Pompa ciepła powietrzna - korzyści, koszty i rodzaje

Pompa ciepła powietrzna - co warto o niej wiedzieć?

Pompy ciepła to niewielkie urządzenia, które pobierają energię cieplną z otoczenia budynku, czyli tzw. dolnego źródła (gruntu, powietrza lub wody) i przekazują ją do źródła górnego, jakim jest instalacja grzewcza (grzejniki lub ogrzewanie płaszczyznowe). W ten sposób pozyskują ekologiczną energię z odnawialnych źródeł przy bardzo niewielkich kosztach (prąd potrzebny jest jedynie do zasilania sprężarki). Wyróżnia się kilka rodzajów pomp ciepła, które wykorzystywane są do ogrzewania budynku, wody użytkowej oraz do chłodzenia pomieszczeń w czasie upałów.

Największą wydajnością odznaczają się gruntowe pompy ciepła, których użytkowanie jest najtańsze i daje najlepsze efekty. Wiele jednak osób zniechęca wysoki początkowy koszt tego rodzaju inwestycji oraz konieczność wykonania wykopów/odwiertów na sondy gruntowe (poziome lub pionowe). Znacznie prostszym i tańszym sposobem ogrzewania domu i wody użytkowej jest użycie powietrza jako dolnego źródła. Ponieważ wtedy cała instalacja ogranicza się jedynie do montażu pompy ciepła przy ścianie zewnętrznej budynku i połączenia jej za pomocą instalacji rurowej z systemem wewnętrznym.

Co ważne, urządzenie to doskonale sprawdza się zarówno w domach nowych, jak i modernizowanych. Powietrzne pompy ciepła mogą stanowić więc doskonałą alternatywę dla pomp gruntowych, zwłaszcza gdy działka, na której postawiono dom jest zbyt mała do wykonania wymiennika gruntowego lub też, gdy fundusze nie pozwalają nam na tak drogą inwestycję. Obecnie w całej Europie jest już 14,84 mln pomp ciepła, co oznacza, że ich liczba wzrosła o 26 proc. w ciągu ostatnich dwóch lat, z czego największym zainteresowaniem inwestorów cieszą się pompy ciepła powietrzne ze względu na wiele korzyści wynikających z ich użytkowania. Również w Polsce od wielu lat widoczny jest boom na powietrzne pompy - dla przykładu tylko w 2022 roku sprzedano ich łącznie ok. 190.300 (raport PORT PC):

Źródło: enerad.pl na podstawie PORT PC

Powietrzna pompa ciepła - dla kogo?

Pompy ciepła powietrzne stanowią doskonałą propozycję nie tylko dla osób, którym sprawy ekologii są bardzo bliskie. Ich największą zaletą jest bowiem uniezależnienie się od cen nośników energii (w tym cen gazu i węgla) oraz niskie koszty eksploatacyjne. Choć pompa ciepła zasilana jest energią elektryczną, to większa jej część, bo nawet 80 proc., pochodzi z OZE. Dzięki temu redukcja kosztów ogrzewania sięga nawet 70 proc. w porównaniu do instalacji tradycyjnych (takich jak: kocioł węglowy, gazowy czy elektryczny). Jest to więc jedna z najtańszych opcji wśród metod ogrzewania domu i wody. Powietrzna pompa ciepła dostarcza również tanią ciepłą wodę użytkową (c.w.u.) oraz może pełnić funkcję klimatyzatora, chłodzącego pomieszczenia w upalne dni.

Powietrzna pompa ciepła jest więc idealnym rozwiązaniem dla osób, które cenią sobie komfort i wygodę użytkowania oraz nie lubią przepłacać. Przy czym, największe oszczędności uzyskać można, gdy pompa ciepła połączona zostanie z panelami fotowoltaicznymi, co umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie energii ze słońca. Ponieważ produkowany przez instalację PV darmowy i ekologiczny prąd bilansuje się z energią zużywaną przez pompę ciepła. Można w ten sposób uniezależnić się od rosnących cen prądu, a rachunek za energię elektryczną sprowadza się wówczas jedynie do niewielkich opłat stałych.

Aby cieszyć się z mniejszych rachunków wystarczy jedynie zakupić odpowiednie urządzenie, a powietrze samo zacznie za nas pracować (nie ogranicza nas wówczas, ani wielkość działki, ani rodzaj gruntu, jak ma to miejsce w przypadku pompy ciepła gruntowej). Ponadto, przy założeniu powietrznej pompy ciepła nie trzeba ingerować w otoczenie nieruchomości, co stanowi dużą zaletę na już zagospodarowanych posesjach.

