Fotowoltaika na gruncie. 8 kluczowych informacji

Kiedy wybrać fotowoltaikę na gruncie, a kiedy fotowoltaikę na dachu?

Wielu z nas, na hasło fotowoltaika, ma przed oczami fotowoltaikę dla domu jednorodzinnego czy też fotowoltaikę dla firmy zainstalowaną na dachu. W istocie, dach to jedno z najlepszych i najczęściej wybieranych miejsc montażu instalacji fotowoltaicznej. Nie zawsze jednak można z niego skorzystać. Alternatywę, czyli fotowoltaikę wolnostojącą warto rozważyć wtedy, gdy:

• na dachu brakuje miejsca do zamontowania zestawu fotowoltaicznego o pożądanej mocy. Przeciętnie, 1 kW instalacji wymaga około 6,5 m2 dachu. Jeśli dach jest niewielki i ma skomplikowaną budowę, montaż fotowoltaiki może być trudny i kosztowny, a niekiedy nawet niemożliwy;
• spadek dachu jest nietypowy - zwykle dachy budowane są z kątem nachylenia ok. 30-45 stopni. Bywają jednak budynki o większym nachyleniu, który to nie sprzyja produkcji energii ze słońca;
• dach wymaga remontu - instalacja fotowoltaiczna jest dość ciężka, dlatego ze względów bezpieczeństwa, powinna zostać umieszczona tylko na dachu, który poradzi sobie z takim obciążeniem. Przy montażu fotowoltaiki, stan dachu ma również znaczenie pod względem ekonomicznym - jeśli wiadomo, że dach potrzebuje naprawy, nie ma sensu stawiać na nim instalacji, gdy jej montaż i późniejszy demontaż mocno podniesie koszty inwestycji.

Jeśli jednak nie mamy tego typu problemów i nie chcemy zajmować sobie miejsca na działce, dobrym pomysłem może być fotowoltaika na dachu.

Przegląd konstrukcji pod panele fotowoltaiczne na gruncie

Konstrukcje pod panele fotowoltaiczne na gruncie muszą spełniać szereg kryteriów technicznych oraz być dostosowane do warunków lokalnych, takich jak rodzaj gruntu, ekspozycja na wiatr, czy śnieg. Oto przegląd najpopularniejszych typów konstrukcji pod panele fotowoltaiczne:

• Wbijanie lub wkręcanie w grunt - w tym przypadku elementy podtrzymujące moduły umieszcza się bezpośrednio w ziemi, na głębokości ok. 1,5 m (w zależności od rodzaju gleby). Konstrukcje te mogą obejmować podpory przednie i tylne lub jedną centralną podporę. Na podporach montuje się stelaż z belek wzdłużnych i szyn skośnych, które stabilizują konstrukcję i umożliwiają montaż paneli przy użyciu klem.

• Montowane na betonie - w tym rozwiązaniu stalowe pale konstrukcji mocuje się do betonowego fundamentu bądź zalewa się betonem, w przygotowanych wcześniej otworach. To nieco bardziej inwazyjna metoda montażu, która może wymagać większych prac ziemnych.

• Na podporach - z obciążeniami lub bez. Opcja ta nie jest jednak wykorzystywana na szerszą skalę, z racji tego, że tego typu konstrukcję trudniej zabezpieczyć np. przed porwaniem przez wiatr, zabrudzeniem czy zniszczeniem.

• Śledzące - chodzi o tu o tzw. trackery. To zaawansowane konstrukcje, które pozwalają na dynamiczne ustawienie paneli fotowoltaicznych w zależności od położenia słońca. Dzięki temu, panele mogą efektywniej wykorzystywać światło słoneczne, co zwiększa ich wydajność energetyczną. Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź:  Fotowoltaika na trackerach, czyli system podążania za słońcem

Więcej o typach systemów montażowych możesz dowiedzieć się naszego artykułu:  Mocowania paneli fotowoltaicznych - rodzaje i ich przeznaczenie

Warto pamiętać, że bez względu na technikę montażu, decydując się na fotowoltaikę wolnostojącą, i tak będziemy musieli liczyć się z naruszeniem wyglądu naszego trawnika. W każdym z przypadków konieczne będzie wykopanie np. rowów na przewody zasilające.

