Fotowoltaika Fair Play - firmy PV wspólnie przeciw nieuczciwym praktykom na rynku
Projekt “Fotowoltaika Fair Play", zapoczątkowany podczas IV Trendów Energetycznych ma przyjąć formę listy wskazówek, którymi inwestujący w fotowoltaikę powinni kierować się podczas podejmowania decyzji o wyborze firmy fotowoltaicznej i przy doborze instalacji.
Swój udział w akcji, jak na razie, potwierdziły cztery obecne na Kongresie firmy: Brewa, Bison Energy, Solgen oraz OZE Projekt. Inicjatorzy przedsięwzięcia, jak i serwis enerad.pl. mają jednak nadzieję, że już niebawem zainteresowanie udziałem w “Fotowoltaika Fair Play” wyrażą też inni instalatorzy fotowoltaiczni.
Celem inicjatywy “Fotowoltaika Fair Play” jest bowiem ochrona tych, którzy najczęściej padają ofiarą nieuczciwych działań uczestników rynku fotowoltaicznego, czyli inwestorów indywidualnych. Opracowany dokument ma zawierać ważne punkty, które należy sprawdzić przed zawarciem umowy o montaż instalacji, takie jak:
- pełne i rzetelne informacje na temat usługi oraz podzespołów,
- dane na temat prognozowanej produkcji,
- przysługujące inwestorowi prawa, w tym prawo do odstąpienia od umowy fotowoltaiki,
- swobodny dostęp do dokumentów - umowy, zasad gwarancji etc.
Jak wynika z doświadczeń pomysłodawców przedsięwzięcia, jak i z doświadczeń serwisu enerad.pl, przygotowanie swoistego kodeksu dobrych praktyk, a także ostrzeganie przyszłych prosumentów jest obecnie kluczowe dla dalszego rozwoju branży. Intensywny rozkwit sektora PV sprawił bowiem, że część firm oferujących usługi fotowoltaiczne realizuje strategie biznesowe, które trudno uznać za etyczne.
Etyka w branży PV kuleje…
Zajmując się tematem fotowoltaiki, nasz serwis enerad.pl stara się być blisko potrzeb jego Czytelników. Dlatego dość często mamy styczność z informacjami, o wątpliwych praktykach podejmowanych przez część firm fotowoltaicznych. Co mają na sumieniu? Jak wynika z relacji naszych odbiorów, przyszli prosumenci muszą się mierzyć m.in. z:
- ogromną presją na zakup instalacji “tu i teraz”, podczas pierwszego spotkania z handlowcem. Sprzedawcy fotowoltaiki wykorzystują techniki manipulacyjne, polegające na przedstawianiu oferty ograniczonej czasowo - jeśli inwestor nie podejmie decyzji teraz, “promocja przepadnie”. To nie służy ani przemyśleniu zakupu, ani dokładnemu zapoznaniu się z warunkami i umową czy analizie rynku. Jak skarżą się nasi Czytelnicy, takie instalacje często mają zawyżoną cenę w stosunku do oferowanych parametrów instalacji i konkurencji;
- utrudnianiem odstąpienia od umowy - to punkt, który wiążę się poniekąd z presją na podpisanie dokumentów “na szybko”. Naciski sprzedawców sprawiają, że wielu kupujących nie czyta dokładnie podpisywanej umowy. A ta niekiedy bywa opatrzona niekorzystnymi (lub nawet nielegalnymi!) zapisami dotyczącymi np. wysokich kosztów wstępnych etapów przedsięwzięcia. Mają one zniechęcić lub uniemożliwić inwestorowi odstąpienie od umowy;
- niedostosowaniem mocy do potrzeb inwestora - nasi Odbiorcy informują również, że zdarzają się przypadki niedopasowania mocy instalacji do zapotrzebowania na energię - i to w obie strony. Fotowoltaika bywa zatem przewymiarowywana - dla większej prowizji sprzedawcy lub też niedoszacowana, co z kolei może być efektem braku kompetencji lub próby nieumiejętnego konkurowania ceną. W obu przypadkach problem “wychodzi” dopiero po czasie - gdy instalacja produkuje za dużo energii (która przepada, co wydłuża czas zwrotu z inwestycji) lub za mało (co objawia się wysokim rachunkiem za prąd przy fotowoltaice działającej poprawnie);
- podszywanie się pod publiczne programy dotacyjne - inną, niezwykle niebezpieczną praktyką, którą zaobserwował nasz serwis, są próby konstruowania ofert sprzedaży fotowoltaiki tak, by inwestor myślał, że bierze udział w samorządowym lub ogólnopolskim programie dotacji do fotowoltaiki. Nieuczciwi sprzedawcy w taki sposób konstruują materiały informacyjne i nazwy tych programów, by wzbudzić zaufanie kupującego. Prawda jest jednak taka, że zwykle oferta dotyczy kredytu na fotowoltaikę lub ewentualnie obejmuje “promocję” na wyraźnie zawyżonej marży sprzedawcy.
