Fotowoltaika na balkonie

Technologia i warianty fotowoltaiki na balkonie

Pod względem działania i podzespołów, fotowoltaika na balkon, balustradę czy taras, niespecjalnie różni się od instalacji montowanych standardowo, na dachu czy na gruncie. W jej skład wchodzą trzy podstawowe elementy:

1. panele fotowoltaiczne,
2. falownik lub mikrofalownik,
3. oraz przewody solarne.

Dodatkowym elementem systemu może być magazyn energii, co jest konieczne jeśli chcesz maksymalnie wykorzystać wyprodukowaną energię.

W budynkach wielorodzinnych, np. na balkonie w bloku, najczęściej stosuje się jedno z poniższych rozwiązań technologicznych:

• fotowoltaika do gniazdka (Plug and Play) to rozwiązanie dla osób szukających prostoty, wygody i najniższych kosztów. Na PV Plug and Play składa się gotowy zestaw fotowoltaiczny, do samodzielnego montażu, który podłącza się wprost do gniazdka,
• fotowoltaika on-grid to zminiaturyzowana wersja standardowej instalacji PV, którą podłącza się do rozdzielnicy elektrycznej w mieszkaniu. Uwaga: nie zalecamy samodzielnego montażu tego typu rozwiązania - gorąco polecamy skorzystanie usług profesjonalistów z uprawnieniami,
• instalacja PV off grid to instalacja działająca zupełnie niezależnie od instalacji elektrycznej w mieszkaniu i sieci energetycznej,
• instalacja hybrydowa stanowi połączenie instalacji off-grid i on-grid lub Plug and Play - innymi słowy, może ona zarówno współpracować z siecią, jak i działać poza nią, np. jako zasilanie awaryjne.

Jaka fotowoltaika na balkon?

No dobrze, znamy już dostępne technologie - a na pytanie "co wybrać?" wciąż nie znamy odpowiedzi. Poszukując jej warto zacząć od zadania sobie kilku poniższych pytań, pomogą one wyjaśnić, które konkretne rozwiązanie będzie właściwe:

• Po co nam fotowoltaika na balkonie czy innej powierzchni w budynku wielorodzinnym?

Czy chcemy po prostu zaoszczędzić i wykorzystać nasłonecznioną część naszego balkonu lub tarasu aby rozliczać nadwyżki wyprodukowanej energii w ramach net-billingu? Czy może jest jakiś konkretny cel - na przykład będzie to instalacja PV dedykowana zasilaniu klimatyzacji? A może chcemy uzyskać nieco niezależności energetycznej i przechowywać nieco energii w domowym magazynie, ot, tak na wszelki wypadek?

• Jaka ma być moc naszej balkonowej instalacji PV?

Odpowiedź na pierwsze pytanie pozwoli już nieco zorientować się i określić jakie zapotrzebowanie energetyczne będzie wystarczające - w dużej mierze określi to nasze zapotrzebowanie na słoneczną energię i określi nominalną moc paneli.

• Ile miejsca możemy przeznaczyć na instalację fotowoltaiki na balkonie i czy punkt ten będzie efektywny dla prawidłowego ustawienia konta padania promieni słonecznych?

Być może właśnie ilość dostępnego miejsca będzie kryterium ostatecznym, które określi możliwości w Twojej lokalizacji pomoże wybrać właściwy wariant instalacji.

Wybór technologii

Kiedy poznaliśmy dostępne technologie oraz konkretne uwarunkowania Twojej instalacji, przyjrzyjmy się wadom i zaletom każdego z dostępnych wariantów:

• Instalacja Plug and Play to zajmująca mało miejsca, to wygodna opcja, która może być też najtańszym rozwiązaniem. Możemy ją bowiem kupić jako gotowy zestaw i samodzielnie zamontować (przy czym podłączenie powinna skontrolować osoba z uprawnieniami elektrycznymi). Ze względu na konieczność podłączenia do gniazdka, moc takiego systemu zwykle nie powinna przekroczyć ok. 2 kW (choć zależy to również od wewnętrznej instalacji elektrycznej).
• W przypadku fotowoltaiki off-grid system działa niezależnie od naszej instalacji elektrycznej, więc by skorzystać z wyprodukowanej energii musimy podłączyć wybrane przez nas urządzenia domowe pod zasilacz wchodzący w skład instalacji - lub skorzystać z wariantu z magazynem energii. Cały system zajmie w tym przypadku więcej miejsca niż np. Plug and Play. Nie będzie to również najtańsza opcja - a im bardziej pojemny magazyn energii, tym wyższy będzie jego koszt.
• Standardowa on-gridowa, podłączona do sieci fotowoltaika na balkonie w bloku, działa dokładnie tak samo, jak ta na dachu czy na gruncie. Montuje się ją i podłącza również w taki sam sposób, do rozdzielnicy w mieszkaniu. To oznacza, że będziemy potrzebować specjalisty zarówno do skomponowania, jak i zamontowania systemu.
• Najbardziej elastycznym rozwiązaniem jest instalacja hybrydowa, czyli np. on-grid lub Plug and Play z magazynem energii. Będzie wymagała nieco więcej miejsca i nie będzie najtańsza, ale jednocześnie może być najbardziej opłacalna - hybrydowy układ zapewnia maksymalizację autokonsumpcji, co przełoży się na najbardziej efektywne wykorzystanie wyprodukowanej energii.

Z magazynem czy bez?

Skoro o magazynie energii mowa, to czy w przypadku niewielkiej instalacji PV na balkon, warto inwestować w magazyn energii? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi.

Owszem, magazyn energii jest kosztowny i zajmuje trochę miejsca. Z drugiej jednak strony umożliwia wykorzystanie zgromadzonej energii wtedy, gdy jest najbardziej potrzebna, czyli również po zachodzie słońca. Może to zwiększyć udział zużywanej energii produkowanej przez panele, z typowych 20-30% do nawet 70-90%. Ma to spore zalety:

• w instalacjach on-grid rozliczających się w ramach net-billingu:  zamiast sprzedawać prąd do sieci po niższej stawce i odkupować po wyższej, maksymalizujemy konsumpcję własnej energii,
• w instalacjach off-grid - umożliwia korzystanie ze zgromadzonej energii po zachodzie słońca lub może zapewnić ciągłość zasilania dla krytycznych elementów domowej instalacji w przypadku awarii sieci.

Pamiętajmy przy tym, że fotowoltaika on-grid nie działa przy braku prądu z sieci.

Jeśli miejsce i budżet na to pozwalają, warto rozważyć zakup magazynu - szczególnie, że w pewnych przypadkach możemy liczyć na dofinansowanie (szerzej na ten temat napiszemy w dalszej części artykułu).

Wybór miejsca i podzespołów

Wybór miejsca, w przypadku fotowoltaiki w budynku wielorodzinnym to kolejna niezwykle ważna kwestia. Od niej będzie zależała wydajność instalacji, a więc i nasze oszczędności. Gdzie można zamontować panele fotowoltaiczne w bloku? Oto kilka pomysłów:

• Opcja 1: Rozstaw je na balkonie. W tym przypadku może się sprawdzić np. off-gridowy turystyczny system PV.
• Opcja 2: Zawieś je na balustradzie i zainwestuj w wysokowydajne panele fotowoltaiczne - o jak największej sprawności oraz mocy. Dzięki temu, wyciśniesz najwięcej prądu z każdego centymetra przestrzeni. Przy balustradzie fotowoltaicznej dobrym pomysłem mogą być też dwustronne panele fotowoltaiczne, które generują energię z obu stron, co pozwala zwiększyć uzyski nawet o kilkadziesiąt procent!
• Opcja 3: Zamontuj je na ścianie - choć taka instalacja brzmi nieprawdopodobnie, jest całkowicie wykonalna i może zapewnić niezłe uzyski. Wszystko co powinniście wiedzieć na ten temat znajdziecie tu: Panele fotowoltaiczne na ścianie – montaż, wydajność. Warto?
• Opcja 4: Zrób z nich zadaszenie balkonu lub tarasu, dzięki czemu osłonisz się przed słońcem i zapewnisz sobie sporą produkcję energii. Zastanawiasz się, czy to w ogóle zda egzamin? Fotowoltaika bywa montowana zamiast dachu (jako główne poszycie), więc z pewnością sprawdzi się także jako zadaszenie.

