobu działania oraz wymagań samych paneli fotowoltaicznych, jak i urządzeń towarzyszących (inwertera, regulatora, akumulatorów). To opcja, którą można zalecić jedynie osobom obeznanym w temacie, szczególnie, że źle dobrane i zamontowane podzespoły instalacji fotowoltaicznej mogą pracować nieefektywnie bądź niekiedy stanowić zagrożenie. Dla laików najlepszym wyjściem byłyby gotowe zestawy fotowoltaiczne na działkę - przy czym również w tym przypadku należy zachować ostrożność i sprawdzić czy podzespoły są odpowiednio dobrane.

A kiedy warto o pomoc poprosić specjalistów? Profesjonalna firma fotowoltaiczna to zawsze dobry pomysł, który warto rozważyć zawsze - jednak szczególnie w przypadku fotowoltaiki podłączonej do sieci (zgłoszenie instalacji wymaga podpisu osoby posiadającej uprawnienia do montażu fotowoltaiki).

Czy panele fotowoltaiczne (solarne) na działkę ma sens?

Wielu zadaje sobie pytanie, czy aby na pewno, inwestowanie w fotowoltaikę do ogrodu na działce jest dobrym pomysłem. Prawda jest taka, że w dzisiejszych czasach obycie się bez energii elektrycznej jest właściwie niemożliwe - mało kto jest w stanie sobie pozwolić na kompletne odcięcie się od świata i spędzenie kilku tygodni bez naładowanego telefonu czy podstawowych wygód, takich jak lodówka czy oświetlenie.

Zestaw fotowoltaiczny na działkę i do ogrodu w wariancie off-grid to świetna alternatywa dla tradycyjnej, przewodowej elektryczności. Warto o nim pomyśleć, gdy wykonanie przyłącza energetycznego, z różnych względów jest możliwe lub gdy chcemy uniknąć formalności i odczekania kilku miesięcy (w pewnych przypadkach okres oczekiwania na przyłączenie może sięgnąć nawet roku).

Jeśli posiadamy przyłącze, wówczas wygodniejsza (i tańsza!) będzie fotowoltaika on-grid. Formalności związane ze wdrożeniem tego typu fotowoltaiki na działce są minimalne. Jesli zdecydujemy się na skorzystanie np. firmy fotowoltaicznej, to ograniczą się do zakupu odpowiedniego zestawu (wszystkim innym zajmie się instalator - nawet tematem zgłoszenia paneli fotowoltaicznych do sieci.

Jakie korzyści, poza zwykłym prądem da nam fotowoltaika?

Ekologia - energia pozyskiwana ze słońca jest w 100% odnawialna, a korzystanie z niej pozwala zredukować ilość dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery.

Niezależność - dzięki instalacji off-grid i magazynowaniu energii nie jesteśmy uzależnieni od gorszych warunków pogodowych czy infrastruktury dystrybutora energii elektrycznej.

Wygoda - niewielka instalacja fotowoltaiczna na działce jest wyjątkowo prosta do wdrożenia. Nie wymaga żadnych pozwoleń, ani wypełniania formalności z dystrybutorem sieci.

Zestaw fotowoltaiczny na działkę czy do ogrodu to rozwiązanie, z którego warto skorzystać. Szczególnie, jeśli moglibyśmy mieć problem z przyłączem obiektu do sieci energetycznej lub gdy działka jest dla nas drugim domem i spędzamy na niej sporo czasu. Minielektrownia słoneczna pozwala na szybkie i wygodne zaopatrzenie działki czy ogródka w tani i ekologiczny prąd, bez konieczności spełniania specjalnych wymagań budowlanych czy formalności. Dodatkowym plusem jest możliwość zadbania o środowisko naturalne, dzięki ograniczeniu zużycia energii ze źródeł tradycyjnych.