Ukryte koszty fotowoltaiki: poradnik dla inwestorów

Jakie są ukryte koszty fotowoltaiki?

Wśród ukrytych kosztów fotowoltaiki można wskazać przede wszystkim:

Choć lista wydatków wydaje się długa, bez obaw. Nie wszystkie one są obowiązkowe, jak i nie wszystkie musimy ponosić regularnie. Przyjrzyjmy się zatem im nieco bliżej. Na jakie kwoty trzeba się przygotować? Których ukrytych kosztów fotowoltaiki można uniknąć?

Koszty eksploatacji paneli fotowoltaicznych

Zacznijmy od tych wydatków, które są niezbędne dla zachowania sprawnej i bezpiecznej (!) instalacji fotowoltaicznej.

Przeglądy

Zgodnie z polskimi przepisami, wszystkie instalacje elektryczne należy poddawać szczegółowej inspekcji co najmniej raz na 5 lat. Zasada ta dotyczy również instalacji fotowoltaicznej. Niektórzy wykonawcy fotowoltaiki zalecają, by okres między przeglądami technicznymi fotowoltaiki nie był dłuższy niż 2 lata.

Podczas przeglądu serwisowego, należy sprawdzić m.in. stan modułów, falownika, konstrukcji, okablowania, zacisków, zabezpieczeń stało- i zmiennoprądowych. Oprócz tego konieczne jest przeprowadzenie pomiarów kontrolnych - m.in. napięcia obwodu otwartego, prądu zwarciowego, rezystancji izolacji.

Po co warto wykonywać przeglądy fotowoltaiki? Przede wszystkim dla bezpieczeństwa - poluzowane styki czy uszkodzona izolacja na przewodach mogą doprowadzić do pojawienia się łuku elektrycznego i pożaru fotowoltaiki. Ile kosztuje taki serwis fotowoltaiki? To zależy od mocy instalacji oraz cennika podmiotu wykonującego przegląd.

Serwisy

Innym przykładem ukrytego kosztu fotowoltaiki może być jej serwis pogwarancyjny. Mogą zdarzyć się przypadki, że gwarancja na produkt i montaż wygaśnie, lub z różnych względów nie będzie pokrywać kosztów związanych, czy to z nieprawidłową pracą systemu, czy awarią komponentów. Przykładem takiej sytuacji może być zbicie modułu przed grad czy też uszkodzenia wywołane przez wyładowania elektryczne. Wówczas wszystkie koszty związane z samym urządzeniem, jak i jego wymianą będą spoczywać na nas.

Jak wyglądają przykładowe koszty eksploatacyjne paneli fotowoltaicznych, poza ochroną gwarancyjną?

• Cena wymiany modułu lub falownika może wynosić od 500 do 1000 zł brutto. Do tego należy doliczyć koszt samego urządzenia, który w przypadku modułów może wynieść od ok. 400 do 2.000 zł. Jeśli chodzi o falownik, koszt wynosi od kilku do kilkunastu tysięcy - wszystko zależy od mocy i marki urządzenia.
• Wykonanie pomiarów - ok. 400 - 600 zł brutto.
• Godzina pracy serwisanta - nawet 300 zł brutto.
• Do powyższych stawek należy doliczyć jeszcze koszt dojazdu, w obie strony.

Sprawdź też, jak wyglądają zasady serwisu fotowoltaiki.

Czyszczenie

Kolejnym zabiegiem konserwacyjnym, którego nie warto pomijać, jest okresowe czyszczenie paneli fotowoltaicznych. Jak to robić? Tu zdania są podzielone - wiele zależy bowiem od pogody, ale i też miejsca montażu instalacji. Zaleca się, by panele myć 1-2 razy na rok. O częstotliwości mycia powinien jednak decydować rezultat kontroli wzrokowej.

Przynajmniej raz na kwartał - raz na pół roku należy sprawdzić, czy moduły są czyste i jeśli nie, zacząć działać. Większość modułów jest bowiem pokryta specjalnymi powłokami, które z jednej strony mają utrudniać osadzanie się brudu, a z drugiej mają ułatwiać jego naturalne usuwanie (przez wiatr czy deszczówkę). Od czasu do czasu trzeba skorzystać z profesjonalnego mycia. Przede wszystkim, brudne panele to mniejszy uzysk energii - np. tylko straty w wydajności fotowoltaiki wywołane przez smog mogą sięgać nawet 30%! Ile kosztuje usługa czyszczenia? To zależy m.in. od wielkości instalacji, umiejscowienia systemu (dach, grunt) czy poziomu zabrudzeń.