Istotny jest również odpowiednio dobrany falownik. Najlepiej jeśli będzie wysokiej sprawności, a jego nominalna moc wyjściowa AC zapewni odpowiedni poziom przewymiarowania (przełoży się to na lepszą pracę urządzenia). Bez problemu powinniście znaleźć jednofazowe falowniki o mocy poniżej 3 kW. Alternatywą dla nich mogą być mikrofalowniki (które same w sobie mają też wiele innych zalet). Jeśli chcecie korzystać z magazynu energii, musicie upewnić się, że Wasz inwerter obsługuje taką opcję.

Pamiętajcie też o prawidłowej konfiguracji modułów. Najlepiej jeśli będą skierowane na południe, ewentualnie na wschód i/lub zachód. Unikajmy zacienienia i jeśli to możliwe, zamontujmy je pod kątem ostrzejszym niż 90° - to znacznie podniesie wydajność systemu. Chcecie dowiedzieć się więcej o wydajności instalacji PV? A może chcecie sami policzyć ile energii wyprodukuje Wasz system? Oto kilka przydatnych linków:

• Kalkulator fotowoltaiki – jaka wielkość instalacji PV – ile wyprodukujesz energii kWh?
• Wydajność fotowoltaiki w ciągu roku - jak wygląda?

Formalności przy montażu paneli fotowoltaicznych na balkonie

Montaż instalacji PV w budynku wielorodzinnym wymaga nieco papierkowej roboty. Poniżej omówiliśmy najważniejsze kwestie.

Zgoda spółdzielni lub wspólnoty

Jeśli chcecie zamontować panele fotowoltaiczne na balkonie, konieczne jest uzyskanie zgody wspólnoty lub spółdzielni. Zdarza, że zasady wykorzystania części wspólnych do indywidualnych celów mieszkańców określone są w statucie spółdzielni lub wspólnoty - planując inwestycję, warto się z nim dokładnie zapoznać.

Do wniosku o pozwolenie na zabudowę zewnętrznej strony balkonu warto dołączyć projekt elektrowni, który będzie uwzględniał m.in. wytrzymałość elementów balkonu oraz kwestie bezpieczeństwa budynku i innych mieszkańców. Nie wykluczone, że zarząd nieruchomości będzie wymagał przedstawienia dodatkowych dokumentów np. ekspertyzy budowlanej dotyczącej nośności balkonu.

Zgłoszenie do ZE

Każda instalacja PV, która posiada podłączenie do sieci elektroenergetycznej musi zostać zgłoszona do operatora sieci dystrybucyjnej. Zasada ta dotyczy również fotowoltaiki na balkon - w wariancie on-grid, Plug and Play oraz hybrydowej. Co ważne, nie ma znaczenia, czy moc instalacji wynosi mniej niż 0,8 kW czy więcej.

Do OSD nie trzeba zgłaszać jedynie instalacji off-grid, która działa całkowicie poza siecią, przechowując wyprodukowaną energię w podłączonym magazynie energii.

Ile kosztuje fotowoltaika na balkon?

Koszt instalacji fotowoltaicznej nigdy nie jest jednakowy - wpływa na niego szereg czynników, takich jak m.in. moc i marka podzespołów czy elementy zastosowane w instalacji. Jeśli chcecie wiedzieć, ile wynosi i od czego zależy cena pełnowymiarowej instalacji PV dla domu, wpadnijcie tu: Ile kosztuje fotowoltaika?