Czy pompy powietrzne sprawdzą się w każdym budynku?

Urządzenie można zamontować zarówno w nowym, jak i modernizowanym budynku. Jednak w przypadku drugiej opcji pamiętać należy, że jest to niskotemperaturowe źródło ciepła. W związku z tym, aby osiągać najbardziej efektywną pracę systemu, ważne jest, aby jego standard energetyczny i wielkość grzejników były zgodne z niskimi temperaturami zasilania. Znacznie łatwiej jest jest ogrzać większy dom, ale o dobrej izolacji, niż mniejszy, ale o gorszych parametrach przewodzenia ciepła. Inwestycja w pompę ciepła powietrzną, będzie bowiem najbardziej uzasadniona, gdy zostaną spełnione dwa następujące warunki:

• budynek jest ocieplony w stopniu odpowiadającym przynajmniej obecnym normom budowlanym - urządzenia te montuje się w domach nowych lub termomodernizowanych. Tego rodzaju inwestycja nie ma sensu w przypadku domów źle ocieplonych;
• zainstalowano w nim niskotemperaturowe odbiorniki, takie jak: ogrzewanie podłogowe czy ścienne. Ogromną zaletą ogrzewania płaszczyznowego jest to, że przekazywanie ciepła następuje przez bardzo dużą powierzchnię, co sprawia, że do ogrzania pomieszczeń nie potrzeba wysokiej temperatury jak w przypadku punktowych źródeł ciepła. Należy jednak podkreślić, że na rynku dostępne są modele pomp ciepła wysokotemperaturowych pozwalające na zasilanie tradycyjnych grzejników. Problem braku podłogówki można rozwiązać także montując płaszczyznowe ogrzewanie sufitowe (powoduje to obniżenie sufitu tylko o ok. 3 cm) lub ścienne, czy też wykorzystując klimakonwektory do pompy ciepła.

Pompa ciepła powietrzna - rodzaje, działanie

Popularność powietrznej pompy ciepła wynika z tego, że na starcie nie wymaga poniesienia wysokich kosztów, jak przy gruntowej czy wodnej pompie ciepła. Źródłem ciepła w jej przypadku pobierane jest z zewnątrz. Dzieli się je na pompy ciepła typu:

• pompy ciepła typu powietrze-powietrze, w których następuje transport ciepła do wewnątrz;
• pompy ciepła typu powietrze-woda, w których ciepło transportowane jest do obiegu grzewczego i zasobnika z gorącą wodą.

Pompa ciepła powietrze-powietrze

Pompy ciepła powietrze-powietrze pobierają ciepło z powietrza zewnętrznego i transportują je do powietrza wewnętrznego (np. domu, czy firmy). Są one najtańszymi i najczęściej stosowanymi urządzeniami tego typu. Pompa ciepła powietrze-powietrze pracuje w układzie nadmuchowym, w którym ogrzewane zostaje bezpośrednio powietrze z budynku (nie ogrzewają one jednak wody użytkowej). Zasada jej działania jest analogiczna jak w pompach ciepła powietrze-woda, z tą jednak różnicą, że tu ciepło skraplania czynnika roboczego przekazywane jest powietrzu, a nie wodzie. System grzewczy z pompą ciepła powietrze-powietrze wyposażony jest w:

• jednostkę zewnętrzną, która odbiera ciepło z powietrza zewnętrznego (w wyniku pracy wentylatora, parownika i sprężarki);
• jednostkę nawiewną, która wyposażona jest w powietrzny wymiennik ciepła (skraplacz) i wentylator. W zależności od potrzeby ogrzewa ona lub chłodzi powietrze w pomieszczeniach, w których przebywamy (wystarczy jedynie wybrać na sterowniku odpowiednią opcję).Obecnie pompy ciepła powietrze-powietrze są też najczęściej klimatyzatorami dzięki odwróceniu układu chłodniczego (pełnią więc funkcję klimatyzacji).