Jak przebiega montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie?

Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie rozpoczyna się od wyboru odpowiedniej lokalizacji, która zapewni optymalne nasłonecznienie. Następnie przeprowadza się prace ziemne i przygotowuje się fundamenty, które mogą być betonowe lub składać się ze wbijanych bądź wkręcanych podpór. Po zainstalowaniu konstrukcji nośnej, na której umieszczane są szyny montażowe, następuje faza mocowania paneli fotowoltaicznych. Każdy panel jest zabezpieczany za pomocą specjalnych klem, co gwarantuje stabilność i odpowiednią orientację względem słońca. Finalnie instalowane są komponenty elektryczne, takie jak inwertery i okablowanie, które są niezbędne do przekształcenia i dystrybucji wyprodukowanej energii. Proces kończy się testowaniem i uruchomieniem instalacji, aby upewnić się, że wszystko funkcjonuje prawidłowo.

Ile miejsca zajmuje fotowoltaika na gruncie?

To, ile miejsca zajmie fotowoltaika na gruncie zależy od jej mocy oraz ilości i wymiarów modułów fotowoltaicznych. Przeciętna instalacja fotowoltaiczna na gruncie, o mocy ok. 10 kW zajmie od ok. 40 m2 do 50 m2. Im większa moc modułów, tym lepiej można wykorzystać dostępną przestrzeń.

Więcej o wadze i wymiarach paneli fotowoltaicznych dowiecie się tu: Ile waży panel fotowoltaiczny? Jakie są wymiary paneli PV?

Przepisy dotyczące fotowoltaiki na gruncie

Wbrew pozorom, fotowoltaika na gruncie nie wymaga żadnych specjalnych formalności — większość wymogów będzie dokładnie taka sama, jak w przypadku fotowoltaiki dachowej.

1. Zgodnie z ogólną zasadą Prawa budowlanego, pozwolenie na budowę fotowoltaiki nie jest konieczne, jeśli moc planowanej instalacji nie przekroczy 150 kW. I to bez względu na miejsce montażu. Wyjątkiem od tej zasady to:
   • montaż fotowoltaiki związany przebudową lub rozbudową budynku,
   • zlokalizowanie miejsca montażu na obszarze cennym przyrodniczo (np. Natura 2000) ,
   • obszar pod panele fotowoltaiczne został wpisany do rejestru zabytków. Więcej na ten temat:  Fotowoltaika a konserwator zabytków - co trzeba wiedzieć?
2. Fotowoltaikę na gruncie trzeba zgłosić do operatora sieci dystrybucyjnej. Jak to zrobić, dowiesz się z artykułu: Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci? Zgłoszenie krok po kroku
3. Do tego obowiązkowe jest uzgodnienie instalacji większych niż 6,5 kW z inspektorem PPOŻ i zawiadomienie organów PSP. Wszystko co musicie wiedzieć na ten temat znajdziecie w artykule: Uzgodnienie PPOŻ fotowoltaiki i zgłoszenie do PSP – jak wygląda?

Poniżej znajdziecie link do artykułu podsumowującego wszystkie wymogi i formalności związane z montażem instalacji fotowoltaicznej na gruncie oraz na dachu.

• Fotowoltaika - jakie dokumenty i formalności mogą być potrzebne?

Gdzie zamontować falownik przy fotowoltaice na gruncie?

