Obniżenie napięcia w sieci. Od czego zacząć?
Poszarpany wykres produkcji z fotowoltaiki wywołany przez wyłączanie się instalacji PV w godzinach szczytowego nasłonecznienia to zmora każdego właściciela instalacji fotowoltaicznej. Zanim jednak przejdziecie do rozwiązywania tego problemu, warto zrobić krok w tył i upewnić się, że dokładnie znamy źródło anomalii. Przyczyny zbyt wysokiego napięcia w sieci mogą być różne i wbrew pozorom nie zawsze muszą leżeć po stronie OSD (operatora sieci dystrybucyjnej). Oto krótka lista materiałów, które pomogą Wam ustalić, gdzie leży problem:
Gdy już na pewno będziecie wiedzieć, że winna jest sieć, można przejść do kolejnego etapu, czyli wyboru optymalnej metody obniżania napięcia.
Jak obniżyć napięcie w sieci przy fotowoltaice?
Istnieje kilka skutecznych metod na zmniejszenie napięcia w sieci. To, którą z nich wybrać zależy m.in. od indywidualnych potrzeb inwestora oraz dostępnego budżetu.
Zgłoś problem operatorowi sieci
Gdy mamy pewność, że wina leży po stronie zakładu energetycznego, w pierwszej kolejności najlepiej zadzwonić na pogotowie energetyczne i poinformować o problemie. Pogotowie powinno przyjąć zgłoszenie i dokonać pomiarów napięcia. W zależności od operatora już taka interwencja może wpłynąć na zamianę nastaw transformatora.
Może się jednak zdarzyć, że zwykłe zgłoszenia będą niewystarczające. Wtedy warto złożyć reklamację / wniosek o obniżenie napięcia w sieci. Jak się za to zabrać? Czego potrzebujecie? Sprawdźcie nasz kompleksowy poradnik: Wniosek o obniżenie napięcia w sieci: [wzór] PDF
Zmiana nastaw falownika - regulacja mocy biernej
Falownik w instalacji fotowoltaicznej jest w stanie nie tylko przekształcać prąd stały (DC) na prąd zmienny (AC), ale może także regulować moc bierną. To ustawienie może ograniczyć ilość wyłączeń instalacji PV.
Jak to działa? Odpowiednia regulacja nastaw mocy biernej w falowniku, pozwala ograniczać moc czynną po przekroczeniu pewnego napięcia w sieci. W efekcie instalacja fotowoltaiczna, zamiast się wyłączać, pracuje dalej, z mniejszą mocą. Jest to najprostsze i najtańsze rozwiązanie, bo na sterowanie mocą bierną pozwala każdy przyzwoity falownik dostępny na rynku.
Jedyna trudność może polegać na tym, że dostęp to tego typu ustawień najczęściej możliwy jest jedynie z poziomu konta instalatora (tego wymagają m.in. zapisy IRiESD). Zmiany w tym zakresie najlepiej jest zatem zlecić naszemu wykonawcy.
Zwiększenie autokonsumpcji
Inną skuteczną metodą, która nie musi wiązać się z kosztami, jest maksymalizacja bieżącego zużycia energii z fotowoltaiki (czyli zwiększenie autokonsumpcji). Odwrotnie niż produkcja energii, konsumpcja energii przez pracujące urządzenia pozwala na obniżenie napięcia.
Jak zwiększyć autokonsumpcję? Sposobów jest naprawdę wiele, np.:
- zmiana nawyków użytkowania prądu,
- instalacja magazynu energii,
- wykorzystanie systemu HEMS/EMS.
Co więcej, wysoka autokonsumpcja znacząco wpływa na opłacalność instalacji fotowoltaicznej, szczególnie przy instalacjach podłączonych do sieci po marcu 2022 roku. Zaintrygowani? Koniecznie dowiedzcie się więcej:
- Autokonsumpcja – fotowoltaika na własne potrzeby
- Nowe zasady fotowoltaiki
- Opłacalność fotowoltaiki
- Fotowoltaika z magazynem energii
Uwaga na "urządzenia do obniżania napięcia w sieci" i inne złote sposoby
W Internecie możecie natrafić niekiedy na cudowne urządzenia naprawiające parametry sieci lub “skuteczne i proste” sposoby na obniżenie napięcie w sieci z fotowoltaiką. Warto z dystansem podchodzić do tego typu rozwiązań, bo mogą one przynieść więcej szkody niż pożytku.
Zmiana ustawień falownika
Pierwsza dość powszechnie stosowana opcja to zmiana kraju na falowniku tak, by wyłączał się przy wyższym napięciu niż dopuszczalne przez polskie prawo, np. przy poziomie 260 V. Jest to rozwiązanie nielegalne i dość łatwe do zweryfikowania przez zakład energetycznych. Jeśli zdecydujecie się na taki krok, możecie doprowadzić do uszkodzenia urządzeń elektrycznych w okolicznych obiektach. Możecie również zostać obciążeni związanymi z tym kosztami.
Autotransformatory
Podobnie sprawa się ma z autotransformatorami do fotowoltaiki, podłączanymi na linii “licznik – dom”. Działają one w ten sposób, że obniżają napięcie, które będzie widział falownik, dzięki czemu pracuje on normalnie, bez względu na napięcie sieci. Jednak jednocześnie autotransformator może powodować “wypychanie” energii z napięciem wyższym niż 253 V. Ponownie – jest to działanie nielegalne, które może Wam (i Waszym sąsiadom) przynieść więcej szkody niż pożytku.
Różnie sprawa się też ma z tzw. stabilizatorami (regulatorami) napięcia w sieci. Część tych urządzeń może działać w sposób naruszający regulacje energetyczne. Są jednak rozwiązania, które są nie tylko legalne, ale i niezwykle użyteczne. Więcej na ten temat: Stabilizator napięcia do fotowoltaiki – czy regulator to dobry pomysł?
Czy można uniknąć konieczności obniżania napięcia w sieci?
O ryzyku problemów z napięciem w sieci można i trzeba pomyśleć jeszcze przed montażem, na etapie projektowania instalacji. Co można zrobić, aby nie zaskoczyła Was wyłączająca się instalacja fotowoltaiczna?
Przede wszystkim, przed ustaleniem mocy instalacji fotowoltaicznej dla danego obiektu, wynikającej z zapotrzebowania energetycznego, należy dokonać pomiarów impedancji pętli zwarcia (IPZ) w miejscu przyłączenia. Uwzględniając impedancję sieci i maksymalny wzrost napięcia, można wyliczyć, jaka jest dopuszczalna moc instalacji PV, gwarantująca stabilną pracę, bez wyłączeń.
Trzeba jednak pamiętać, że wynik może się zmienić, jeśli np. przed uruchomieniem naszej instalacji w sąsiedztwie powstanie inny system PV. Niemniej jednak tego typu pomiary mogą dać obraz tego, czy i jak dotkliwych problemów z napięciem możemy się spodziewać.
