Fotowoltaika - jakie dokumenty? Zależy od sytuacji
Jak wynika z informacji udostępnianych przez Agencję Rynku Energii, we wrześniu 2021 roku, zainstalowana moc instalacji fotowoltaicznych w Polsce przekroczyła 6 GW. Na początku 2022 roku wynik ten może zaś zbliżyć się do 7 GW, a może nawet przekroczyć ten pułap. To efekt zintegrowanej polityki wsparcia prowadzonej przez ostatnie lata w Polsce, obejmującej szereg działań, takich jak:
- korzystne systemy rozliczenia energii z fotowoltaiki - mowa tu o tzw. systemie opustów, który zakładał ilościowe rozliczenie nadwyżek energii wprowadzonych do sieci (w stosunku 1:0,8 lub 1:0,7),
- dostępność długiej listy atrakcyjnych dofinansowań do fotowoltaiki - dla osób fizycznych, ale także firm czy rolników - takich jak np. Mój Prąd, Agroenergia czy Energia Plus,
- uproszczenie procedur i formalności związanych z wdrożeniem fotowoltaiki - jeszcze kilka lat temu korzystanie z mikroinstalacji wymagało prowadzenia działalności gospodarczej i posiadania koncesji na sprzedaż energii. Użytkownicy mikroinstalacji (wtedy - jeszcze nie prosumenci) musieli też m.in. płacić za przyłączenie instalacji do sieci.
Dzisiaj, do zamontowania mikroinstalacji o mocy do 50 kW nie potrzeba koncesji ani prowadzenia działalności gospodarczej, a za wymianę licznika na dwukierunkowy i podłączenie mikroinstalacji płaci zakład energetyczny.
Oczywiście, ograniczenie zbędnej biurokracji nie oznacza zupełnego braku obowiązków formalnych związanych z fotowoltaiką - dokumenty techniczne i prawne w pewnych sytuacjach mogą być wymagane. Kiedy konkretnie?
- Przy podłączaniu instalacji fotowoltaicznej do operatora sieci - dostępne są dwa tryby: na zgłoszenie i na podstawie wniosku o określenie warunków przyłącza. W obu przypadkach wymagane będą pewne dokumenty dotyczące m.in. specyfiki współpracy instalacji z siecią.
- Przy wnioskowaniu o dofinansowanie do fotowoltaiki - potwierdzające przeprowadzenie i koszt instalacji.
- Przy uzgadnianiu instalacji fotowoltaicznej z Państwową Strażą Pożarną - dla systemów o mocy powyżej 6,5 kW.
- W pewnych sytuacjach - przed montażem instalacji fotowoltaicznej - w przypadku gdy miejsce montażu objęte jest nadzorem np. konserwatora zabytków.
Oprócz tego, należy nadmienić, że każda instalacja fotowoltaiczna powinna posiadać odpowiednią dokumentację techniczną, związaną z konkretnymi podzespołami wchodzącymi w jej skład.
W dalszej części artykułu dokładnie określimy, jakie dokumenty do fotowoltaiki powinniśmy posiadać, by bez problemu przebrnąć przez formalności.
Jakie dokumenty do fotowoltaiki? Specyfikacja techniczna
Instalacja fotowoltaiczna to w istocie zestaw odpowiednio skomponowanych, połączonych ze sobą podzespołów fotowoltaicznych. Szczególne znaczenie ma w nim przede wszystkim falownik oraz moduły fotowoltaiczne. To od tych urządzeń zależy moc i specyfika pracy całego zestawu fotowoltaicznego i to właśnie one mogą mieć wpływ na stabilność pracy sieci energetycznej. Dlatego podzespoły te powinny posiadać listę dokumentów określających ich parametry techniczne, charakterystykę ruchową i eksploatacyjną.
Jeśli chodzi o moduły fotowoltaiczne, to powinny być one Wam dostarczone wraz z następującymi dokumentami:
- Karta katalogowa/informacyjna modułu, w której znajdują się szczegółowe informacje na temat urządzenia - m.in. parametry operacyjne, charakterystyka elektryczna, warunki pracy i dane mechaniczne, wymiary, certyfikaty i gwarancje, właściwości elektryczne w różnych warunkach testowych (STC i NOCT).