Falownik przy fotowoltaice na gruncie zwykle montuje się w jednym z dwóch miejsc:

• Bezpośrednio pod panelami fotowoltaicznymi. Współczesne falowniki są w dużej mierze odporne na działanie warunków atmosferycznych (np. dzięki klasie IP67). To pozwala montować je zaraz przy panelach. Zaletą tego rozwiązania są minimalne straty energii, dobra wentylacja i brak hałasu. Nie jest to jednak najlepsza opcja, jeśli planujemy też montaż magazynu energii.
• W domu lub budynku gospodarczym blisko paneli. To popularna alternatywa, przy której trzeba pamiętać o dobrych zasadach montażu. Ma to swoje zalety — urządzenie jest dodatkowo chronione przed deszczem czy mrozem i jest zawsze pod ręką. Niestety, może generować niewielki hałas.

Uwaga! Planując miejsce montażu falownika warto pamiętać o kilku rzeczach:

• Falownik musi być chroniony przed bezpośrednim działaniem czynników atmosferycznych, takich jak deszcz, śnieg i silne nasłonecznienie. Najlepiej umieścić go w zadaszonym miejscu, np. w specjalnej szafce odpornej na warunki zewnętrzne.
• Falowniki generują ciepło, więc konieczne jest zapewnienie im odpowiedniej wentylacji. Unikaj umieszczania go w zamkniętych, małych przestrzeniach, gdzie mogłoby dojść do przegrzania.
• Falownik powinien być łatwo dostępny do konserwacji i ewentualnych napraw. Upewnij się, że miejsce montażu umożliwia swobodny dostęp technikowi.
• Inwerter jest wartościowym sprzętem, więc warto pomyśleć o zabezpieczeniu go przed kradzieżą. Może to obejmować montaż w zamkniętym pomieszczeniu lub zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń mechanicznych.

Jaki VAT obowiązuje przy panelach fotowoltaicznych na gruncie?

VAT na fotowoltaikę produkującą prąd na potrzeby własne gospodarstwa domowego wynosi 8%. Przy czym nie ma znaczenia, czy instalacja została umiejscowiona na dachu czy na gruncie. Warunkiem jest zamontowanie instalacji na potrzeby budynku zaliczanego do społecznego programu mieszkaniowego. Jego powierzchnia nie może być większa niż 300 m2 (150 m2 w przypadku mieszkań).

W pozostałych przypadkach, m.in. dla gruntowej instalacji fotowoltaicznej dla firm, podatek VAT wynosi natomiast 23%.

Jaki zachować odstęp fotowoltaiki na gruncie od granicy działki?

W Polsce nie ma bezpośrednich przepisów prawnych regulujących minimalną odległość instalacji fotowoltaicznej na gruncie od granicy działki. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury, które reguluje ogólne zasady dotyczące usytuowania budynków, przewiduje minimalną odległość budynku od granicy działki na poziomie 1,5 metra. Jednak ponieważ instalacje fotowoltaiczne nie są traktowane jako budynki, ta reguła nie musi być bezpośrednio stosowana.

Rozwiązania problemu wskazać może natomiast:

• Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP): Jest to kluczowe źródło informacji, które może określać specyficzne wymagania dotyczące odległości instalacji fotowoltaicznych od granic działek. Zalecane jest sprawdzenie, czy na danym terenie obowiązują jakieś specjalne ograniczenia w MPZP.
• Prawo sąsiedzkie: Zgodnie z Kodeksem Cywilnym, działania na własnej nieruchomości nie powinny zakłócać korzystania z nieruchomości sąsiednich w sposób wykraczający poza normalne zarządzanie. Stawiając instalację fotowoltaiczną blisko granicy działki, warto skonsultować to z sąsiadami, aby uniknąć potencjalnych konfliktów, szczególnie związanych z zacienieniem.
• Dobre praktyki branżowe: Niektóre firmy, przyjmują wewnętrzne standardy i zalecają zachowanie, co najmniej 4 metrów odległości od granicy działki, aby zminimalizować ryzyko sporów sąsiedzkich i zwiększyć efektywność instalacji poprzez uniknięcie problemów z zacienieniem.