W przypadku pomp ciepła powietrze-powietrze wymienniki montowane w ogrzewanych pomieszczeniach zintegrowane są z wentylatorem, kierownicami powietrza i automatyką sterującą. Urządzenia te wykonywane są w różnych wersjach, takich jak np. jednostki ścienne, kasetonowe, przypodłogowe czy kanałowe (do których podłącza się kanały wentylacyjne rozprowadzające powietrze po pomieszczeniu). Cena pompy powietrze-powietrze zależy od producenta, parametrów oraz kosztów montażu i waha się w granicach od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Pompa ciepła powietrze-woda

Coraz częściej w gospodarstwach domowych instaluje się pompy ciepła powietrze-woda, które mogą być wykorzystywane jako główne źródło ciepła lub jako uzupełnienie instalacji grzewczej z kolektorami słonecznymi czy kotłem grzewczym. Ponadto większość dostępnych na rynku modeli posiada także funkcję podgrzewania wody użytkowej oraz jest względnie prosta i niedroga w instalacji. Pompa ciepła powietrze-woda składa się z trzech obiegów:

• dolnego źródła, z którego pompa pobiera ciepło (jest nim powietrze);
• obiegu chłodniczego - zbudowanego z elementów i urządzeń, dzięki którym ciepło przekazywane jest z dolnego źródła do górnego;
• górnego źródła - którym jest system grzewczy (np. grzejniki, podłogówka, c.w.u.).

Natomiast samo działanie urządzenia bazuje na takich, spotykanych na co dzień zjawiskach fizycznych, jak: parowanie, sprężanie, skraplanie. W procesie parowania czynnik chłodniczy pobiera ciepło z powietrza zewnętrznego. Po odparowaniu, czynnik chłodniczy posiada w sobie skumulowaną energię, temperatura gazu jest jednak zbyt niska, aby było możliwe jej bezpośrednie przekazanie do systemu grzewczego. W tym celu należy podnieść temperaturę gazu w układzie chłodniczym, do czego służy sprężarka pompy ciepła. Podczas sprężania wzrasta ciśnienie i temperatura gazu. Pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia, gaz trafia na skraplacz gdzie jest już możliwe wykorzystanie go do ogrzewania wody w obiegu grzewczym. Po wszystkim, czynnik w stanie ciekłym przechodzi przez zawór rozprężny, gdzie następuje spadek ciśnienia i temperatury, a cykl rozpoczyna się na nowo.

W przypadku pompy powietrze-woda nawet 75-80 proc. ciepła, trafiającego do systemu grzewczego jest ciepłem uzyskanym z powietrza zewnętrznego. Natomiast pozostałe 20-25 proc.to energia elektryczna, która niezbędna jest do pracy sprężarki i pomp obiegowych systemu grzewczego. Co ważne, nowoczesne pompy ciepła powietrze-woda nie tylko mogą przez cały rok ogrzewać wodę użytkową (bez konieczności przyłączania kotła węglowego, gazowego czy elektrycznego), ale także mogą chłodzić pomieszczenia latem podczas upałów. Dużą popularnością cieszą się także powietrzne pompy ciepła o małej mocy, służące wyłącznie do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Obecnie na rynku dostępne są dwa typy systemów, które różnią się od siebie konstrukcją:

• pompy ciepła powietrzne monoblok (składające się z jednej jednostki połączonej z instalacją orurowaniem);
• pompy ciepła powietrzne split (podzielone na jednostkę zewnętrzną i wewnętrzną).

Pompa ciepła monoblok

Powietrzna pompa ciepła typu monoblok to pompa ciepła jednosegmentowa, która składa się tylko z jednego modułu (mieszczą się w nim wszystkie istotne komponenty: sprężarka, skraplacz, parownik z wentylatorem, zawór rozprężny i pompa obiegowa). Może być on zainstalowany zarówno zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Założenie urządzenia w domu, owszem chroni jego poszczególne elementy przed czynnikami atmosferycznymi, jednak wiąże się z większym hałasem w jego wnętrzu. Niezbędne jest także wykonanie w pomieszczeniu otworów dla wyprowadzenia kanałów powietrznych. Natomiast zabudowanie pompy ciepła na zewnątrz nieruchomości eliminuje ryzyko większego szumu w domu, wymaga jednak jej zabezpieczenia przed zamarzaniem wody (np. w przypadku przerw w dostawie energii elektrycznej).

Dzięki temu, że w systemie monoblok cały układ chłodniczy wykonuje fabryka, to w przeciwieństwie do urządzenia typu split, inwestor ma większą pewność jego szczelności. Ponadto, za tego rodzaju powietrznymi pompami ciepła stoi konstrukcja wydłużająca ich żywotność. Tak duże udogodnienie mają jednak wpływ na wyższą cenę tych urządzeń. Dzięki temu, że cały układ chłodniczy pompy ciepła monoblok mieści się w jednym module, to jego montaż jest prosty i szybki. Nie wymaga on także odpowiednich uprawnień i kwalifikacji od instalatora (tzw. świadectwo kwalifikacji w zakresie substancji kontrolowanych, potocznie zwane uprawnieniami chłodniczymi).