- Certyfikat zgodności modułów z normami, m.in. CE, wykonany przez niezależną jednostkę certyfikującą, potwierdzający spełnianie wymogów ochrony określonych w Dyrektywie Niskonapięciowej.
Dokumenty muszą być dostarczone w języku polskim. W przypadku tłumaczeń, zgodność przekładu powinna być poświadczona np. przez tłumacza przysięgłego.
W przypadku falownika, wymagane są:
- Karta katalogowa/informacyjna falownika - która podobnie jak w przypadku paneli będzie zawierała m.in. najważniejsze informacje na temat parametrów pracy po stronie DC i AC, zastosowane zabezpieczenia czy dane na temat sprawności.
- Certyfikat NC RfG - który potwierdza zgodność urządzenia z unijnym kodeksem sieci (Network Codes Requirements for Generators).
Uwaga! Do 30 kwietnia 2022 roku, obowiązuje okres przejściowy, który dopuszcza zamiast certyfikatu NC RfG, stosowanie certyfikatu na zgodność z normą PN-EN 50549-1 oraz/lub normą PN-EN 50549-2. Warunkiem skorzystania z tej alternatywy jest jednak przedłożenie dokumentu potwierdzającego przystąpienie przez producenta do certyfikacji zgodności z wymogami kodeksu NC RfG.
Również i w tym przypadku dokumenty powinny być w języku polskim.
Skąd wziąć wszystkie te materiały? Dobra wiadomość jest taka, że techniczną dokumentację instalacji fotowoltaicznej (a konkretnie jej podzespołów) zawsze powinniśmy otrzymać przy zakupie podzespołów - zarówno przeprowadzanym na własną rękę, jak i w ramach montażu instalacji fotowoltaicznej. Jeśli decydujemy się na kompleksową usługę, polegającą na doborze i instalacji zestawu PV, wszystkie te dokumenty przygotowuje firma fotowoltaiczna.
Dlaczego są one ważne? Przede wszystkim dlatego, że są obowiązkowym elementem dokumentacji zgłoszeniowej dla fotowoltaiki. Bez nich nasz system nie zostanie podłączony do sieci
Dokumenty do zgłoszenia fotowoltaiki
Dokumenty odnoszące się do specyfikacji technicznej w prostych krokach prowadzą nas do jednej z podstawowych sytuacji, gdy konieczne będzie wypełnienie formalności związanych z posiadaniem instalacji fotowoltaicznej. Chodzi o etap podłączenia fotowoltaiki do sieci, który jest niezbędny by nasza fotowoltaika on-grid mogła rozpocząć produkcję energii.
Zakończenie montażu instalacji fotowoltaicznej, która nie posiada magazynu energii i nie może pozostać systemem zamkniętym (off-grid, niepodłączonym do sieci) wymaga poinformowania o tym fakcie zakładu energetycznego. Ten zaś ma obowiązek wymienić licznik na dwukierunkowy (bez tego, produkcja będzie Wam “nabijać” rachunek, zamiast go obniżać).
Zawiadomienie o zakończeniu prac może odbywać się w dwóch trybach, które będą wiązały się z różnym zakresem dokumentacji:
- podłączenie na podstawie zgłoszenia - to maksymalnie uproszczona procedura, którą stosuje się, gdy moc instalacji PV nie przekracza mocy przyłączeniowej,
- podłączenie w połączeniu ze zmianą warunków przyłączeniowych - nieco bardziej skomplikowana procedura, stosowana, gdy moc przyłączeniowa jest za niska w stosunku do mocy instalacji.