Ubezpieczenie

Fotowoltaika, działająca na zewnątrz jest wystawiona na wiele niebezpieczeństw, związanych m.in. warunkami atmosferycznymi (wiatr, grad, burze), ale też działaniem osób trzecich (zniszczenie, kradzież). Z racji wysokich kosztów inwestycyjnych rozsądne może się okazać ubezpieczenie instalacji fotowoltaiki. Ochrona obejmuje wówczas większość usterek i zniszczeń. Co więcej, niektóre opcje ubezpieczania uwzględniają nawet spadek wydajności lub przerwy w pracy systemu. Jaki jest koszt polisy? Wszystko zależy od mocy instalacji, jej lokalizacji, przyjętych zabezpieczeń i samej oferty. Jeśli ubezpieczenie paneli jest elementem ubezpieczenia obejmującego nieruchomość składa może wynieść zaledwie kilka złotych. Oddzielne ubezpieczenie to koszt kilkuset złotych.

Utylizacja

Ostatni koszt, jaki może wiązać się eksploatacją instalacji fotowoltaicznej dotyczy ich utylizacji. Tego wydatku nie należy się jednak nadto obawiać. Panele fotowoltaiczne są projektowane tak, by wydajnie działać przez dziesiątki lat. W Szwajcarii od 1982 roku nieprzerwanie działa instalacja fotowoltaiczna o mocy ok. 10 kW. Według badania z 2017 roku, po 35-latach, ponad połowa paneli wciąż mogła pochwalić się ponad 80% mocy wyjściowej.

Koszt utylizacji paneli fotowoltaicznych dotknie nas zatem tylko raz i dopiero po ok. 30-40 latach. Ile będzie wynosić? Trudno w tej kwestii wyrokować na przyszłość. Obecnie, cena za recykling jest uzależniona od wagi modułu. Do kosztu należy również doliczyć wydatki na dostarczenie modułu do miejsca utylizacji.

Odśnieżanie

Gruba warstwa śniegu zalegająca na ich powierzchni może ograniczyć produkcję z fotowoltaiki niemal do zera. To jednak raczej dość rzadki scenariusz. W praktyce śnieg bardzo rzadko unieruchomi produkcję, bo zwykle panele zamontowane są pod kątem, co ułatwia zsuwanie się pokrywy, podobnie jak wspominane wcześniej specjalne powłoki czyszczące. Co więcej, panele podczas pracy się nagrzewają, więc część śniegu (czy lodu) powinna się po prostu rozpuścić. Jeśli tak się nie stanie, można rozważyć odśnieżenie paneli fotowoltaicznych. Warto jednak zachować zdrowy rozsądek - badania wskazują bowiem, że potencjalne zyski z odśnieżenia mogą być nieadekwatne do poniesionych kosztów.

Z racji tego, że popyt na tego typu usługi nie jest zbyt duży, znalezienie zewnętrznego wykonawcy, który usunie śnieg, może być trudne. Opcjonalnie, prace można wykonać samemu. Uwaga! Trzeba jednak zachować ostrożność, by nie zrobić krzywdy sobie i nie zniszczyć paneli. Należy używać szczotki z delikatnym włosiem, która nie porysuje powierzchni modułów. Gotowe zestawy do czyszczenia można kupić w internecie.

Co jeszcze można zaliczyć do ukrytych kosztów fotowoltaiki?

Warto dodać, że ukrytym kosztem fotowoltaiki może być też.. zakup magazynu energii. Dlaczego?

Po pierwsze, za wysokie napięcie w sieci, skutkujące odłączaniem instalacji fotowoltaicznych to prawdziwa zmora osób inwestujących w OZE. Przestarzałe sieci, w połączeniu w ogromną popularnością PV sprawiają, że w niektórych regionach prosumenci muszą zainwestować w magazyn energii, by nie tracić większości swojej produkcji. Dzięki magazynom nadwyżka energii może zostać przechowana na później, zamiast rywalizować z energią z okolicznych instalacji PV o miejsce w sieci, powodując odłączenia.

Po drugie, magazyn energii pomaga w zwiększeniu opłacalności inwestycji w systemie rozliczeniowym, jakim jest net-billing. W tym modelu koszt energii uzależniony jest od momentu jej wytworzenia i dostarczenia do sieci. Jeśli wszystkie systemy PV w jednym momencie próbują dodać do sieci duże ilości prądu, to jego wycena będzie niska, zgodnie z prawami popytu i podaży. Dzięki magazynom, prąd z OZE można oddawać do sieci również wtedy, gdy fotowoltaika nie pracuje (np. w nocy) i gdy ceny odsprzedaży są korzystniejsze.

Koniecznie dowiedzcie się więcej:

• Nowe zasady fotowoltaiki
• Net-billing vs net-metering – porównanie
• Rozliczenie energii wprowadzonej do sieci z fotowoltaiki