Pompy ciepła powietrzne monoblok posiadają także mniejszą ilość czynnika chłodniczego, co jest ważne z punktu widzenia tzw. ustawy F-gazowej. Wszystkie bowiem pompy ciepła z ilością czynnika chłodniczego większą niż 3 kg w jednym module podlegają obowiązkowi rejestracji. Zadanie osoby montującej sprowadza się jedynie do posadowienia pompy i przeprowadzenia przewodów transportujących ciepło do instalacji c.o.

Pompa ciepła split

W przypadku powietrznej pompy ciepła typu split, cały system składa się z dwóch modułów połączonych ze sobą rurami chłodniczymi stanowiącymi część układu termodynamicznego (im większa jest odległość między jednostkami, tym trudniejszy jest montaż i mniejsza sprawność pompy). I tak w:

• pierwszym zewnętrznym: znajduje się wentylator, parownik, sprężarka oraz zawór rozprężny i zachodzi w nim większość procesów związanych z transportem oraz wytwarzaniem ciepła;
• w drugim wewnętrznym: skraplacz, elektryczny podgrzewacz wspomagający oraz pompa obiegowa c.o.

Zarówno pompy ciepła monoblok jak i split pracują na tej samej zasadzie. W pierwszym jednak typie, cały układ termodynamiczny jest wykonywany i testowany w fabryce (napełniany jest tam również czynnikiem chłodniczym). Zaś w pompie typu split, część instalacji i napełnienie czynnikiem chłodniczym wykonuje sam instalator, w czasie jej montażu. W związku z tym, wymagane jest od niego posiadanie uprawnień do pracy z gazami chłodniczymi (uprawnień F-gazowych). Również od instalatora zależeć będzie bezawaryjna praca pompy (bardzo ważne jest dokładne wykonanie połączeń układu termodynamicznego). Dzięki temu jednak pompy typu split są łatwiejsze w transporcie.

Zaletą pomp ciepła typu split jest eliminacja źródła hałasu z budynku, ponieważ zarówno sprężarka, jak i wentylator parownika umieszczone są w module zewnętrznym. Ponadto w klasycznym rozwiązaniu oba moduły łączą się przewodami z czynnikiem chłodniczym, co eliminuje ryzyko zamarzania układu pompy ciepła w przeciwieństwie do pompy ciepła typu monoblok, która jednak w polskich warunkach wymagają zabezpieczenia przewodów wodnych przenoszących ciepło do domu przed zamarznięciem, gdy podczas mrozów dojdzie do zatrzymania pracy pompy (może wynikać to np. z przerwy w dopływie energii elektrycznej). Najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest wtedy napełnianie obiegu pompy roztworem glikolu i montaż między nią, a instalacją c.o. dodatkowego wymiennika. W przypadku pompy powietrznej split nieco mniejsze są także straty ciepła, przechodzi ono bowiem niemal bezpośrednio ze skraplacza do instalacji c.o. lub zasobnika ciepła.

Pompa ciepła monoblok i Pompa ciepła split - porównanie

Powietrzne pompy ciepła monoblok i split, to tak naprawdę dwa takie same urządzenia, z tą różnicą, że te drugie są pod względem produkcji łatwiejsze do wykonania. W przypadku natomiast pomp monoblok duży nacisk kładzie się na akustykę, dzięki czemu są one ciche podczas pracy oraz wyróżniają się prostym i estetycznym designem. Ma to oczywiście wpływ na to, że są droższe w produkcji, co przekłada się z kolei na ich wyższą cenę. Natomiast, jeśli chodzi o ich wydajność to jest ona porównywalna:

Czy pompa ciepła powietrzna sprawdzi się w polskim klimacie?

Nowoczesne pompy ciepła powietrzne typu powietrze-woda mogą pracować efektywnie (oznacza to, że ilość ciepła dostarczanego do instalacji grzewczej jest większa od zużytej energii elektrycznej) w szerokim zakresie temperatur zewnętrznych, wynoszącym od -28ºC do 45ºC. Tak więc, panujące w Polsce warunki klimatyczne pozwalają na zastosowanie tych urządzeń praktycznie bez ograniczeń, na obszarze całego kraju.