Cena zestawu fotowoltaicznego na balkon to zupełnie inna bajka. Fotowoltaika ma to do siebie, że im niższa jest jej moc, tym wyższy bywa jednostkowy koszt systemu. Z drugiej jednak strony często możemy zaoszczędzić na koszcie montażu (który niekiedy możemy wykonać sami). No dobrze, ale to ile to będzie kosztować?

Porównaliśmy dla Was ceny zestawów fotowoltaicznych na balkon. Wybraliśmy najpopularniejsze warianty o mocy ok. 800 W, dla każdej z technologii.

Czy to się opłaca?

Na początek musicie wiedzieć, że opłacalność fotowoltaiki jest mocno uzależniona od indywidualnych kwestii związanych z instalacją oraz zapotrzebowaniem na energię. Poziom oszczędności uzyskiwanych z paneli PV zależy m.in. od wielkości produkcji, bieżącego zużycia wyprodukowanej energii, tego czy korzystamy z net-bilingu czy nie, a także tego czy posiadamy magazyn energii. Czas zwrotu z inwestycji zależy też w dużej mierze od poniesionych kosztów. W efekcie, nawet identyczne systemy solarne zamontowane u różnych inwestorów, mogą się zwrócić w zupełnie innym czasie.

Przy założeniu, że rocznie zużywacie ok. 2200 kWh i założycie instalację o mocy ok. 800 W, Wasze rachunki z net-billingiem mogą spaść o ok. 20%. Wystarczy jednak, że dołożycie jeden moduł o mocy 400 W, by Wasze oszczędności sięgnęły ok. 30%. Oczywiście im więcej energii zużyjecie na bieżąco tym lepiej. Autokonsumpcja w fotowoltaice znacznie poprawia opłacalność inwestycji, bo zamiast płacić za energię czynną i opłaty dystrybucyjne, korzystamy z własnej, taniej energii.

Dofinansowanie do fotowoltaiki na balkon

Nie ma co ukrywać, że właściciele mieszkań w budynkach wielorodzinnych są w kwestii dofinansowań nieco dyskryminowani. Większość dotacji na fotowoltaikę jest bowiem dedykowana budynkom jednorodzinnym. Na szczęście nie wszystkie.

Dobra wiadomość jest taka, że o ile moc Waszej instalacji PV sięgnie 2 kW możecie skorzystać z dofinansowania w ramach programu Mój Prąd. Co istotne, środki możecie wówczas otrzymać nie tylko na instalację PV, ale także na magazyn energii, co z pewnością przełoży się na szybszy zwrot z inwestycji.

Fotowoltaika na balkonie w bloku - krok po kroku

Poznaliśmy już wszystkie aspekty związane z instalacją fotowoltaiki na balkonie. W tym punkcie podsumujemy je wszystkie i pokażemy Wam szybką ściągawkę: jak krok, po kroku zabrać się do instalacji PV na balkonie.

Zanim zaczniesz

Jeśli etap przygotowań masz już za sobą, możesz przejść do standardowych przygotowań do montażu PV.

Proces montażu instalacji PV

1. Analiza zapotrzebowania i dobór moc instalacji - mając na uwadze ograniczenia związane z ilością miejsca oraz warunkami produkcji, dobierz moc systemu PV. w tym celu przeanalizuj swoje rachunki za prąd. Pamiętaj, że najwięcej energii produkują moduły zamontowane na południe, pod kątem ok. 35 stopni. Do oszacowania potencjalnej produkcji z PV może Ci się przydać nasz kalkulator fotowoltaiki.
2. Wybór technologii - zastanów się, który wariant fotowoltaiki balkonowej będzie dla Ciebie najlepszy: system wpinany do gniazdka, standardowy on-grid czy może instalacja z magazynem energii. Pamiętaj, żeby przeanalizować dostępne rozwiązania również pod kątem wykorzystanych podzespołów - ich jakości, oferowanych gwarancji czy funkcjonalności.
3. Montaż - jeśli zdecydujesz się na samodzielny montaż fotowoltaiki, upewnij się, że postępujesz zgodnie z załączoną instrukcją oraz zasadami montażu PV. Jeśli korzystasz z usług specjalistów, upewnij się, że posiadają oni niezbędne doświadczenie i uprawnienia.
4. Zgłoszenie instalacji - po zakończonym montażu, systemy on-grid oraz Plug and Play masz obowiązek zgłosić do OSD. Szczegółową procedurę z tym związaną znajdziesz tu: Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci? Zgłoszenie krok po kroku. Pamiętaj, że do złożenia wniosku będziesz potrzebował oświadczenia z podpisem instalatora z uprawnieniami.