Jakie dokumenty do fotowoltaiki? Tryb “na zgłoszenie”
Zacznijmy od sytuacji, w której nie ma potrzeby zwiększenia mocy przyłączeniowej. W tym przypadku, będziemy potrzebować kilku dokumentów:
- Wniosek o zgłoszenie mikroinstalacji (wniosek ZM) - jego wygląd, jak na razie jest ustalany indywidualnie przez każdego z operatorów. Wzór znajdziecie albo na stronie operatora sieci dystrybucji, właściwego dla Waszego miejsca zamieszkania, albo w naszym artykule o podłączeniu fotowoltaiki do sieci. Podaje się w nim dane właściciela mikroinstalacji, dane techniczne i elektryczne instalacji (m.in. rodzaj i moc modułów, falownika, moc ogólną instalacji), a także dane na temat certyfikowanego wykonawcy instalacji (potrzebny jest jego podpis!).
- Specyfikację techniczną - którą opisywaliśmy wyżej, a zatem certyfikaty zgodności i karty katalogowe paneli i falownika/falowników.
- Schemat instalacji fotowoltaicznej - konkretyzuje on sposób podłączenia mikroinstalacji w budynku i zakreśla granice własności stron. Powinien być wykonany i podpisany przez uprawnionego instalatora lub elektryka.
- Wydruk z KRS lub CEIDG - tylko w sytuacji, gdy właścicielem instalacji jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
- Pełnomocnictwo, jeśli instalacja jest zgłaszana w imieniu właściciela.
Jeśli chcielibyście wiedzieć, jak wygląda cała procedura możecie to sprawdzić w naszym artykule “Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci? Formalności krok po kroku”.
Fotowoltaika - formalności i dokumenty podłączeniowe w trybie “z określeniem warunków przyłącza”
Gdy moc instalacji fotowoltaicznej i moc przyłączeniowa się nie zgrywają, zgłoszenie powinno być poprzedzone zmianą mocy przyłączeniowej. Do tego niezbędne będą następujące dokumenty:
- Wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej dla odbiorców energii elektrycznej - odpowiedni wniosek znajdziecie na stronie OSD właściwego dla miejsca zamieszkania.
- Plan zabudowy albo szkic sytuacyjny, który zarysuje umiejscowienie obiektu względem istniejącej sieci oraz sąsiadujących budynków (dokument ten nie jest konieczny jeśli Waszym operatorem jest Tauron i zwiększenie dotyczy zwiększenia mocy istniejącego budynku).
- Pełnomocnictwo - jeśli wniosek jest składany w imieniu wnioskującego.
Złożenie wniosku o zmianę warunków przyłączenia jest możliwe, jeśli posiadamy tytuł prawny do nieruchomości!
Oprócz tego, potrzebne będą wymieniane już wyżej dokumenty do zgłoszenia fotowoltaiki, czyli: wniosek ZM, certyfikaty i karty katalogowe urządzeń, schemat elektryczny, a także ewentualnie - pełnomocnictwo oraz wydruk KRS lub CEIDG.
Fotowoltaika - formalności PPOŻ
Zgodnie z przepisami wprowadzonymi 29 sierpnia 2019 roku, instalację fotowoltaiczną o mocy ponad 6,5 kW należy uzgodnić z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej. Należy również poinformować organ Państwowej Straży Pożarnej - Komendę Powiatową.
Niestety, w przepisach brakuje konkretnych wytycznych co do zakresu uzgodnień oraz niezbędnej dokumentacji. Praktyka pokazuje jednak, że w formalnościach PPOŻ przydatne będą następujące dokumenty:
- schemat elektryczny instalacji fotowoltaicznej,
- szczegółowy projekt instalacji, który pozwoli rzeczoznawcy dokonać oceny charakterystyki zagrożenia pożarowego i sprawdzenia środków ochrony przed pożarem. Musi uwzględniać też przygotowanie dróg dla ekip ratowniczo-gaśniczych i oznaczenie obiektu znakiem bezpieczeństwa,
- zawiadomienie dla Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej - dokument powinien uwzględniać dane na temat instalacji oraz obiektu (np. kwalifikację pożarową, zagrożenie wybuchem, zastosowane zabezpieczenia). Załącznikiem zawiadomienia jest schemat elektryczny instalacji, a niekiedy również inne dokumenty - np. projekt instalacji uzgodniony z rzeczoznawcą, plan urządzenia fotowoltaicznego czy kopia oświadczenia o zakończeniu prac. Szczegóły zależą od jednostek PSP.