Większość standardowych modeli pracuje wydajnie do momentu, gdy temperatura zewnętrzna nie osiągnie -15ºC. Nawet przy tej temperaturze wskaźnik efektywności energetycznej COP (wskaźnik wyznaczany laboratoryjnie) wynosi od 2 do 3, co oznacza, że energia cieplna przekazywana przez pompę jest o 2 - 3 razy większa, niż gdybyśmy wykorzystywali do ogrzewania energię elektryczną. Oczywiście, nie są to może tak korzystne wskaźniki, jak w przypadku gruntowych, czy wodnych pomp ciepła, jednak dla nas, jako użytkowników, najważniejsza jest ekonomiczna efektywność takiej inwestycji, a ta jest kompletnie inna niż sprawność urządzenia, która wynika wyłącznie ze wskaźników fizycznych i parametrów technicznych.

Pompa powietrzna jest bowiem znacznie prostsza i tańsza w instalacji niż pompa gruntowa. Ponieważ jej montaż nie jest uwarunkowany posiadaniem odpowiednio dużej działki i nie wymaga wykonania niezbędnych prac terenowych, co naturalnie generuje dodatkowe koszty i w znaczącym stopniu wpływa na cenę przedsięwzięcia. Koszt gruntowej pompy ciepła wraz z kosztem montażu i instalacji, w zależności od warunków geologicznych i głębokości odwiertów (w przypadku kolektora pionowego) wynosić może od 70.000 do nawet 220.000 zł. Natomiast w przypadku powietrznej pompy ciepła jest znacznie niższy. Nie ma także ryzyka niewłaściwego dobrania wielkości dolnego źródła (kolektora pionowego lub poziomego), czy też popełnienia błędów wykonawczych.

Montaż powietrznej pompy ciepła - formalności

Powietrzne pompy ciepła powietrze-woda do c.o. i c.w.u. cieszą się coraz większą popularnością nie tylko ze względu na swoją funkcjonalność, ale także dzięki prostemu montażowi i kompaktowej formie. Co istotne, są łatwe w obsłudze, a dzięki niewielkim rozmiarom można je zainstalować w pomieszczeniach gospodarczych, a nawet w przedpokoju, gabinecie czy w kuchni, ponieważ ich design doskonale wpisuje się w niemal każde wnętrze. Na pewno wiele osób zastanawia się, czy instalacja powietrznej pompy ciepła wymaga jakiś formalności? Naturalnie, przed rozpoczęciem prac może być konieczne ich dopełnienie. Wszystkie kwestie związane z tego rodzaju inwestycją reguluje kilka różnych ustaw, w tym: prawo budowlane, prawo geologiczne i górnicze, prawo wodne, prawo ochrony środowiska, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Jednak rodzaj tych formalności zależy przede wszystkim od rodzaju urządzenia. Z formalnego punktu widzenia pompy ciepła są najłatwiejsze do instalacji. Nie wymagają bowiem dopełniania żadnych formalności, poza pewnymi wyjątkami, które dotyczą montażu powietrznej pompy ciepła:

• typu SPLIT o pojemności układu chłodniczego powyżej 5 kg ekwiwalentu CO2. (taką ilość czynnika zawiera prawie każda pompa o mocy ponad 10 kW). W takim przypadku wymagana jest karta urządzenia i rejestracja w CRO (Centralny Rejestr Operatorów), która wynika z ustawy F-gazowej o substancjach zubożających warstwę ozonową (SZWO);
• na terenie (lub w budynku), który jest wpisany do rejestru zabytków. Uzyskać trzeba wtedy pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. Jeśli natomiast budynek wpisany jest do rejestru zabytków, to wymagane jest pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz pozwolenie na budowę;
• na obszarze objętym programem Natura 2000. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 3 Prawa budowlanego „przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko”.

Czy sama powietrzna pompa ciepła wystarczy do ogrzania budynku?

Wraz ze spadkiem temperatury zewnętrznej, obniża się również wydajność grzewcza powietrznych pomp ciepła. Część z nich pracuje tylko do temperatur zewnętrznych wynoszących -15°C, a gdy jest ona niższa powietrza pompa wyłącza się. Dostępne są także urządzenia, które mogą pracować przy temperaturach powietrza przy nawet -28°C, jednak trzeba wówczas dokładnie przeanalizować to, czy przy tak niskich temperaturach ich praca będzie w ogóle opłacalna.

Często powietrzną pompę ciepła wyposaża się w grzałkę elektryczną (lub zamiennie w elektryczny podgrzewacz przepływowy), która służy do szybkiego odmrażania oblodzonego parownika, co pozwala na szybki powrót pompy do normalnej pracy (działa ona również wtedy, gdy ilość ciepła dostarczanego przez pompę nie zaspokaja potrzeb energetycznych budynku). Ważne jest jednak, aby jej udział w zaspokajaniu zapotrzebowania na ciepło nie przekraczał 10 proc. w skali roku, inaczej bowiem zainstalowana pompa ciepła nie przyniesie oczekiwanych zysków.