FAQ

1. Kiedy panele fotowoltaiczne na balkonie w bloku są dobrym pomysłem? Montaż paneli na balkonie w budynku wielorodzinnym to dobry pomysł jeśli balkon: skierowany jest na południe, wschód lub zachód i przez sporą część roku dociera do niego duża ilość promieni słonecznych. Ważna jest również ilość dostępnego miejsca i stabilna konstrukcja.
2. Czy potrzebna jest zgoda wspólnoty mieszkaniowej na montaż paneli? W większości przypadków potrzebna jest zgoda spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej, szczególnie jeśli instalacja wpływa na zewnętrzny wygląd budynku.
3. Jak długo trwa montaż systemu fotowoltaicznego na balkonie? Montaż zwykle trwa jeden dzień roboczy, jeśli są spełnione wszystkie warunki techniczne i administracyjne. Systemy Plug and Play montuje się jednak znacznie szybciej - całość prac nie powinna trwać dłużej niż 2-3 godziny.
4. Ile prądu wyprodukuje fotowoltaika na balkonie? Moc produkowana przez fotowoltaikę na balkonie zależy od liczby i rodzaju zainstalowanych paneli oraz ich ekspozycji na słońce. Przeciętnie, jeden panel o mocy około 400 watów może wyprodukować maksymalnie ok. 400 kWh rocznie (przy idealnej konfiguracji i w warunkach dobrego nasłonecznienia). W praktyce, produkcja sięga raczej ok. 300 kWh. Realna wydajność typowej instalacji balkonowej, składającej się z 1 do 3 paneli, wyniesie zatem od ok. 300 kWh do 1000 kWh rocznie.
5. Jak działa fotowoltaika na balkonie w bloku? Fotowoltaika na balkonie w bloku działa dokładnie tak samo, jak standardowa instalacja PV. Zamienia światło słoneczne na energię elektryczną dzięki panelom fotowoltaicznym. Wyprodukowana energia może być używana do zasilania urządzeń elektrycznych w mieszkaniu, a nadwyżki, w zależności od konfiguracji systemu, mogą być przekazywane do sieci elektroenergetycznej.
6. Ile dać paneli fotowoltaicznych na balkon? Liczba paneli, które można zainstalować na balkonie, zależy głównie od dostępnej przestrzeni i obciążenia, jakie balkon może udźwignąć. Zazwyczaj na standardowym balkonie mieści się od 1 do 3 paneli fotowoltaicznych, przy czym panel PV ma zwykle około 1,6 m² powierzchni.
7. Czy do fotowoltaiki balkonowej potrzebny jest licznik dwukierunkowy? Jeżeli system fotowoltaiczny na balkonie ma być połączony z siecią energetyczną w celu sprzedaży nadwyżek energii, to wymagany jest licznik dwukierunkowy. Licznik ten umożliwia pomiar energii dostarczanej do sieci oraz pobieranej z niej, co jest niezbędne do rozliczeń w systemie net-meteringu czy net-billingu. Jeśli system ma służyć tylko do własnego zużycia bez eksportu nadwyżek (w ramach systemu off-grid), wówczas licznik dwukierunkowy nie jest wymagany.