Praktyki te, choć nieetyczne, zwykle nie wyczerpują znamion oszustwa na panele fotowoltaiczne, przez co stosujące je podmioty czują się bezkarne. Edukowanie inwestorów w zakresie przysługujących im praw, dostępnych systemów wsparcia oraz rynkowych cen może ich uodpornić na tego typu zachowania, zwiększając bezpieczeństwo transakcji.
Poprawa standardów jest konieczna - szczególnie teraz, gdy zmienia się system rozliczeń
Inicjatywa “Fotowoltaika Fair Play” jest zatem nie tylko potrzebna, ale wręcz niezbędna właśnie teraz, gdy rynek fotowoltaiczny stoi w obliczu jednej z największych zmian prawnych ostatnich kilku lat. Już od kwietnia 2022 roku system opustów zostanie zastąpiony zdecydowanie mniej opłacalnym net-billingiem. W nowym systemie nadwyżki energii będą wyceniane - najpierw po średniomiesięcznej, później (od 2024 roku) po godzinowej stawce za energię z TGE. Uzyskana kwota będzie służyła do pomniejszania wysokości rachunków za prąd. Według raportu opracowanego na zlecenie Polskiego Alarmu Smogowego, taki sposób rozliczania energii wydłuży czas zwrotu z inwestycji o 50-80%.
Net-billing wpłynie jednak nie tylko na oszczędności związane z fotowoltaiką, ale również na sytuację firm instalacyjnych. Po zmianie przepisów przewidywane jest drastyczne wyhamowanie ilości inwestycji w fotowoltaikę prosumencką, co odbije się na kondycji sektora. Jak wynika z szacunków Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej POLSKA PV, zmiana systemu może doprowadzić do likwidacji ok. 13,5 tysiąca firm fotowoltaicznych. Nadchodzące miesiące mogą zatem być czasem zażartej rywalizacji wśród wykonawców, na której ucierpią kupujący. Może się bowiem okazać, że walcząc o swoje “być albo nie być” instalatorzy będą stosować nieetyczne działania, obejmujące nieuczciwą konkurencję i sprzedaż, ale także obniżenie standardów wykonawczych (presja czasu wywołana zmianami będzie wpływać na jakość montażu).
Dlatego ważne jest uświadamianie inwestorom potencjalnych zagrożeń i wyzwań, jakie przed nimi stoją oraz wspieranie ich w podejmowaniu właściwych decyzji.
Enerad.pl aktywnie wspiera poprawę standardów branżowych
Z dumą, chcielibyśmy podkreślić, że nasz serwis enerad.pl, nie tylko popiera inicjatywy, takie jak “Fotowoltaika Fair Play”, ale również na własną rękę podejmuje działania, które mają na celu wsparcie potencjalnych i faktycznych użytkowników fotowoltaiki oraz poprawę standardów w branży.
Wielokrotnie reagowaliśmy na problemy zgłaszane nam przez naszych Czytelników, również te dotyczące instalacji fotowoltaicznych, np. Firma Voolt i historia Pana Andrzeja, czyli jak (nie) powinna wyglądać obsługa Klienta?.
Za pomocą naszych artykułów staramy się odpowiadać na najbardziej palące pytania i wyjaśniać najbardziej zawiłe kwestie związane z instalacjami fotowoltaicznymi. Opracowaliśmy szereg poradników, które podobnie jak akcja “Fotowoltaika Fair Play” ma pomóc naszym Czytelnikom w podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji. Przykładem może tu być podręczna lista pytań, które warto zadać sobie i firmie instalacyjnej przed montażem systemu PV: Fotowoltaika – o co pytać handlowca i firmę instalacyjną?
Wiemy jednak, że wciąż wiele jest do zrobienia. Jeśli chcemy, by odnawialne źródła energii mogły się w Polsce rozwijać, musimy działać wspólnie dla poprawy standardów branży fotowoltaicznej. Dlatego zachęcamy wszystkie firmy do udziału w akcji i ciągłego doskonalenia jakości usług i obsługi klienta.