Powietrzne pompy ciepła są w zupełności przystosowane do naszego klimatu, za co odpowiadają sprężarki nowej generacji. Te nowoczesne urządzenia grzewcze są w stanie ogrzewać budynek i przygotowywać c.w.u. nawet, gdy temperatura powietrza na zewnątrz spada poniżej -20°C (w Polsce ze względu na ocieplenie klimatu zdarza się to jednak coraz rzadziej). Obawiając się bardzo niskich temperatur, można jednak do instalacji dokupić grzałkę elektryczną, która rozwiązuje problem bardzo niskich temperatur. Ponadto w przypadku domów modernizowanych, powietrzna pompa ciepła może współpracować z obecnym tam już wcześnie źródłem ciepła, takim jak: kocioł gazowy węglowy, czy olejowy.

Tryby pracy pompy ciepła powietrznej

W zależności od rodzaju przeznaczenia i związanych z nim temperatur, pompy ciepła pracować mogą w różnych trybach (pojedynczo lub też we współpracy z innymi wytwornicami ciepła). Wyróżnia się cztery tryby pracy pompy ciepła:

• tryb monowalentny - oznacza, że pompa ciepła pokrywa w 100 proc. zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku. W tym przypadku nie jest zatem potrzebne żadne inne urządzenie grzewcze. Rozwiązanie to stosuje się głównie w przypadku gruntowych pomp ciepła w nowoczesnych budynkach o wysokim standardzie energetycznym. Dobór pompy ciepła powietrze-woda musi natomiast uwzględniać zmniejszenie mocy grzewczej przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych;
• tryb monoenergetyczny wprowadza jej wsparcie przez dodatkowe elektryczne źródło energii. Stanowić je może wbudowana grzałka (podgrzewacz przepływowy) lub też kocioł elektryczny. Tego typu rozwiązanie sprawdza się gdy pompa pokrywa przynajmniej ok. 90 proc. rocznego zapotrzebowania na ciepło;
• tryb biwalentny alternatywny oznacza, że pompa ciepła pokrywa 60 - 80 proc. rocznego zapotrzebowania na ciepło. W ujemnych temperaturach sprawność pompy ciepła typu powietrze-woda znacząco się obniża, a po osiągnięciu punktu biwalencyjnego, przekazuje wytwarzanie ciepła bardziej efektywnemu źródłu (od tego punktu pompa ciepła jest wyłączona). Tryb ten stosować można do współpracy z kotłem gazowym, olejowym lub na paliwo stałe;
• tryb biwalentny równoległy oznacza, że od określonej temperatury zewnętrznej, pompa ciepła wraz z drugim źródłem ciepła pracują równolegle. Przy czym, im niższa jest temperatura zewnętrzna, tym udział kotła jest większy (sięga on 100 proc. w przypadku gdy koszty energii cieplnej z pompy przekraczają koszty ciepła pozyskiwanego z innej wytwornicy ciepła). Tryb ten jest jednak możliwy do zastosowania z urządzeniami o dobrej regulacyjności, takimi jak jak np. gazowy kocioł kondensacyjny.

Powietrzna pompa ciepła - cena z montażem

Ile kosztuje pompa ciepła powietrzna? Pompy ciepła typu powietrze-powietrze i powietrze-woda w porównaniu z innymi rodzajami pomp, są najtańszym rozwiązaniem. Cena dobrej i markowej powietrznej pompy ciepła ta wraz z jej montażem w przypadku średniej wielkości domu wynosi ok. 40.000 - 60.000 zł netto. Wraz z fotowoltaiką jest to natomiast wydatek rzędu ok. 70.000 - 100.000 zł. Cena pompy ciepła powietrznej jest więc znacznie niższa niż w przypadku jej gruntowych odpowiedników, odpadają tu bowiem koszty związane z kupnem i montażem źródła dolnego:

Koszt pompy ciepła powietrznej jest więc porównywalny z instalacją kotła gazowego czy kotła na biomasę. W przypadku tego pierwszego trzeba w budżecie uwzględnić konieczność wymurowania komina i wykonania obróbek dachowych lub też przyłącza gazu wraz z kosztami projektu oraz wyznaczenie dodatkowego pomieszczenia na opał. Natomiast decydując się instalację kotła na biomasę, oprócz samego urządzenia doliczyć trzeba wydatki związane z buforem wody grzewczej o pojemności 300 litrów z drogim podłączeniem, a także sprzęt podwyższając temperaturę powrotu wody.