Instalacja fotowoltaiczna - dokumentacja budowlana
A jak kwestia dokumentacji instalacji fotowoltaicznej wygląda w świetle przepisów budowlanych?
Instalacje o mocy do 150 kW nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani zgłaszania. Ich montaż, w większości przypadków nie będzie zatem wiązał się z wizytą w urzędzie.
Wyjątkiem od tej reguły są instalacje powstające na obiektach wpisanych do rejestru zabytków lub obszarach wpisanych do rejestru zabytków.
Dokumentacja instalacji fotowoltaicznej - budynki i obszary będące pod ochroną konserwatora zabytków
W przypadku budynków, które są wpisane do rejestru zabytków, bez względu na umiejscowienie i moc instalacji istnieje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę. To wymaga następujących dokumentów:
- wniosek o pozwolenie na budowę,
- projekt zagospodarowania działki/terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany,
- decyzje o warunkach zabudowy - jeśli jest wymagana,
- dowód uiszczenia opłaty.
Oprócz tego potrzebna jest zgoda Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. To z kolei wymaga złożenia:
- wniosku o umieszczenie na zabytku wpisanym do rejestru zabytków urządzeń technicznych,
- projektu umieszczenia urządzeń na zabytku z uwzględnieniem stron świata,
- oświadczenia/dokumentu potwierdzającego posiadanie tytułu prawnego do korzystania z obiektu,
- oznaczenia lokalizacji inwestycji na kopii mapy.
Wzory dokumentów znajdziecie na stronie Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków.
Jeśli instalacja ma powstać na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, zamiast pozwolenia na budowę, wystarczy wykonać zgłoszenie. Do tego będziecie potrzebować:
- wniosku “Zgłoszenie robót budowlanych”,
- oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania budynkiem na cele budowlane,
- planu orientacyjnego - szkicu, rysunku.
Oprócz tego, potrzebna będzie również zgoda Konserwatora Zabytków, której uzyskanie warunkują opisane wyżej dokumenty.
Jakie dokumenty do dofinansowania fotowoltaiki?
Jedną z bardziej angażujących formalności jest również kwestia uzyskania dofinansowania do fotowoltaiki. Otrzymanie środków z programów publicznych właściwie zawsze wiąże się ze sporą dozą biurokracji.
Jakie dokumenty do dofinansowania fotowoltaiki należy przygotować? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, bo wszystko zależy od wielu różnych czynników - m.in. od podmiotu ubiegającego się o wsparcie czy wytycznych programu dofinansowania.
Dla przykładu, w przypadku:
- dotacji warszawskiej - oprócz wniosku o przyznanie dotacji, będziemy potrzebować: zgody właściciela/współwłaściciela nieruchomości na przeprowadzenie inwestycji, zaświadczeń i informacji dotyczących pomocy de minimis (dotyczy to wyłącznie podmiotów gospodarczych), ewentualnie - pełnomocnictwa,
- program Mój Prąd - wymaga z kolei przedstawienia faktury za dostawę i montaż instalacji, dowodu zapłaty tej faktury, zaświadczenia z OSD o montażu licznika, ewentualnie - oświadczenia o samodzielnym montażu, jeśli taki był przeprowadzony,
- Energia Plus - jako program wysokobudżetowy, skierowany do przedsiębiorców będzie już wymagał większej liczby dokumentów: np. pełnomocnictwa do podpisywania wniosków, uproszczonego schematu technologicznego, sprawozdań finansowych, statutu lub umowy spółki, dokumentów potwierdzających źródła finansowania.
W przypadku dokumentów do dofinansowania fotowoltaiki nie istnieje zatem uniwersalne zestawie zaświadczeń i wniosków. Dlatego, w przypadku dotacji warto każdorazowo sprawdzić, jakie formalności są wymagane przez udzielającego wsparcia.
Jak widać, w większości przypadków liczba dokumentów i formalności związanych z instalacją PV nie są zbyt rozbudowane. To, jakie dokumenty do fotowoltaiki będą potrzebne, zależą ostatecznie od indywidualnej sytuacji inwestora.