Ponadto, za wyborem powietrznych pomp ciepła wpływać mogą niskie koszty eksploatacyjne w energooszczędnych budynkach przy stosunkowo niewielkich kosztach inwestycyjnych. Nie można również zapominać o możliwości obniżenia kosztów takiej inwestycji, dzięki skorzystaniu z różnych form dofinansowania do pomp ciepła, w tym również pomp ciepła powietrznych.

Ile trwa montaż powietrznej pompy ciepła?

Czas montażu powietrznej pompy ciepła w dużej mierze zależy od stopnia skomplikowania instalacji. Najczęściej jednak prace z tym związane trwają maksymalnie od 1 do 3 dni. Ponadto, uwzględnić trzeba także czas potrzebny na pierwsze uruchomienie instalacji. Konieczne jest bowiem:

• sprawdzenie zgodności wykonania instalacji z dokumentacją;
• wyregulowanie i zaprogramowanie automatyki urządzenia. Gwarantuje to nie tylko bezpieczeństwo i komfort podczas jego użytkowania, ale bezawaryjną i ekonomiczną pracę przez następne 20-30 lat.

Powietrzna pompy ciepła - jak dobrać odpowiednie urządzenie?

Zróżnicowana i szeroka oferta powietrznych pomp ciepła pozwala dostosować ich wybór do oczekiwań technicznych i cenowych inwestora. Czym kierować się zatem przy wyborze odpowiedniej pompy ciepła powietrznej? Otóż będzie to na pewno moc pompy ciepła, aby ją określić konieczne będą dwie wartości:

• zapotrzebowanie budynku na ciepło (charakteryzuje budynek);
• zapotrzebowanie mocy cieplnej na potrzeby podgrzewania ciepłej wody użytkowej (co zależy od liczby mieszkańców).

Jeśli inwestor ma w planach budowę domu, to wartość zapotrzebowania nieruchomości na ciepło powinna być określona w projekcie. W przypadku natomiast gdy w grę wchodzi remont starego budynku i wymiana instalacji grzewczej, to konieczne jest zebranie danych niezbędnych do obliczeń. Aby powietrzna pompa ciepła spełniła oczekiwania inwestora należy dokładnie dobrać moc grzewczą (Pg) pompy i skonfigurować ją z innymi elementami instalacji. Przy czym, moc grzewcza urządzenia powinna być dobrana w taki sposób, aby była zbliżona do zapotrzebowania budynku na ciepło, które określa się wykonując obliczenia zgodnie z polską normą PN-EN 12831 dla temperatury minimalnej obowiązującej w strefie klimatycznej, w której pracować ma powietrzna pompa ciepła.

Przy wyborze odpowiedniej pompy ciepła nie należy jednak kierować się jedynie jej mocą, koniecznie trzeba zwrócić uwagę również na sprawność urządzenia oraz stosunek tych wartości do ceny, czyli koszt kilowata mocy oraz koszt jednostkowy COP. Oba te wskaźniki bowiem decydować będą o ekonomicznej efektywności tego rodzaju inwestycji. Ponadto niezwykle istotne jest prawidłowe dobranie pompy ciepła powietrze-woda pod konkretne preferencje użytkownika. Należy więc uwzględnić:

• temperaturę instalacji grzewczej;
• metraż budynku i jego charakterystykę energetyczną;
• temperaturę jaką chcemy uzyskać w pomieszczeniach;
• posiadanie sterowania strefowego w pomieszczeniach;
• wielkość odbiorników ciepłej wody użytkowej, np. duża deszczownica;
• potrzeby związane z ogrzewaniem i chłodzeniem budynku;
• to czy pompa ciepła będzie jedynym źródłem ciepła w budynku czy też będzie współpracować z innymi, takimi jak np. kocioł gazowy czy olejowy;
• usytuowanie budynku względem południa (najlepiej nasłonecznionej strony świata);
• wymagania co do zasilania w energię elektryczną. Pompy ciepła mogą być zasilane prądem jednofazowym bądź trójfazowym (pompy mocniejsze, czyli od ok. 15 kW, wymagają zwykle trójfazowego, mniejsze natomiast bywają dostępne w obu wersjach);
• system wentylacji, albowiem inwestycja w pompę ciepła opłaca się jeszcze bardziej, gdy wentylację grawitacyjną zastąpi się wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła (rekuperacją). Wówczas zapotrzebowanie budynku na moc grzewczą pompy ciepła jest dużo niższe.

Ile prądu zużywa pompa ciepła powietrzna - roczne wyliczenia

Pompa ciepła powietrzna to jeden z najtańszych sposobów ogrzewania domu (niższy koszt eksploatacji jest jedynie w przypadku gruntowych pomp ciepła). W zależności od typu urządzenia i górnego źródła (rodzaju ogrzewania), koszt ogrzewania pompą ciepła powietrzną pomieszczeń i przygotowania c.w.u. w przypadku domu o powierzchni 150 m2, poddanego termomodernizacji do standardu WT 2017 - EU 80 kWh/m2rok, z dopłatą do paliw i energii 2022/2023, to roczny wydatek rzędu od 3.750 zł do 5.210 zł (bez fotowoltaiki):

Roczny koszt przygotowania c.w.u. dla rodziny 4-osobowej i ogrzewania pompą ciepła domu w standardzie WT 2017 i EU=80 kWh/m2rok) z dopłatami do paliw i energii 2022/2023 bez instalacji PV. Opracowanie enerad.pl na podstawie: POBE

Koszt ogrzewania domu w tym samym standardzie i tej samej powierzchni (z uwzględnieniem dopłat) z instalacją fotowoltaiczną to natomiast wydatek od 2.136 zł do 3.516 zł:

Roczny koszt przygotowania c.w.u. dla rodziny 4-osobowej i ogrzewania pompą ciepła domu w standardzie WT 2017 i EU=80 kWh/m2rok) z dopłatami do paliw i energii 2022/2023 z instalacją PV. Opracowanie enerad.pl na podstawie: POBE

Pompa ciepła powietrzna - czy warto?

Wśród głównych korzyści posiadania pompy ciepła powietrznej wymienić należy:

• wielofunkcyjność - urządzenie to może służyć zarówno do ogrzewania domu, grzania wody użytkowej, jak i do chłodzenia w upalne dni;
• dbałość o środowisko naturalne - istota działania pompy ciepła polega na wykorzystaniu zasobów energii naturalnej, a jej eksploatacja nie powoduje emisji szkodliwych związków;
• bezpieczeństwo - przy tego rodzaju urządzeniu grzewczym nie ma ryzyka zaczadzenia, pożaru, czy wybuchu;
• oszczędność - pompy ciepła korzystają z odnawialnych i darmowych źródeł energii, co czyni je najtańszymi obecni źródłami energii grzewczej;
• niskie koszty eksploatacyjne przy stosunkowo niewielkich kosztach inwestycyjnych;
• możliwość połączenia z panelami fotowoltaicznymi, dzięki czemu urządzenie to działa praktycznie bezkosztowo;
• czystość - inwestor pozbywa się z domu kurzu i brudu który towarzyszy tradycyjnej kotłowni;
• długa żywotność, która wynosić może nawet kilkadziesiąt lat;
• możliwość uzyskania dofinansowania do pompy ciepła m.in. z programów Czyste Powietrze i Moje Ciepło oraz gminnych ze środków przeznaczonych na ten cel (dofinansowanie do wymiany pieca);
• możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej;
• możliwość ubiegania się o kredyt na pompę ciepła;
• gwarancja niższego kosztu budowy domu (wystarczy odrobina przestrzeni, przyłącza wody i elektryczne);
• duży wybór modeli pomp ciepła (zapraszamy do naszego rankingu najlepszych pomp ciepła);
• komfort użytkowania i pełna automatyka - nie wymaga ona uciążliwej obsługi, która sprowadza się jedynie do odpowiednich ustawień regulatora i dostosowania pracy instalacji do indywidualnych potrzeb użytkowników;
• kompaktowość i estetyka - pompa nie zajmuje dużo miejsca i można ją umieścić w każdym pomieszczeniu budynku mieszkalnego, ponadto do jej zastosowania nie jest konieczny montaż mało estetycznych grzejników ściennych;
• szybki zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych - realny czas zwrotu inwestycji wynosi 7-9 lat w stosunku np. do kotłowni na gaz, olej opałowy, czy ogrzewania elektrycznego;
• dostępność i uniwersalność - urządzenie można zamontować zarówno w nowych jak i zmodernizowanych budynkach
  szybki i prosty montaż - zamontowanie powietrznej pompy ciepła zajmuje nie więcej niż 3 dni (nie trzeba także przekopywać ogrodu czy wykonywać odwiertów).